به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان درسال 96 به بیش از 20 کشور جهان سفر کرد و عمده تمرکز این دیدارهای دیپلماتیک موضوعات اقتصادی، تجاری و مبارزه با تروریسم بوده است.این سال یکی از پربارترین فصل‌های دیپلماتیک و رفت و آمدهای سیاسی و اقتصادی بوده است.

در مجموعه گزارش‌هایی که منتشر می‌شود به سفرهای وزیر خارجه در چهار فصل سال گذشته  پرداخته می‌شود و در این گزارش به سفرهای وزیر خارجه کشورمان در زمستان 96 می‌پردازیم.

سفر برجامی ظریف به مسکو و بروکسل

محمدجواد ظریف در اولین دور سفرهای زمستانی، در چارچوب رایزنی‌های مستمر وزرای امور خارجه روسیه و ایران به ویژه در خصوص برجام  به مسکو سفر کرد. وزیر خارجه کشورمان بنا به دعوت فدریکا موگرینی هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا به بلژیک رفت و در بروکسل به همراه وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس آخرین تحولات مربوط به برجام را مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار داد.

یکی از ویژگی‌های مهم این سفر همزمان با آشوب‌هایی بود که در کشور اتفاق افتاده بود و بسیاری از رسانه‌ها دلیل این سفر را گفت‌وگو و مذاکره در مورد مسائل داخلی ایران می‌دانستند در حالی که سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نسبت به این موضع در نشست هفتگی با خبرنگاران واکنش نشان داد و اظهار کرد: آنچه در برخی رسانه‌های وابسته رژیم صهیونیستی و به عمد و با اهداف مشخص در این خصوص مطرح شد دروغ بود، ما با اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی روابط سازنده و مستمری داریم و دیالوگ، تماس و گفت‌وگو با آنها به طور مرتب وجود دارد.

قاسمی اضافه کرد: با توجه به نزدیکی زمانی که می‌تواند در حوزه برجام و مسئله برجام در 22 دی‌ماه (13 ژانویه) اتفاق بیفتد، خانم موگرینی از آقای ظریف و 3 وزیر اروپایی برای برگزاری نشستی پیرامون برجام و آنچه می‌تواند اتفاق بیفتد، دعوت کرده تا صحبت و رایزنی‌های لازم را داشته باشند.

وی تصریح کرد: موضوع صرفاً در خصوص برجام و مرتبط با برجام و مذاکره با اروپا در این خصوص خواهد بود. ما قطعاً در تماس‌هایی که با اروپایی‌ها خواهیم داشت می‌توانیم در مورد مسائل مختلف از جمله خلیج فارس صحبت کنیم ولی بحث اساسی و فلسفه دعوت و نشست، برجام خواهد بود و نه مسئله‌ای دیگر.

وزیر خارجه کشورمان در حاشیه نشست بروکسل با وزاری خارجه کشورهای اروپایی از جمله فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرد.

 دیپلماسی برای حضور در بازسازی عراق

کشور عراق به دلیل آسیب‌هایی که پس از جنگ با داعش متحمل شده بود تصمیم گرفت برای بازسازی از سرمایه کشورهای منطقه و جهان استفاده کند در این میان کنفرانسی با محوریت بازسازی این کشور در کویت برگزار شد و از کشورهای مختلف جهان و منطقه در آن  حضور داشتند که محمدجواد ظریف به نمایندگی از ایران در این نشست حضور یافت تا سهم مشخص و معینی  برای سرمایه گذاری ایران تعیین شود.

وزیر خارجه کشورمان در بدو ورود به کویت برای حضور در اجلاس بین المللی عراق گفت: برای ما هم پیشرفت و هم ثبات عراق بسیار مهم است. جمهوری اسلامی همواره در کنار مردم عراق بوده است. در هنگام مبارزه با داعش و تکفیری‌ها و همین طور در بازسازی عراق از ابتدا در کنار مردم عراق بوده‌ایم  و کشوری هستیم که به تعهدات خود در کنفرانس قبلی بازسازی عراق  کاملا عمل کرده‌ایم.

ظریف بیان کرد: ایران در حوزه انرژی مانند گاز و برق به بغداد کمک کرده است، در عین حال  بخش خصوصی به ویژه در حوزه صادرات خدمات فنی مهندسی بسیار فعال بوده است، در شرایطی که کمتر کشوری در این حوزه فعالیت می‌کرد شرکت‌های راهسازی و حوزه نیروگاهی و آب فعالیت جدی داشتند و لذا ما  از مزیت نسبی  برای بازسازی عراق برخوردار هستیم.

وی تاکید کرد: بخش خصوصی ما آمادگی کامل را دارد که در بازسازی عراق حضور فعال داشته باشد و دولت جمهوری اسلامی هم در این زمینه حمایت خواهد کرد.

