به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛«آب‌مروارید» جزو شایع‌ترین اختلالات بینایی و یکی از 3 عامل اصلی نابینایی است. آب‌مروارید به معنی این است که عدسی چشم شفافیت خود را از دست بدهد. طبعا زمانی که عدسی چشم کدر شود و قابلیت خود را در تمرکز نور روی شبکیه از دست بدهد، تصویر خوبی روی شبکیه تشکیل نمی‌شود و در نتیجه شخص تصاویر اجسام و مناظر خارجی را به حالت کدر و مات می‌بیند.

در بیشتر موارد آب‌مروارید با افزایش سن به آرامی پیشرفت می‌کند. با گذر زمان ساختار عدسی چشم نیز تغییر می‌کند که گرچه هنوز علت آن به طور دقیق مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل این است که پروتئین‌های عدسی تحت‌تاثیر رادیکال‌های آزاد تغییر می‌کنند و تدریجا کدر می‌شوند. آب‌مروارید انواع مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها آب‌مروارید مرتبط با سالمندی است.

درواقع، بیشتر موارد آب‌مروارید در سالمندان بروز می‌کند و روند طبیعی سالمندی می‌تواند با سخت و تار شدن عدسی همراه باشد.

نوع دیگری از آب‌مروارید به صورت یک مشکل ثانویه بروز می‌کند. بعضی بیماری‌ها، به‌خصوص دیابت کنترل‌نشده، مصرف برخی داروها از جمله کورتیزون خوراکی، التهابات داخل چشم و همچنین ضربه‌های چشمی می‌توانند سبب بروز آب‌مروارید شوند. به علاوه، انجام عمل‌های جراحی داخل چشم نیز ممکن است زمینه‌ساز این مشکل شوند.

علاوه بر ضربه به چشم، سوختگی ناشی از مواد شیمیایی، قرار گرفتن در معرض گرمای شدید و اشعه مادون قرمز نیز که به عدسی آسیب می‌رسانند باید به‌عنوان عامل خطر در نظر گرفته شوند. در موارد نادری آب‌مروارید در زمان تولد نوزاد تشخیص داده می‌شود که یک بیماری مادرزادی است یا در نتیجه انتقال یک بیماری عفونی مانند سرخجه، توکسوپلاسموز یا سیفلیس طی دوران بارداری به جنین بروز پیدا می‌کند.

علائم ابتلا به آب‌مروارید

یکی از بارزترین علائم ابتلا به آب‌مروارید، کاهش قابل‌توجه قدرت بینایی در انجام فعالیت‌های روزمره است. به طور کلی، این کاهش بینایی به آرامی و طی چند سال ایجاد می‌شود، ولی گاهی نیز به سرعت پیشرفت می‌کند و مشخص می‌شود. همچنین در حالت پیشرفت آب‌مروارید، رنگ مردمک به جای سیاه به خاکستری یا شیری متمایل می‌شود. در مراحل پیشرفته بیماری نیز ممکن است قدرت بینایی فرد تنها تا حد درک نور کاهش یابد.

دوبینی، تار دیدن تدریجی محیط، دید مه‌آلود و کدر، ضعف بینایی در تشخیص رنگ‌ها، احساس وجود پرده‌ای روی چشم و احساس نیاز به تعویض عینک نیز می‌تواند از دیگر علائم ابتلا به آب‌مروارید باشد.

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت اینکه آب‌مروارید هیچ دردی ندارد.

افرادی که در معرض خطرند

همه افراد ممکن است به آب‌مروارید مبتلا شوند زیرا سالمندی مهم‌ترین عامل زمینه‌ساز آن است.

با این حال احتمال ابتلا در بیمارانی که سال‌هاست به دیابت مبتلا هستند، افراد با سابقه خانوادگی آب‌مروارید، کسانی که جراحی چشم داشته‌اند، افرادی که با نور شدید قرمزرنگ مانند کوره‌های صنعتی مواجه‌اند و بیمارانی که برای درمان سرطان تحت‌درمان‌های رادیوتراپی قرار دارند بیشتر است.

به علاوه، مصرف طولانی‌مدت داروهای کورتیکواستروئیدی، استعمال دخانیات، مصرف زیاد الکل و تغذیه بدون مقدار کافی میوه و سبزیجات به دلیل کمبود ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند زمینه ابتلا به آب‌مروارید باشد.

