فرامرز خالقی نایب رییس هیات مدیره هلدینگ داده ورزی سداد در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان جزئیات بیشتری از وضعیت حال حاضر پیام‌رسان بله ارائه داد.

به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ امروزه با گسترش و رشد پیام‌رسان‌های داخلی، خوشبختانه نیاز کشور به پیام‌رسان‌های خارجی کمتر و کمتر می‌شود و این موضوع خودکفایی ایران در فضای مجازی را افزایش خواهد داد.

یکی از پیام‌رسان های داخلی که در سالهای اخیر تاسیس شد و توانست پیشرفت های چشمگیری کسب کند، پیام‌رسان بله است. این پیام‌رسان یکی از اپلیکیشن های معروف شرکت داده ورزی سداد است که از زیرمجموعه‌های بانک ملی محسوب می‌شود.

فرامرز خالقی نایب رییس هیات مدیره هلدینگ داده ورزی سداد و همچنین رئیس هیات مدیره شرکت پرداخت الکترونیک سداد در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان جزئیات بیشتری از وضعیت حال حاضر پیام‌رسان بله ارائه داد. در ادامه متن گفتگو را مشاهده می‌کنید :

در رابطه با سداد و نحوه کار آن توضیحاتی ارائه دهید.

شرکت داده ورزی سداد بزرگ‌ترین هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه بانکی است که 76 درصد سهام آن متعلق به بانک ملی و 24 درصد باقیمانده متعلق به شرکت خدمات انفورماتیک است. این شرکت 18 سال پیش و با هدف کمک به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک ملی تاسیس شد و به مرور با افزایش حجم فعالیت ها در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و تعدد پروژه های مرتبط، این شرکت به مرور بزرگ و بزرگتر شد، بگونه ای که هم اکنون‌ بیش از 2700 پرسنل دارد. البته این تعداد پرسنل در قالب 5 شرکت است :
1. شرکت پرداخت الکترونیک سداد (پاس)
2. شرکت پشتیبانی ابزارهای رایانه ای سداد ( پارس)
3. شرکت توسعه سرمایه پیشگامان پویا ؛ که با نام شرکت کارت اعتباری بانک ملی نیز شناخته شده است.
4. شرکت فناوری اطلاعات راهبرد سداد (فارس)

همچنین شرکت داده ورزی سداد نیز که نقش هولدینگ این 4 شرکت را دارد، با حضور حدود 600 پرسنل، وظیفه طراحی، پیاده سازی و پشتیبانی بسیاری از سامانه های در اختیار بانک ملی را دارد و لذا می‌توان گفت که هلدینگ داده ورزی سداد وظیفه پیاده سازی ایده های خلاق و نوآورانه در زمینه فناوری های نوین بانکی را با همکاری کارشناسان باتجربه و مدیران ذیربط در معاونت فناوری اطلاعات بانک ملی برعهده دارد.

درباره اپلیکیشن پیام‌رسان " بله " توضیحاتی بفرمایید.

در واقع به نظرم بزرگترین دستاورد حاصله شرکت در سال ۹۶ که با کسب رتبه اول در گروه سامانه های مشتریان در هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت ( ۳-۲ بهمن ۹۶) همراه بود، اپلیکیشنی است به نام " بله " که در اصل یک پیام‌رسان مالی است، به این معنا که هم نقش یک پیام‌رسان مانند تلگرام را ایفا می‌کند و هم در کنار آن، امکانات انتقال و پرداخت مالی نیز در آن گنجانده شده است؛ امکاناتی از قبیل کارت به کارت، موجودی کارت، خرید شارژ، پرداخت قبوض، خلافی خودرو، عوارض خروج از کشور و گزینه ای تحت عنوان "درخواست پول" که در واقع فرایندی برعکس اقدام معمول کارت به کارت دارد؛ به این معنا که در عمل کارت به کارت شما می‌توانید انتقال پول از کارت خودتان به کارت طرف مقابل ( بدون اخذ شماره کارت وی ) انجام دهید و وجه مورد نظر را واریز کنید، اما با افزودن گزینه درخواست پول، شما می‌توانید از مخاطب و در واقع طرف مقابل، درخواست مبلغ ثابت و حتی متغیر ( بنا به نظر واریرکننده ) داشته باشید که وی به کارت بانک‌مورد نظر شما وجهی واریز نماید. این امکانات همراه با سایر امکانات مشابه در پیام رسان‌های معتبر ‌‌و رایج، تشکیل پیام‌رسان منحصر به فردی را داد که ما نام آن را " بله " ( پر کاربردترین کلمه در محاوره فارسی ) گذاشتیم.