ظریف در متن سخنرانی خود در این کنفرانس اظهار کرد: عراق می‌تواند به عنوان پلی برای ایجاد ارتباط بین طرف‌های شرکت کننده در بازسازی این کشور عمل کند. برای این منظور، ضروری است که از میل به تبدیل عراق به عنوان محلی برای رقابت اجتناب شود. ما همچنین توصیه می‌کنیم که در جریان تلاش برای بازسازی عراق نیز همکاری بر رقابت ارجحیت داشته باشد. 

همچنین در حاشیه این نشست رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با فدریکا موگرینی دیدار و گفت و گو داشت. علاوه بر این با صباح خالد احمد صباح همتای کویتی خود دیدار  کرد. 

سفر ظریف به آلمان برای حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ 

محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه كشورمان و هيئت همراه  برای شرکت در پنجاه و سومین اجلاس کنفرانس امنیتی مونیخ  وارد این شهر شد. این کنفرانس با مشارکت قابل توجه ۱۰ رئیس جمهور ، معاون رئیس جمهور آمریکا ، ۸ نخست وزیر، وزرای امور خارجه  ۳۰ کشور، وزرای دفاع حدود ۲۰ کشور و مقامات بین المللی شامل دبیر کل سازمان ملل متحد، دبیرکل ناتو، دبیران کل سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه عرب ، سازمان شانگهای، روسای پارلمان  و شورای اروپا، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مدیران کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، اینترپل، سازمان بین‌المللی مهاجرت و کمیسونر عالی پناهندگان و کمیسیونرهای اتحادیه اروپا از جمله شخصیت‌های مهم شرکت کننده در این کنفرانس بودند. در این اجلاس  موضوعات مهم بین المللی از جمله آینده ناتو ، نظم جهانی ،  امنیت انسانی ، تروریسم و افراط گرایی‌، مسائل منطقه‌ای شامل آسیای جنوب شرقی و شبه جزیره کره،  جهان عرب، سوریه و اکراین در قالب جلسات عمومی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.

'استفان دی میستورا" نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه، «یان الیاسون» معاون پیشین سازمان ملل متحد، «کاترین اشتون» مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا،"ادوارد نعلبندیان" وزیر خارجه ارمنستان، "میخاییل جان لیدزه " وزیران خارجه گرجستان، "نیچروان بارزانی" نخست وزیر اقلیم کردستان عراق،از جمله شخصیت‌هایی بودند که وزیر خارجه در حاشیه کنفرانس مونیخ با آنها دیدار و گفت و گو داشت. همچنین وی در میان خبرنگاران نیز حاضر شد و به پرسش‌های  آنان در زمینه‌های مختلف پاسخ داد.

 نکته حاشیه‌ای کنفراس امنیتی مونیخ این بود که بنیامین نتانیاهو با نمایش دادن آهن پاره ادعا کرد  آن  متعلق به پهباد ایرانی است؛ که توسط نیروهای رژیم صهیونیستی ساقط شده است. این برای اولین بار  نبود که نخست وزیر رژیم صهیونیستی با نمایشی مضحک به دنبال فضاسازی علیه ایران  بود. یکبار در سازمان ملل  نیز با نشان دادن تصویر یک بمب فاصله دستیابی ایران به  بمب اتم را به دیگر کشورها گوشزد کرد.در پی چنین اتفاقی وزیر امور خارجه با  واکنش به این ادعای مضحک عنوان کرد ما امروز شاهد یک سیرک بودیم.

همچنین وزیر خارجه در متن سخنرانی خود در این کنفرانس بیان کرد: ما برای ایجاد  یک «منطقه قوی»  برای خود لازم است که واقع‌بین باشیم و تفاوت‌های یکدیگر را بپذیریم. ما باید از امنیت دسته جمعی و ساختارهای ائتلافی به سمت مفاهیم فراگیر از جمله شبکه سازی امنیتی حرکت کنیم که می‌تواند به مسائل مختلف از واگرایی منافع تا اختلافات بر سر قدرت بپردازد. شبکه سازی امنیتی یک رویکرد بازی با حاصل جمع غیرصفر است که می‌پذیرد امنیت غیرقابل تقسیم است و این مغایر با ائتلاف‌ها و بلوک‌هایی بوده که اساس آن‌ها رویکرد بازی با حاصل جمع صفر به بهای ناامنی دیگران است.

 مسکو میزبان ظریف برای کنفرانس والدای

از سوی موسسه والدای روسیه در روز دوشنبه  30 بهمن ماه 96  نشستی با سخنرانی محمدجواد ظریف وزیر محترم امور خارجه کشورمان و سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه فدراسیون روسیه، در مسکو افتتاح  شد. در این نشست دو روزه اندیشمندان و مقامات حدود 30 کشور جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران شرایط پس از داعش در سوریه، چشم انداز درگیری‌های فلسطین و رژیم صهیونیستی، بررسی شرایط یمن، مکانیسم‌های کمک به لیبی، مسائل کردها و در مجموع کاهش تنش‌های منطقه‌ای را در قالب هشت پنل، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. موسسه والدای از مهمترین و معتبرترین موسسات و اندیشکده‌های جهان است  که هر ساله اجلاس‌های بین‌المللی زیادی را با حضور اندیشمندان و مقامات بلند پایه کشورهای جهان در موضوعات مختلف و مهم بین‌المللی برگزار می‌کند.