درمان آب‌مروارید

تا زمانی که آب‌مروارید به مرحله پیشرفته نرسیده و فعالیت‌های روزمره شخص را مختل نکرده است، درمانی لازم ندارد، اما زمانی که بیماری کاملا پیشرفت کرده باشد، تنها روش درمان عمل جراحی است. عمل شامل خارج کردن عدسی چشم از یک شکاف کوچک به وسیله دستگاه مخصوص به نام «فیکو» و نصب عدسی مصنوعی (لنز) داخل چشم است. امروزه این عمل جراحی بسیار رایج است و به طور سرپایی انجام می‌شود و در بیش از 95 درصد موارد با موفقیت همراه است و بینایی بسیار بهبود می‌یابد. علت عدم موفقیت درمان در بعضی بیماران می‌تواند مشکلات دیگر چشمی مانند گلوکوم یا استحاله ماکولای چشم باشد یا به‌ندرت عوارضی مانند خونریزی حین عمل یا پیش از عمل یا عفونت پس از عمل پیش می‌آید. پس از عمل بیمار مرخص می‌شود و روز بعد پانسمان برداشته خواهد شد. پس از آن دستور قطره ریختن به بیمار داده می‌شود و بیمار می‌تواند بلافاصله فعالیت‌های عادی روزمره‌اش را شروع کند.

6 باور رایج درباره آب‌مروارید

1) آبریزش چشم با آب‌مروارید مرتبط است؟

بعضی افراد فکر می‌کنند اگر آبریزش چشم دارند، حتما مبتلا به آب‌مروارید شده‌اند یا اینکه آب‌مروارید زمینه‌ساز آبریزش و اشک می‌شود، در حالی که این دو مساله هیچ ارتباطی به یکدیگر ندارند و استفاده از کلمه «آب» در این بیماری به دلیل اشک یا آبریزش چشمی نیست. آبریزش چشم مربوط به بیماری‌های سطحی چشم است و عواملی مانند آلودگی هوا، پایین آمدن کیفیت اشک، حساسیت ملتحمه و قرنیه، ناخنک و... می‌تواند زمینه‌ساز آن باشد، در حالی که آب‌مروارید، کدر شدن عدسی چشم است.

2) اگر آب‌مروارید جراحی نشود به آب‌سیاه تبدیل می‌شود؟

به‌ندرت ممکن است عمل نکردن آب‌مروارید پس از سال‌های طولانی و نه در مدت کوتاه به آب‌سیاه ( ناشی از افزایش فشار چشم) بینجامد. از طرفی، آب‌مروارید باید زمانی جراحی شود که دید بیمار مختل شده باشد؛ یعنی کدورت عدسی به حدی رسیده باشد که شخص نتواند فعالیت‌های روزمره‌اش را انجام دهد. درواقع، تا زمانی که فرد می‌تواند به فعالیت‌های روزمره‌اش بپردازد، عمل آب‌مروارید را نیز می‌توان به تاخیر انداخت. عمل جراحی برای افراد مختلف، متفاوت خواهد بود. به‌عنوان مثال جراحی برای مهندس جوانی با فعالیت‌های مختلف از جمله رانندگی، مطالعه و... با جراحی فرد سالمندی که برای تماشای تلویزیون مشکل دارد، تفاوت می‌کند.

3) بیماران به دلیل بیماری‌های قلبی نمی‌توانند تحت‌بیهوشی برای جراحی قرار گیرند؟

چشم ارگان کوچکی است و به راحتی می‌توان با بی‌حسی موضعی، آب‌مروارید را عمل کرد. نیازی به بیهوشی نیست و عمل معمولا ظرف 15 دقیقه انجام می‌شود.

4) مصرف داروهای ضدانعقاد مانند آسپیرین، وارفارین و... به دلیل ناراحتی قلبی یا عروقی و عدم امکان قطع دارو مانعی برای عمل آب‌مروارید است؟

عمل آب‌مروارید هیچ نیازی به قطع چنین داروهایی ندارد و در حالی که بیمار دارو مصرف می‌کند، به راحتی می‌تواند تحت‌جراحی آب‌مروارید قرار بگیرد.

5) بیمار چند روز پس از عمل آب‌مروارید به استراحت نیاز دارد؟

پس از عمل آب‌مروارید نیاز به استراحت خاصی نیست و توصیه می‌شود بیمار حداکثر تا 24 ساعت مراقب باشد. روز بعد از عمل که پانسمان برداشته می‌شود، فرد دید خوبی دارد و می‌تواند به فعالیت‌های روزمره‌اش بپردازد.

6) اگر آب‌مروارید عمل نشود، ممکن است منجر به نابینایی شود؟

نابینایی کامل نه، اما اگر زمان طولانی مثلا 10 یا 20 سال بگذرد و آب‌مروارید عمل نشود، می‌تواند دید را تا حد درک نور کاهش دهد.