بله در حال حاضر چه تعداد عضو دارد ؟

در نوروز ۹۷ منطبق با برنامه ریزی و‌پیش بینی قبلی، تعداد اعضای این پیام‌رسان از مرز یک میلیون نفر عبور کرد که با توجه به زمان رونمایی رسمی "بله" که ابتدای مرداد ماه سال 96 بود، جذب این تعداد کاربر در این مدت کم، ارزشمند است. هر چند با توجه به اعلام حمایت علنی بانک ملی ایران از نیمه دوم مهرماه ۹۶و برگزاری جشنواره زمستانی توسط شرکت از ابتدای دی تا پایان بهمن ۹۶، جذب مخاطبان و افزایش تعداد اعضا با سرعت بیش‌تری تحقق یافت.

هر چند لازم به ذکر است که مراحل پله ای رشد پیام‌رسان «بله» به این صورت بود که در واقع ما در پایان دی ماه 95 اولین نسخه غیربانکی این پیام‌رسان را رونمایی کردیم. در هفته پایانی اسفند 95 و در شب تولد حضرت زهرا (س) اولین نسخه مالی آن را منتشر کردیم، لیکن تا انتهای تیر ماه 96 هیچ گونه کار تبلیغاتی و رسانه ای بر روی آن انجام ندادیم. اما در اولین روز نمایشگاه الکامپ 2017 این اپلیکیشن به صورت رسمی رونمایی شد که از هفته سوم مهرماه نیز بانک ملی در سایت خود از اپلیکیشن بله اعلام حمایت کرد.

همچنین لازم به ذکر است که اگر از همان روزهای نخستین رونمایی در اسفندماه ۹۵ بانک ملی به صورت رسمی حمایت خود را اعلام می‌کرد قطعا مردم با اعتماد بیشتری به عضویت آن در می آمدند و طبیعتاً اکنون تعداد اعضای بیشتری را می داشتیم؛ چرا که به هر حال با توجه به موضوع تبادلات مالی درون اپلیکیشن، مردم در صورت عدم مشاهده حمایت رسمی و علتی بانک‌ها، اعتماد نمی کنند که مشخصات کارت بانکی خود را داخل اپلیکیشن ذخیره و به منظور پرداخت و انتقال وجه از رمز دوم خود استفاده کنند.

ما پیش از اینکه اپلیکیشن " بله " را داشته باشیم، سامانه بانکداری الکترونیکی به نام «بام»، مخفف «بانک اول من» ارائه کرده بودیم که در دیماه ۹۵ افتخار کسب رتبه اول نوآوری بانکی در ششمین همایش بانکداری و نظام‌های پرداخت را از آن خود کرد و با توجه به روند منظم ارایه نسخ جدید و همسویی با نیازهای مشتریان و به ویژه طراحی ‌و‌ پیاده سازی کامل انتظارات مخاطبان از یک شعبه کاملاً مجازی، منجر به رشد قابل ملاحظه اعضا در طول سال گذشته شد ( هم اکنون بیش از 2/4 میلیون عضو دارد ).

وجود کارشناسان خبره و متخصصان جوان در پیاده سازی سامانه منحصربفرد بام ‌و انجام سایر پروژه مرتبط بانکی باعث شد که ما همیشه نسبت به مقوله طراحی قابل اتکا و بالاخص مقیاس پذیر تجربه بیش‌تری نسبت به سایر پیام‌رسان‌های داخلی داشته باشیم و اصلی‌ترین دلیلش هم این است که همکاران ما پیش از موفقیت اپلیکیشن بله، یک سامانه کاربردی و مطلوب بانکی را طراحی ‌‌کرده بودند و با روند پیاده سازی، توسعه ‌و‌ پشتیبانی مترتب بر آن، آشنایی کامل داشتند.

آیا هدف بله بیشتر همان موضوع بانکی است و یا اینکه قصد دارد به یک پیام‌رسان داخلی و امن برای مردم ایران تبدیل شود ؟

ما چنانچه از ابتدا با رویکرد فقط پیام‌رسانی وارد بازار رقابت می‌شدیم، باید خود را برای عدم موفقیت کامل و چه بسا، قبول شکست آماده می کردیم.  دلیل این موضوع هم روند مسبوق به سابقه و سرنوشت پیام‌رسان‌های داخلی است که این پیام‌رسان‌ها در ابتدا و در طی 2-3 سال اول فعالیت خود آنچنان که انتظار داشتند موفق نبودند و نتوانستند به هدف گذاری اولیه ‌و جذب کاربر زیاد مورد نظر دست یابند؛ دلیل این موضوع نیز این بود که از همان ابتدا قصد رقابت با پیام‌رسان های خارجی مانند وایبر، واتس اپ و در ادامه تلگرام را داشتند.