سفر به دروازه  اقتصادی اروپا

 محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در صدر هیئتی سیاسی - اقتصادی به  بالکان سفر کرد. وی در این سفر به صربستان، بلغارستان، کرواسی و بوسنی رفت. محور  اصلی این سفر دوره‌ای، همکاری‌های تجاری و اقتصادی بود. دیدار با وزرای امور خارجه و دیگر مقامات عالی رتبه این کشورها و نیز برگزاری همایش مشترک با تجار و بازرگانان ایرانی و کشورهای یاد شده از جمله برنامه‌های وزیر امور خارجه ایران در این سفر بود. یک هيات اقتصادی متشكل از تعدادی از بنگاه ها و کارآفرینان اقتصادی از بخش های خصوصی و دولتی وزیر امور خارجه ایران را در این سفر همراهی کردند. سفر ظریف به برخی کشورهای بالکان برای فراهم کردن مقدمات سفر رئیس‌جمهور ایران به این کشورها بود و احتمالا روحانی در سال 97 سفری به اروپای شرقی خواهد داشت. در این میان بوسنی از جمله کشورهای با اکثریت مسلمان است که با وجود کمک‌های ایران، در دوره فعلی روابط دوستانه‌ای با ایران ندارد و معمولا در مجامع بین‌المللی به قطعنامه‌های ضد‌ایرانی رای مثبت می‌دهد.

 سفر به اسلام آباد برای همکاری‌های امنیتی و اقتصادی

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای دیدار و رایزنی با مقامات پاکستان در سفری سه روزه به اسلام آباد رفت. وی در راس یک هیات سیاسی - تجاری و به دعوت همتای پاکستانی خود، به این کشور سفر کرد تا  زمینه‌های لازم برای همکاری دو کشور در بخش‌های اقتصادی و امنیتی  را فراهم کند. بدین منظور  یک هیات سی نفره از بخش‌های مختلف بازرگانی، اقتصادی و تجاری کشورمان، وزیر امور خارجه را در این سفر همراهی کردند. در همین راستا، دو نشست تجاری نیز بین فعالان و مسئولان تجاری و اقتصادی دو کشور در شهر‌های اسلام آباد و کراچی برگزار شد.  که ظریف در این نشست‌ها شرکت و سخنرانی کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان در این سفر علاوه بر دیدار با همتای خود، با مقامات عالی رتبه پاکستانی از جمله نخست وزیر، وزیر کشور، رئیس مجلس و فرمانده ارتش این کشور دیدار و در خصوص بسط و گسترش هر چه بیشتر روابط در همه زمینه‌های مورد علاقه گفتگو و تبادل نظر کرد.

می توان این سفر را از جمله دیدارهای مهم در زمستان 96 دانست چراکه هر دو کشور دارای اهمیت ژئوپلتیک در منطقه هستند، بنابراین تعامل و وجود یک ارتباط مستمر بین اسلام آباد و تهران می تواند بسیاری از معادلات منطقه ای را تغییر دهد. کشور پاکستان به عنوان یک کشور مسلمان که در عین حال قدرت هسته‌ای نیزمحسوب می‌شود دارای اهمیت به سزایی در منطقه است لذا وجود یک ارتباط قوی بین تهران-اسلام آباد  امر ضروری برای امنیت منطقه محسوب می‌شود.

  حضور در نشستی چهار جانبه باکو

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای شرکت در نشست چهارجانبه ایران، جمهوری آذربایجان، ترکیه و گرجستان به باکو سفر کرد. این نشست که در سطح وزرای خارجه بود در تاریخ پنجشنبه 24 اسفند در باکو برگزار شد. وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست با همتایان خود در مورد موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی کرد. ظریف در بدو ورود به باکو پایتخت جمهوری آذربایجان، همکاری‌های چند جانبه منطقه‌ای را در راستای سیاست‌های کشورمان دانست و افزود: این همکاری‌ها در داشتن یک منطقه قوی بسیار موثر است. همچنین در این سفر محمدجواد ظریف  پیش از آغاز نشست چهارجانبه وزرای امورخارجه ایران، ترکیه،گرجستان و جمهوری آذربایجان، با "الهام علی اف"رئیس جمهور آذربایجان دیدار و درباره همکاری‌های دوجانبه گفتگو کرد.

سفر به آستانه  برای حل بحران سوریه

رئیس دستگاه دیپلماسی پس از پایان سفرش به باکو، آستانه قزاقستان را برای رایزنی در مورد بحران سوریه انتخاب کرد. به این ترتیب وزیر خارجه برای شرکت در نشست سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه در چارچوب روند آستانه به قزاقستان سفر کرد و آخرین تحولات سوریه را با همتایان روس و ترک خود مورد بحث و بررسی قرار داد. 

انتهای پیام/