حسین وثوقی‌ایرانی، دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار گروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل تولید کالاها به میزان حجم انبوه و انباشت آنها را برای اقتصادی که در آستانه پاگیری و رشد است، زیان‌بار و سم مهلکی برای اقتصاد کلان دانست و بر ضرورت تعریف الگوی مصرفی برای اقتصادی که تولیدمحور است تاکید کرد.

طی یک دیدار گفتگویی اختصاصی با دبیرکل اتاق بازرگانی صنایع و معادن استان داشتیم که در این گفتگو به مباحث اقتصادی با محوریت نبود بازاریابی مناسب در کشور ایران و به تبع استان اردبیل اشاره‌ای شد که در ادامه متن این گفتگو را به صورت کامل مشاهده می‌کنید.

اردبیل جزو 12 استانی است که سرمایه خارجی ندارد

*سهم اقتصاد اردبیل از سرمایه‌‌های خارجی چه میزان است؟

طبق برآورد و گزارش‌های ارائه شده سهم اردبیل از سرمایه گذاری خارجی در سال گذشته حدود صفر درصد اعلام شده است؛  در این زمینه استان اردبیل جزو 12 استانی است که هیچگونه سرمایه‌گذاری خارجی عملا در آن نبوده است.

اما این مهم به احتمال قوی با ورود برخی سرمایه‌داران خارجی از کشورهایی همچون مجارستان و ترکیه و سایر کشورها امسال کمی رشد یافته و در واقع سرمایه‌های خارجی بخشی از اقتصاد استان اردبیل را، هرچند به میزان ناچیز به خود اختصاص داده است.

امسال  مذاکراتی با سرمایه‌گذاران قوی از کشورهای همسایه انجام شده و تفاهم‌نامه و توافق‌نامه‌هایی هم بین سرمایه‌گذاران بخش خصوصی خارجی و بخش خصوصی داخلی به انجام رسیده است که در این زمینه در حوزه انرژی‌های نوین و تجدیدپذیر با کشور مجارستان، تولید قطعات خودرو با کشور فرانسه و همچنین در حوزه‌هایی هم با کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان مذاکرات و رایزنی‌هایی صورت گرفته است.

*چه میزان از تجارت استان به صورت واقعی و بدون حباب انجام می شود؟

بحث تجارت در سطح استان اردبیل به شکلی که در سطح ملی مطرح بوده، نیست یعنی در واقع بحث واردات کمی در سطح استان ضعیف بوده و بهتر است تا در تعریف تجارت کمی بیشتر روی صادرات متمرکز شویم که در این خصوص باید گفت طی 10 سال گذشته حجم تجارت ما حدود 100 میلیون دلار بوده که در سالهای اخیر این میزان نیز کاهش یافته است.

به طوری که در برخی از سالها با رفع حباب های موجود در اعلام آمارهای واقعی این میزان به 70 یا 50 میلیون دلار تقلیل یافت که این میزان در حقیقت واقعی‌سازی شده است.

به دنبال این اقدامات جهت واقعی‌سازی ارقام و آمار صادرات حجم صادرات ما کاهش چشمگیر را نشان داد، هم‌اکنون با واقعی‌سازی تمام یا اکثریت آمار صادرات و تجارت اردبیل و ارقامی که اعلام می‌شود 90 درصد قابل اعتماد بوده و حقیقتا در زمره تجارت واقعی است.

نبود بازاریابی دلیل اصلی رکود در تولید است

*نقش بازاریابی و تاثیر آن در رونق تولیدات داخلی و اقبال در مصرف کالاهای ملی چیست؟

در حال حاضر کالاهایی که تولید می‌شود بدون توجه به بازار فروش بوده و این در حالی است که باید مطالعات و شناسایی بازار هدف و فروش محصولات صرفا باید قبل از اقدام به تولید و ساخت انجام گیرد و این در حال‌حاضر اصلی‌ترین مشکل اقتصاد در سطح ملی و محلی به شمار می‌آید.

 در سطح کشور و به تبع استان اردبیل حجم انبوهی از سرمایه‌گذاری‌ها بدون استفاده مانده است و از طرفی قابلیت های بسیاری در تولیدات و پتانسیل هایی در ساخت وجود دارد که به تبع حجم عظیمی از این ظرفیت های تولید در سطح کشور صرفا برای مصرف بازار داخل طراحی نشده است و این مهم در واقع نیاز به بازار خارجی و فروش در خارج از مرزهای کشور را دوچندان می‌کند که این مهم نیز دوباره نیاز مبرمی به مطالعه دقیق و بازاریابی اصولی و در چارچوب اقتصاد کلان دارد.