اما نکته حایز اهمیت و استراتژی اتخاذ شده ما که باعث پیشرفت مقبول پیام‌رسان " بله " در همین ابتدای حضور شد این بود که از تجارب گذشته در مرحله طراحی اولیه استفاده کردیم و از آنجایی که مردم نسبت به سیستم بانکداری الکترونیکی و پرداخت غیرحضوری داخلی کشور اعتماد داشته و دارند، ما نیز به موازات به کارگیری آخرین متدها و دستاوردهای تجربه شده ‌و به روز دنیا، هدف پیام‌رسان بله را بر این قرار دادیم تا پلتفرمی ایجاد کنیم که در آن افرادی که مشغول انجام مراودات و امور بانکی خود هستند، هم‌زمان امکانات یک پیام‌رسان را نیز در اختیار داشته باشند.

به این معنا که هر دو مدیا و پلتفرم به صورت همزمان و در یک بستر مشترک در دسترس مردم قرار بگیرد ‌و به مرور با پیاده سازی و افزودن‌ امکانات منحصربفرد جدید ‌و مورد درخواست بانک ملی ( از جمله « اکانت آفیسر “) که با عنوان «‌بانک‌آفیسر» در بله تعبیه شده است وارد فضای جدیدی از بانکداری در شبکه های اجتماعی شده است. به نظر من مهم‌ترین عامل موفقیت پیام‌رسان " بله " تا اینجای کار، با احترام کامل به تلاش‌های شبانه روزی کلیه همکاران دلسوز مرتبط ( مستقیم ‌و غیر مستقیم ) همین تفکر منطقی در طراحی، راهبری مدبرانه در شرکت و حمایت کامل مدیریت بانک ملی بوده است.

مسدود شدن تلگرام چه تاثیری بر رشد کاربران پیام‌رسان " بله " گذاشت؟

جا دارد به این واقعیت اشاره کنم که رشد حضور کاربران پیام‌رسان بله پس از مسدود شدن موقت تلگرام در همان برهه خاص، حداقل 2 برابر شد. اما نکته قابل ذکر اینجاست که ما برای پیام‌رسان بله به تازگی تبلیغات محیطی و رسانه ای خود را آن هم نه به صورت گسترده آغاز کرده ایم و تقریبا 6-5 ماه اخیر به صورت جدی روی این موضوع کار شده است. موضوع مهم و قابل توجه دیگر این بود که پس از رفع مسدودیت تلگرام، روند استقبال و‌ رشد اعضا و کاربران بله به حالت قبل از آن بازه زمانی بازنگشت و ما همچنان مخاطب و کاربران خود را حفظ نمودیم که این نکته بسیار امیدوارکننده و ظریفی است چرا که هرچه مردم بیشتر با امکانات این اپلیکیشن و پیام‌رسان آشنا می‌شوند، بیشتر جذب آن می‌شوند و تحقق شعار و ماموریت تبیین شده ما که " بله، به راحتی ... " بود را ملاحظه نموده ‌و این حس راحتی در محیط کاربری هنگام استفاده از امکانات کم نظیر پیام‌رسان بله، کاملا ملموس است.

هرچند یکی از مشکلاتی که در طول این چندین ماه گذشته با آن به تناوب مواجه شدیم این بود که برای انتشار نسخ جدید IOS چندین هفته و بعضا یک ماه در انتظار تایید و‌ اقدام نهایی اپل استور به سر می بردیم که من فکر نمی‌کنم علت اصلی آن مباحث مرتبط با تحریم‌ ها باشد، لذا تصمیم بر آن شد که لینک مستقیم نرم‌افزار را روی سایت شرکت و بانک ملی قرار دهیم تا مردم بدون نیاز به اپل‌استور بتوانند آن را دانلود، استفاده و به روز رسانی نمایند.

توان رقابتی پیام‌رسان بله در مقابل پیام‌رسان های خارجی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ما اول باید اپلیکیشن تلگرام را از این منظر بنگریم که ؛ تلگرام ابزاری است که می‌توان با استفاده از آن کارهایی از قبیل ارسال، ویرایش، کپی، فوروارد و‌ پاک کردن پیام، ارسال عکس، فیلم، پیام صوتی و تشکیل گروه و ایجاد کانال عمومی و اختصاصی، ساخت و استفاده از ربات و ایجاد فضای کسب ‌و کار ... را انجام داد و این همان امکاناتی است که تقریبا‌ً و تحقیقاً ما نیز در بله داریم.  این نکته قابل اهمیت را هم باید همچنان مورد توجه قرار دهیم که همکاران جوان و متخصصان مرتبط با این پروژه کمتر از دو سال از آغاز فعالیت و یکسال از انتشار اولین نسخه بانکی ‌بله را پشت سر گذارده اند، اما تلگرام چندین سال است که بهصورت حرفه ای در این حوزه با استفاده از آخرین امکانات تخصصی بر اساس لبه تکنولوژی حرکت  و فعالیت می‌کند.