توصیه‌های تغذیه‌ای برای بهبود عملکرد عدسی چشم

دکتر سیدمهدی مدرس‌زاده، استاد چشم‌پزشکی و رئیس مرکز تحقیقات چشم دانشگاه علوم پزشکی ایران: گرچه به طور قطع نمی‌توان راهکار قطعی برای پیشگیری از آب‌مروارید مطرح کرد، اما به هر حال کاهش زمینه‌های خطر جزو بهترین توصیه‌های سلامت محسوب می‌شود. در این زمینه مصرف بعضی خوراکی‌ها با تاثیر قابل‌توجه بر بهبود عملکرد سلول‌های بینایی و عدسی چشم قطعا مفید خواهد بود.

رژیم غذایی سرشار از سبزیجات

ریزمغذی‌های فراوان موجود در سبزیجات خام، به‌خصوص ویتامین A تاثیر فوق‌العاده‌ای برای سلامت چشم‌ها دارند. البته سبزی‌ها باید پیش از مصرف به خوبی شسته و ضدعفونی شوند تا از بروز دیگر بیماری‌ها پیشگیری شود. علاوه بر مصرف روزانه سالاد همراه با چاشنی‌های مفیدی مانند روغن زیتون و آبلیمو می‌توان آب سبزیجاتی مانند هویج را نیز در برنامه روزانه گنجاند.

هویج و کدو حلوایی جزو بهترین سبزیجات با این تاثیر فوق‌العاده هستند که می‌توان آب هویج و آب کدو حلوایی را برای حفظ سلامت چشم‌ها در برنامه غذایی روزانه گنجاند.

در این‌باره از خواص اسفناج نیز نباید غافل شد. این سبزی خوشمزه منبع غنی از بتاکاروتن و آنتی‌اکسیدان‌هاست که مصرف روزانه آن بر اساس تحقیقات می‌تواند مانع بروز آب‌مروارید شود.

سیر

فواقد بی‌نظیر سیر بر کسی پوشیده نیست و نمی‌توان در چند سطر آنها را برشمرد، اما آنچه در رابطه با سلامت عدسی چشم و جلوگیری از کدرشدن آن توصیه می‌شود، مصرف روزانه 2 تا 3 حبه سیر است. درواقع، این توصیه سبب شفافیت عدسی چشم می‌شود، درست مانند زمانی که سطحی را با آب و صابون می‌شوییم.

چای سبز

چای سبز جزو بهترین نوشیدنی‌های سلامت است که تاثیر خوبی نیز بر مشکلات بینایی خواهد داشت. برای بهره‌مندی از خواص این نوشیدنی توصیه می‌شود روزانه 3 تا4 فنجان میل شود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای سبز به بهبود عملکرد چشم‌ها کمک می‌کند و می‌تواند به‌عنوان یک مکمل محسوب شود. در رابطه با مقدار مصرف بهتر است نظر پزشک را نیز جویا شد.

خوراکی‌های سرشار از ویتامین C

مصرف مکمل‌های ویتامین C و مواد غذایی سرشار از آن مانند مرکبات، کیوی، توت‌فرنگی و... تاثیر پیشگیرانه‌ای نسبت به تشکیل آب‌مروارید دارد. جالب است بدانید تجمع ویتامین C در عدسی چشم بیشتر از سایر اندام‌ها و قسمت‌های بدن است. در صورتی که آب‌مروارید تشخیص داده شود می‌تواند با مشورت پزشک مکمل‌های این ویتامین را نیز مصرف کند. یک مکمل طبیعی از ویتامین C و بتاکاروتن که تاثیر عالی بر بینایی دارد را نیز می‌توان به راحتی در منزل تهیه کرد. کافی است آب 2 برگ آندیو، 2 ساقه کرفس، مقداری جعفری و 5 عدد هویج را با هم مخلوط کنید و از فواید بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید.

بادام

بادام را نیز باید در گروه‌های خوراکی‌های مفید برای تقویت بینایی و پیشگیری از آب‌مروارید دانست. چند دانه بادام را یک شب در مقداری آب خیس کنید و صبح روز بعد پس از جدا کردن پوست‌ها، میل کنید. البته می‌توان به جای آب از شیر استفاده کرد تا ارزش غذایی بالاتری داشته باشد. گفته می‌شود گذاشتن عصاره بادام خیس‌شده در بادام روی پلک چشم‌ها به رفع تحریک‌پذیری و قرمزی ناشی از آب‌مروارید نیز کمک می‌کند.

البته باید توجه داشت هیچ یک از این توصیه‌های طبیعی به طور کامل نمی‌تواند آب‌مروارید را درمان کند و جایگزین عمل جراحی نیست. درواقع، چنین راهکارها و روش‌هایی به‌عنوان اصول تغذیه و شیوه زندگی سالم بهتر است از دوران کودکی و جوانی رعایت شود تا سلامت عمومی بدن حفظ شده و با آسیب‌های رادیکال‌های آزاد ناشی از آلودگی هوا و... به‌عنوان عامل زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها از جمله آب‌مروارید مقابله شود.