بحث بازاریابی یک سری اصول علمی و استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی دارد که باید بدون اغماض گفت که هم اکنون در سطح کشور و در استان این رکن اساسی اقتصاد دچار ضعف بوده است.

*فعالیت گمرکهای استان اردبیل به چه صورت است؟ آیا تمامی گمرک‌ها به شکل تخصصی فعالیت دارند؟

خوشبختانه وجود 380 کیلومتر مرز مشترک ایران با جمهوری آذربایجان سبب شده است تا سالانه شاهد 100 میلیون دلار صادرات از اردبیل به این کشور باشیم که در واقع گمرک اردبیل و بیله‌سوار به عنوان دو گمرک فعال استان به صورت برخط و آنلاین به ارائه خدمات مشغول هستند و همین موضوع سبب شده تا این گمرکات فعالیت خود را کمی به سمت تخصصی‌ سوق دهند.

در بحث اقتصاد نیز نقش این دو گمرک بسیار خطیر می‌باشد به گونه‌ای که دو گمرک اردبیل و بیله‌سوار زمینه یک میلیارد و 400 میلیون دلار ترانزیت کالاها را منجر شده است که در کنار آن امکانات فرودگاه اردبیل نیز زمینه مناسبی را برای ترانزیت کالاهای متنوع از این استان فراهم می‌آورد.

فراگیری اصول تجارت لازمه موفقیت در تولید

*برنامه‌ای برای رونق و بهبود وضعیت بازاریابی در منطقه دارید؟

نمی‌توان گفت که یک برنامه خاصی برای منطقه و صرفا برای استان اردبیل در نظر گرفته می‌شود اما در سطح ملی اخیرا یک مدل کارآمدی  با عنوان خوشه‌های صنعتی است که طی این برنامه پتانسیل های موجود در هر منطقه در سطح کشور را شناسایی و در مرحله بعدی نسبت به جذب سرمایه‌دار و سرمایه‌گذاری در آن بخش اقدام می‌شود که این مدل می‌تواند تا حدی از بارهای منفی اقتصاد داخلی را کم کند.

به فراخور همین اقدامات در سطح ملی در سطح استان اردبیل نیز یک سری برنامه‌ریزی هایی انجام شده و یک سری اقداماتی جهت بهبود وضعیت صادرات و رونق اقتصاد منطقه در نظر گرفته شده است که باز هم تاکید بر این است که اگر در سطح استان برنامه‌ریزی در این راستا انجام می‌گیرد مبادا بدون مطالعات بازاریابی باشد.

بخش خصوصی در بیشتر مواقع از سرمایه‌گذاری هراس دارد

*سهم بخش خصوصی از اقتصاد و سرمایه‌گذاری در اردبیل را چطور می‌بینید؟

سهم بخش خصوصی در سرمایه‌داری استان اردبیل مثبت و منفی است که بخش اعظمی از اقتصاد استان اردبیل در دست بخش خصوصی است.

از طرفی باید دانست که اصول تجارت به شکلی است که باید حضور بخش دولتی در تجارت و تولید کم بوده و در زمینه زیرساخت ها و خدمات و مشوقها پررنگ‌تر باشد.

بخش خصوصی چه داخلی و چه خارجی برای سرمایه‌گذاری در منطقه هراس دارند که گاها نبود برخی زیرساختها هم دلیل اصلی بیم بخش خصوصی برای ورود به یک منطقه و اقدام به سرمایه‌گذاری در آن منطقه می‌شود که به طور مثال در سطح استان اردبیل نبود برخی زیرساختها و مشوق هایی برای صادرات و تجارت باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران زیادی به این منطقه وارد نشده و به دنبال همین امر سهم استان اردبیل از سرمایه‌گذاری خارجی صفر باشد.

اگر بخواهیم در استان اردبیل یک تحول اقتصادی اتفاق افتد باید تمرکز بر روی سرمایه‌گذاری‌های کلان بیش از پیش بوده و چون فضا رقابتی است می‌توان با کمی هزینه‌کرد در حوزه زیرساختی سرمایه‌های زیادی را به سمت استان سرازیر ساخت چون هم پتانسیل کافی در منطقه وجود دارد و در صورت حمایت اعتبارات و هزینه‌های کافی موجود می‌باشد.