در این مدت حمایت های دولتی از پیام‌رسان بله چگونه بوده است؟

ما در زمستان ۹۵ در همان اوایل، با معاون وقت ‌و مسئولان فناوری اطلاعات بانک مرکزی، وزیر محترم وقت و معاونان ذیربط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، جلسات متعدد و مفیدی داشتیم و به ویژه از سمت آن وزارت و همچنین ریاست محترم بانک مرکزی مورد استقبال قرار گرفتیم و حمایت‌هایی هم در حد توان ( به ویژه وزیر محترم کنونی وزارتخانه مذکور) صورت گرفت. اما در خصوص طرح موضوع اعطای وام 5 میلیارد تومانی که اعلام شد، تا کنون پیام‌رسان بله در لیست دریافت کنندگان این وام منظور نشده است.

در زمان قطعی تلگرام و هجوم تعداد اعضای چند برابری مشکل جدی نرم افزاری نداشتید؟ و اینکه چه ضمانتی می‌دهید که جوابگوی سیل عظیم مخاطبین آتی باشید ؟

در این موارد بحث‌، دادن تضمین نیست، بلکه باید تمهیدات لازم دیده شود تا بتوان آن تعداد چندین میلیونی کاربر را پوشش داد. ما یک شرکت آی‌تی بانکی هستیم؛ به عنوان مثال زمانی که می‌خواهیم سامانه‌های بانکداری الکترونیکی را طراحی کنیم، با متدولوژی‌های مربوطه، پیش‌بینی‌های لازم را انجام می‌دهیم که متناسب با افزایش تعداد کاربر، دچار مشکل نشویم؛ این امر از بدیهی ترین و اصلی ترین تدابیر اتخاذشده در امر طراحی و به ویژه امور مرتبط با توسعه سیستم های بانکی است. لذا در هفته‌ اول بعد از فیلترینگ تلگرام، برخلاف تعدادی از پیام‌رسان‌های داخلی که با افزایش ناگهانی تعداد کاربر، دچار مشکل غیر مترقبه شدند، پیام رسان "بله" حتی با وجود حدود سه برابر شدن تعداد کاربران جدید و فعال خود، به هیچ وجه دچار مشکل نشد. به همین دلیل اگر انتظار افزایش تعداد کاربر در یک روند معمولی و با برنامه ریزی قبلی صورت گرفته باشد و از بدو امر در طراحی معماری اولیه سیستم مدنظر قرار گرفته باشد، بروز مشکل حاد ، متصور نخواهد بود.

چه کمک هایی انتظار دارید؟

به کمک‌ها همیشه نباید از جنبه مالی نگاه کرد زیرا  انتظارات باید به طور دسته بندی شده، تخصصی و‌ جداگانه، از دستگاه‌های مختلف مطرح شود. برای مثال از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی این انتظار را داریم که قوانینی را واضح و مشخص، تصویب نمایند که به تفکیک نمایان سازد سرمایه گذار، طراح، مجری و تولیدکننده محتوا در فضای مجازی، هر کدام در چه حدود و در کدام چهارچوب، تا چه میزان مسئولیت دارند که متناظرا باید در قبال آن پاسخگو باشند.

از دولت و به ویژه وزارت‌خانه مرتبط این انتظار متصور است که هزینه‌ی پهنای باند را برای پیام‌رسان‌های داخلی به حداقل برساند و یا شبیه کاری که بانک‌ها در پس دادن وام انجام می‌دهند ( دوره تنفس)، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تصویب نماید که پهنای باند برای پیام‌رسان‌های داخلی به طور مثال در یکی دو‌ سال اول راه‌اندازی با تعرفه بسیار ناچیز ‌و یا حتی رایگان در اختیار ایشان قرار گیرد.

از رسانه و اصحاب گرانقدر و متعهد ، این توقع کاملا حرفه ای و‌ میهن پرستانه وجود دارد که از پیام‌رسان‌های داخلی که به دست جوانان آینده ساز و دانش پژوهان متخصص ایرانی ایجاد شده است و آنها نشان داده اند که توانایی رقابت با مشابه خارجی خود را با اندکی صبر و دوراندیشی دارند، در این سال جدید آنهم با نامگذاری دوراندیشانه و‌ راه گشا در اقتصاد این مرز و بوم‌، حمایت کامل ، واقعی و مستمر را در دستور کار خود قرار دهند و استفاده از این‌ محصول ایرانی و دستاورد داخلی را به نحو‌ مناسب و متناسب تبلیغ کنند.

گزارش از عبدالله مطیع

انتهای پیام/