به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ قلب پمپی عضلانی است که با انقباض و انبساط مداوم خود، خون را به اتمام اعضاء بدن می‌رساند؛ عضله قلبی بی‌وقفه و بدون خستگی 20 میلیارد بار در طول عمر یک فرد 60 ساله می‌تپد بدیهی است به دلیل این فعالیت بالا، سلول‌ها دچار فرسودگی و مرگ شوند، پس عضوی مانند قلب نیز نیازمند ترمیم و بازسازی است.

پژوهشگران برای اینکه بتوانند عملکرد این عضو را بهتر و آن را ترمیم و بازسازی کنند از سلول‌های بنیادی استفاده کرده‌اند، سلول‌های بنیادی می‌توانند بالغ شده و به سلول‌های دیگری مانند سلول‌های عضله قلب، عصب و پوست که عملکرد خاصی را به عهده دارند تبدیل شوند.

پژوهشگاه رویان توانسته با استفاده از این سلول‌های بنیادی فعالیت‌های مثبتی را در جهت بهبود وضعیت قلب انجام دهد.

امیر باجوری مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اظهار کرد: سلول‌های بنیادی سلول‌هایی هستند که بر اساس 2 ویژگی شناخته می‌شوند؛ اول آن که این سلول‌ها قادرند تا با تقسیم خود سلول‌های دیگر بسیاری که همگی مشابه با همان سلول اولیه و دارای خاصیت بنیادینگی هستند را تولید کنند، این ویژگی باعث می‌شود که همواره مخزن سلول‌های بنیادی بدن حفظ شود.

سلول بنیادی چیست؟

مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان بیان کرد: سلول‌های بنیادی می‌توانند بالغ شده و به سلول‌های دیگری مانند سلول‌های عضله قلب، عصب و پوست که عملکرد خاصی را به عهده دارند تبدیل شوند؛ این ویژگی نیز به دلیل نیاز جایگزینی سلول‌های فرسوده یا مرده با سلول‌های جوان و دارای عملکرد ویژه است.

بیشتر بخوانید: "سلول درمانی" در ایران آینده روشنی دارد

 سلول درمانی چیست و آیا سابقه استفاده از آن وجود دارد؟

باجوری ادامه داد: سلول درمانی عبارست است از درمانی که در آن از سلول‌های بنیادی یا سلول‌های مشتق از سلول‌های بنیادی خود بیمار یا فرد دهنده سالم استفاده شود؛ سلول درمانی اولین بار نزدیک به پنجاه سال پیش برای درمان افراد مبتلا به بیماری‌های خونی مورد استفاده قرار گرفته است و ما امروزه آن را تحت عنوان پیوند مغز استخوان می‌شناسیم.

 انواع سلول‌های بنیادی چیست؟

وی افزود: انواع مختلفی از سلول‌های بنیادی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به 3 دسته اصلی طبقه بندی کرد سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی پیکری یا بزرگسال و  سلول‌های بنیادی تحریک شده با توانایی‌های متعدد،  سلول‌های بنیادی جنینی  تنها در مراحل اولیه تکامل در بدن،جنین وجود دارند، سلول‌های بنیادی پیکری یا بزرگسال که تحت عنوان سلول‌های اختصاصی بافت نیز خوانده می‌شوند در بافت‌های مختلف بدن انسان بالغ و خون بند ناف نوزاد تازه متولد شده وجود دارند.

مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان ادامه داد: سلول‌های بنیادی تحریک شده با توانایی‌های متعدد که به وسیله روش‌هایی در محیط آزمایشگاه تولید می‌شوند دارای ویژگی‌های سلول‌های بنیادی جنینی هستند با این تفاوت که به جای جنین، می‌توان آن‌ها را از سلول‌های تمایز یافته مانند سلول‌های پوست تولید کرد.

کدام نوع از سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌های قلبی کاربرد دارند؟

باجوری تشریح کرد: هر سه دسته اصلی سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی پیکری و سلول‌های بنیادی تحریک شده در ترمیم ضایعات قلبی کاربرد دارند ولی تنها بعضی از انواع دسته دوم یعنی سلول‌های بنیادی پیکری مجوز استفاده در انسان‌ها و کارهای بالینی را دارا هستند.

کدام نوع از سلول‌های بنیادی پیکری برای بیماری‌های قلبی کاربرد دارند؟

وی اظهار کرد: در مطالعات بالینی که در حال حاضر در بسیاری از مراکز تحقیقاتی دنیا از جمله پژوهشگاه رویان در حال انجام است جهت ترمیم بافت‌های قلبی عروقی 6 نوع اصلی سلول بنیادی پیشنهاد می‌شود؛ نوع اول، سلول‌های Skeletal Myoblasts هستند که از عضلات اسکلتی مشتق می‌شوند، اولین سلول‌های بنیادی (سال 2000 میلادی) بکار رفته در بیماری‌های قلبی محسوب می‌شوند ولی به‌دلیل بروز چند مورد آریتمی خفیف امروزه به طور محدودتری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: شیوه نوین ترمیم زخم‌های پوستی با استفاده از سلول درمانی

مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان افزود: نوع دوم، سلو‌ل‌های تک هسته‌ای( [ MonoNuclear Cells [MNC ) مشتق  از مغز استخوان هستند و به دلیل فرآوری آسان، عدم نیاز به کشت و عدم بروز عارضه جانبی، بیشترین سلول‌هایی هستند که از سال 2001 تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته‌اند، این دسته سلول‌ها خود متشکل از جمعیت‌های سلول هتروژنی از جمله سلول‌های پیشساز عروق( Endothelial Progenitor Cells ( EPC) ) و سلول‌های بنیادی خونساز ([ Hematopoietic Stem Cells [HSC ) هستند، این سلول‌ها تحت نام مونوسل توسط شرکت سل تک فارمد تولید می‌شود.

باجوری بیان کرد: نوع سوم، سلول‌های بنیادی مزانشیمی ( [Mesenchymal Stromal Cells [MSC ) که سلول‌های مشتق شده از مغز استخوان هستند و به دلیل قابلیت بالای تقسیم و تمایز مورد توجه‌اند؛ نوع چهارم ، سلول‌های CD34 مثبت یا CD133 مثبت هستند که به دلیل ویژگی‌های اختصاصی قابل توجه از جمله قابلیت بالای آنژیوژنزیس از میان جمعیت سلول‌های تک هسته‌ای مشتق از مغز استخوان (MonoNuclear Cells [MNC] ) بر اساس گیرنده سطحی خود جداسازی می‌شوند.

وی ادامه داد: نوع پنجم، سلول‌های مشتق شده از بافت چربی‌های بدن ( Adipose-Derived Stem Cells [ADSC] ) هستند که مزیت آن‌ها سهولت دسترسی به منابع تهیه و هم چنین فراوانی آنها است.

مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان در پایان یاد آور شد: نوع ششم، سلول‌های بنیادی مقیم در قلب انسان( Cardiac-derived Stem Cell [CSC] )جدیدترین نوع سلول‌های بنیادی مورد استفاده در بیماری‌های قلبی محسوب می‌شوند که در تیرماه 1391 (جولای سال 2012 میلادی) سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) انجام اولین مطالعه بالینی در این خصوص را تایید نموده است که در این رویکرد از این سلول‌ها به منظور ترمیم آسیب ناشی از حملات قلبی استفاده می‌شود.

انتهای پیام/