موضوع صدور مجوزها هم از دیگر مشکلات سرمایه‌گذاران در یک منطقه است، در حالی که اگر این موضوع در گذشته به عنوان یک چالش بین‌المللی مطرح می‌شد امروز در بسیاری از کشورها این چالش برطرف شده اما در کشور ما همچنان به یک معضل مدیریتی و مانعی در مسیر پیشبرد اهداف سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود.

البته این مهم استناد است به طوری که در ماده 14 قانون کسب و کار به صراحت قید شده است که روند حمایت از سرمایه‌گذاری و انجام ماموریت‌ها در این زمینه باید تسهیل شود که در این مورد دستگاه‌های مختلف باید قابلیتهای تاثیرگذار خود را در این زمینه معرفی کنند تا موانع و مشکلات به تدریج برطرف شود.

خام‌فروشی سودی به حال اقتصاد ندارد

*جایگاه صنایع تبدیلی در استان اردبیل کمبودهایی دارد در این خصوص نظر شما چیست؟

نبود صنایع تبدیلی و گرایش بیش از حد به سمت خام‌فروشی جزو معضلات اقتصاد کشور و به تبع در استان اردبیل هست چرا که حجم عمده‌ای از صادرات ما در سطح ملی به نفت خام و مواد خام وابسته است و این برای اقتصادی که انتظار تحول عظیم و رقابت با قدرتهای جهانی را دارد اصلا خوب نبوده و این در حالی است که اکثر محصولات کشاورزی ما در سطح ملی و به تبع در استان اردبیل به صورت خام صادر می‌شود که در این راستا به شدت نیازمند صنایع تبدیلی هستیم تا با راه‌اندازی این مهم در بخش کشاورزی و حتی حوزه‌های دیگر نهضتی راه بیافتد که بتوان ارزش افزوده بیشتری داشت.

*چشم‌انداز اقتصاد اردبیل را چطور می‌بینید؟

استان اردبیل ظرفیت های بسیاری دارد و می‌توان از تمامی این ظرفیت ها جهت شکوفایی و پویایی منطقه استفاده کرد و باید بدانیم که اصلی‌ترین مشکل عقب‌ماندگی کشور ما در بیشتر حوزه‌ها به ویژه در حوزه اقتصادی این است که بعد از سیاستهای اعلامی برنامه‌های علمی و کاربردی از سوی حاکمیت نمی‌بینیم؛ یعنی یک سیاستی اعلام شده اما در ادامه آن حمایتی نیست و این در واقع دلیل هراس سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری در یک منطقه،‌اقدام تولیدکننده به تولید و حتی علت اصلی هراس مردم برای ورود به بحث کار و اشتغال‌آفرینی می‌باشد.

در کشور ما این معضل دلیل اصلی رکود اقتصادی به شمار می‌رود اما این در حالی است که در دنیا مدل سرمایه گذاری بسیار متفاوت‌تر بوده به طوری که دولتها حوزه‌های مزیت‌دار را شناسایی، بر روی آن حوزه سرمایه‌گذاری و مطالعات دقیق انجام داده و حتی تبدیل به پروژه می‌کنند و آن را در سطح ملی و بین‌المللی عرضه می‌دارند و هم‌اکنون همین کشورها به عنوان قدرتهای جهانی اقتصادی شناخته می‌شوند.

در نقطه مقابل نبود نیازسنجی دقیق و عدم شناسایی بازار هدف و مصرف‌کننده سبب می‌شود تا بعد از سرمایه‌گذاری‌های انبوه در بسیاری از حوزه‌ها در نهایت با شکست روبه‌رو شده و با بحران‌هایی مواجه شویم.

عدم ثبات اقتصاد کلان در واقع سم مهلک برای اقتصاد است و در این اوضاع اقتصادی به تبع هیچ کس خود را به دردسر تولید نمی‌اندازد در واقع وقتی زیرساختی یا حمایت کلانی از تولیدکننده یا سرمایه‌دار در یک منطقه نباشد رغبت برای انجام کار و اقدام اقتصادی کاهش و به تبع اقتصاد آن منطقه دچار تزلزل می‌گردد.

استان اردبیل پتانسیل‌های بسیاری دارد که می‌توان همه این ظرفیت ها را در حوزه اقتصادی بکارگیری کرده و با فراهم‌سازی زمینه برای ورود سرمایه‌گذاران قدر داخلی و خارجی اقتصاد استان را برای تجربه تحول عظیم آماده کرد که در این زمینه نقش دولت و بخش خصوصی بسیار حائز اهمیت بوده و باید این دو همانند دو بازوی قوی اقتصاد در سطح استان عمل کنند تا بتوان به فراخور همین تلاش نتیجه مطلوب را به دست آورد.

انتهای پیام/س