آب‌ مروارید در جهان

ترجمه از مریم‌سادات کاظمی: براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، «آب‌مروارید» ناشی از سالمندی با 48 درصد آمار نابینایی در صدر مهم‌ترین علل نابینایی در دنیا قرار دارد که 18 میلیون نفر را شامل می‌شود. تشخیص و درمان مناسب در این‌باره بسیار تاثیرگذار است، به طوری که آب‌مروارید در کشورهای توسعه‌یافته تنها در 5 درصد موارد به نابینایی منجر می‌شود، اما در کشورهای فقیر 50 درصد نابینایی‌ها را شامل خواهد شد.

طی سال‌های اخیر به دلیل افزایش سن امید به زندگی تعداد مبتلایان به این بیماری چشمی نیز بیشتر شده است. پس از 75 سالگی، احتمال ابتلا به آب‌مروارید تا 50 درصد افزایش می‌یابد و گرچه تا به حال هیچ اقدام پیشگیرانه موثری نسبت به آب‌مروارید شناخته نشده، اما عمل جراحی می‌تواند بسیار موثر باشد و بینایی عادی را به بیش از 95 درصد مبتلایان بازگرداند.

به‌رغم اینکه در حال حاضر عمل جراحی آب‌مروارید بسیار پیشرفت داشته، معمولا عمل سرپایی محسوب می‌شود و بیشتر مبتلایان در کشورهای توسعه‌یافته پیش از تحلیل بینایی، تحت‌عمل جراحی قرار می‌گیرند، اما هنوز در بسیاری از کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته امکان دسترسی به تجهیزات و درمان مناسب آن وجود ندارد. از طرفی، باید توجه داشت حتی در برخی کشورها که امکانات و مراقبت‌های جراحی نیز وجود دارد تحلیل بینایی شایع است که مهم‌ترین علل آن را باید انتظار طولانی برای عمل جراحی، عدم امکان درمان به دلیل هزینه‌های بالا برای قشر ضعیف جامعه و عدم اطلاع‌رسانی و آگاهی عمومی دانست.

تحلیل بینایی و به‌تبع آن نابینایی به دلایل مختلف از جمله آب‌مروارید درمان‌نشده مشکلات عدیده‌ای برای فرد و خانواده ایجاد می‌کند و یک مساله سلامت عمومی و اجتماعی- اقتصادی برای جوامع، به‌خصوص کشورهای در حال توسعه و کم‌درآمد خواهد بود. گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که از هر 10 نابینا به دلایل مختلف از جمله آب‌مروارید، 9 نفر در چنین جوامعی زندگی می‌کنند و کشورهای جنوب صحرای آفریقا، چین و هند نزدیک به 60 درصد نابینایان جهان را دارند.

اقدامات سازمان بهداشت جهانی برای کاهش آمار نابینایی در جهان

بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد حدود 80 درصد موارد نابینایی در جهان از طریق شناخت علل زمینه‌ساز، تشخیص بیماری در مراحل اولیه و درمان مناسب اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. در این‌باره طرحی تا سال 2020 میلادی مطرح شد که پیشرفت‌های قابل‌توجهی از طرف سازمان بهداشت جهانی و کشورهای عضو، نهادهای مرتبط با سلامت کشورهای مختلف و بخش‌های خصوصی سمن‌ها (NGO) انجام گرفته است.

بیشتر بخوانید: خطرناک ترین بیماری خاموش چشم را بشناسید

هدف این طرح هماهنگی گسترده نهادهای خصوصی و بین‌المللی در پیشگیری از نابینایی و کمک مالی در زمینه مراقبت‌های درمانی است که می‌تواند به جلوگیری از نابینایی‌های اجتناب‌پذیر بینجامد. در این طرح همچنین بر میزان موفقیت بالا در بازگرداندن بینایی و بهبود کیفیت زندگی، خدمات مطلوب و در دسترس، به‌خصوص در جوامع محروم و اقداماتی مبنی بر غلبه بر موانع و تقویت خدمات کاملا تاکید شده است. تاکنون نهادهای بین‌المللی سالانه هزینه‌ای بالغ بر 80 میلیون دلار را به اقدامات پیشگیرانه از نابینایی اختصاص داده‌اند و دستیابی به اهداف مورد انتظار تا سال 2020 میلادی، نیازمند افزایش حداقل 2 برابری این هزینه است.

منبع:برترین ها

انتهای پیام/

همه چيز درباره آب مرواريد