به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ چهارم فروردین ماه به مناسبت سالگرد کشف بیماری سل به‌ دست رابرت کخ دانشمند آلمانی در سال ۱۸۸۲ میلادی روز جهانی سل نام‌گذاری شده است. 

سل یک بیماری عفونی ناشی از حمله یک میکروب  به نام باسیل سل است؛ باسیل سل به دلیل کوچکی در هوا معلق است؛ به همین خاطر این میکروب به راحتی می‌تواند از طریق هوا از فرد مبتلا به بیماری به دیگران منتقل شود. 

امروزه اثری از بسیاری از بیماری‌هایی که در گذشته شایعه بودند دیده نمی‌شود، با این وجود همچنان بسیاری از افراد در جهان به بیماری سل مبتلا می‌شوند, علت این موضوع چیست؟.

راه های انتقال سل

سید حمید عمادی متخصص بیماری‌های عفونی در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در ارتباط  با بیماری سل و راه‌های انتقال این بیماری گفت:  سل یک بیماری باکتریایی است که به خاطر کاشف آن رابرت کخ ، میکروب آن  به نام باسیل سل نام‌گذاری شده است؛ انتقال این بیماری به آسانی صورت می‌گیرد به این صورت که عامل این بیماری از طریق هوا منتقل می‌شود؛ اگر فرد مبتلا به این بیماری عطسه و یا سرفه کند، سه هزار تا ده هزار میکروب سل در هواپخش شده و به دلیل سبکی و ریزی در هوا معلق می‌مانند؛  طبیعی است که اگر کسی در این محیط آلوده نفس بکشد به این بیماری مبتلا خواهد شد؛ در نتیجه این بیماری بسیار مسری است. 

عمادی با بیان اینکه  سل مرگ و میر زیادی هم دارد، گفت: ۸۰ درصد افرادی که به بیماری سل مبتلا می‌شوند مشکل ریوی دارند؛ البته میکروب بیماری سل همیشه در ریه به اصطلاح گیر نمی‌کند؛ ممکن است میکروب وارد جریان خون شده و وارد مغز شود، به همین دلیل ما سل مغزی داریم، میکروب این بیماری می‌تواند در مفاصل وارد شود لذا سل مفاصل داریم، اما همان طور که گفتم عمدتاً ۸۰ درصد مبتلایان به این بیماری سل ریوی دارند.

سل با آنتی بیوتیک‌های معمولی درمان نمی‌شود

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا بیماری سل هنوز ریشه کن نشده است؟، گفت: دلایل زیادی وجود دارد که این بیماری هنوز شایع است؛ سل بیماری بسیار سختی است که با آنتی بیوتیک‌های معمولی درمان نمی‌شود؛ بسیاری از بیماری‌های عفونی با آنتی بیوتیک‌های معمولی مداوا می‌شوند و طول درمان آن‌ها هم حدود دو هفته است؛ در حالی‌که در بیماری سل تنها آنتی بیوتیک‌های خاصی موثر هستند و به طور  میانگین درمان سل  شش ماه طول می‌کشد؛ از طرفی اگر این بیماری به موقع درمان  نشود ۶۰ تا ۷۰ درصد احتمال مرگ فرد مبتلا وجود دارد.

متخصص بیماری‌های عفونی بیمارستان امام خمینی (ره) با بیان اینکه امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی بیماری سل  قابل درمان است، گفت: باید بدانیم که هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد که بیمار مبتلا به سل در آن نباشد؛ متاسفانه بعد از شیوع ایدز روند ابتلا به سل هم رشد پیدا کرد؛ در کشور ما هم این بیماری همچنان وجود دارد؛ به همین خاطر مشاهده می‌کنید که در سراسر جهان بیماری‌هایی مثل دیفتری، کزاز و آبله به طور کامل ریشه کن شده، اما سل همچنان وجود دارد؛ این بیماری واکسن مناسبی ندارد، راه انتقال این بیماری هم آسان است؛ سل با یک نفس کشیدن ساده هم منتقل می‌شود. 

وی با اشاره به تعداد زیاد مبتلایان به سل در کشور‌های همسایه گفت: مشکل زمانی بیشتر می‌شود که در کشور همسایه افغانستان بیماری سل بسیار شایع است و افراد مهاجر که مبتلا به این بیماری هستند میکروب این بیماری را با خود به کشور می‌آورند که با یک سرفه یا عطسه  به راحتی منتقل می‌شود.

درمان سل در ایران کاملا رایگان است

عمادی با بیان اینکه درمان سل در کشور کاملا رایگان و تحت پوشش کامل بیمه‌ای است، گفت: داروی بیماری سل به طور معمول در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود، چهار قرص و کپسول برای درمان سل تجویز می‌شود که همگی آنها باید ناشتا مصرف شود؛  شاید یکی از دلایل ریشه‌کن نشدن این بیماری هم همین عوارض دارو‌ها و سختی بلع و مصرف آن‌ها باشد، اما باید بدانیم که بیماری سل به هر حال  قابل علاج است، اگر کسی بتواند درمان خود را به خوبی کامل کند می‌تواند  این بیماری را درمان کند.

وی با با بیان اینکه متاسفانه در سال‌های اخیر میکروب بیماری سل در برابر دارو‌ها مقاوم‌تر شده است، گفت: در کشور‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق و در منطقه اروپای شرقی شاهد سل‌های مقاوم به آنتی بیوتیک هستیم؛ یکی از این کشور‌ها آذربایجان است  که  بسیاری از بیماران این کشور هم برای درمان به عنوان توریست درمانی به ایران مراجعه می‌کنند؛ باید به خاطر داشت که مقاومت آنتی بیوتیکی در بیماری سل بسیار موضوع مهمی است که باید جدی گرفته شود.

سل واکسن ندارد

متخصص بیماری‌های عفونی  با بیان اینکه بیماری سل واکسن ندارد، گفت:  واکسن ب ث ژ (BCG) برای پیشگیری از سل به نوزادان  زده می شود اما واقعیت این است که این واکسن خیلی هم موثر نیست؛ در بسیاری از کشورها دیگر این واکسن را به کسی نمی زنند اما در کشور ما ترجیح می‌دهند همچنان از این واکسن استفاده کنند و تزریق این واکسن هنوز منسوخ نشده است؛  با این وجود بهترین راه برای پیشگیری از شیوع بیماری سل، درمان این بیماران و جلوگیری از انتقال این بیماری به دیگران است.

وی  انتقال میکروب از دام و  خوردن شیر آلوده را از راه‌های دیگر انتقال بیماری سل برشمرد و افزود: باید بدانیم که همچنان  روش عمده و آسان  انتقال این بیماری از طریق تنفسی است.

شایع‌ترین نشانه‌ بیماری سل

عمادی یکی از دلایل ضعف کشور ما در برخورد با این بیماری را بیماریابی دانست و گفت: بسیاری از مبتلایان به این بیماری در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند و وضعیت مالی مناسبی ندارند؛ باید بدانیم هر فردی که به مدت سه هفته سرفه می کند و سرفه آن هم رو به بهبودی نیست  باید از نظر سل  تحت آزمایش قرار گیرد؛  بیماری سل تظاهرات و نشانه های متنوعی دارد؛  تب،  کاهش وزن از علائم دیگر این بیماری هستند اما ممکن است در یکی از مبتلایان اصلاً شاهد تب نباشیم؛ می‌توان گفت شایع‌ترین نشانه‌ بیماری سل سرفه های طولانی مدت است.

عمادی یادآور شد: امروزه تکنیک های آزمایشگاهی زیادی می توانند به آسانی این بیماری را تشخیص دهند.

انتهای پیام/