به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل، استان اردبیل قطب تولید بذر سیب زمینی در کشور بشمار می رود و بنا به تحقیقات انجام شده کیفیت بذرهای سیب‌زمینی تولید شده در استان بهبود یافت.

برای تولید بذر سیب زمینی در ابتدا ریز غده های سیب زمینی (مینی تیوبر) تولید می شود. این ریز غده ها از کشت بافت سیب زمینی در محیط های کشت ویژه به صورت کاملا ایزوله و عاری از آلودگی های مختلف تولید می شوند و پس از یک مرحله کشت مجدد، سیب زمینی به دست آمده به عنوان بذر مادر برای کاشت در مزارع استفاده می شود. 

سیب زمینی یک گیاه یک ساله است که ما از غده های موجود در ریشه آن استفاده می کنیم. مهم ترین ماده اصلی موجود در سیب زمینی نشاسته است که معمولاً 9 تا 25 درصد آن را تشکیل می دهد، از این رو برای تامین انرژی ماده مفیدی است که نسبت به غلات کمتر تحت تاثیر آفات قرار می گیرد و پرورش آن آسان تر است. 

در چند سال اخیر گام‌های بلندی برای تولید بذر مادری سیب‌زمینی در استان اردبیل برداشته شده است به طوری که این استان یکی از مراکز پیشرو در تولید و عمل‌آوری بذر سیب زمینی در کشور است .

سیب زمینی یکی از مهمترین محصولات تولیدی استان اردبیل است و سالانه بین 600 تا 850 هزار تن سیب زمینی در استان اردبیل تولید می شود و این استان با تولید حدود یک چهارم تا یک پنجم سیب زمینی کشور، جزو سه استان اصلی تولید کننده این محصول به شمار می رود. 

اجرای طرح کشت پاییزه و زمستانه سیب زمینی در اردبیل

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اردبیل از اجرای طرح کشت پاییزه و زمستانه سیب‌زمینی در سطح ۲۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان اردبیل خبر داد.

آقازاده افزود: با توجه به نتایج تحقیقاتی مثبت به دست آمده کشت پاییزه و زمستانه  سیب زمینی با هدف تغییر الگوی کشت و  مدیریت منابع آبی کشت پاییزه و زمستانه  سیب‌زمینی در شهرستان اردبیل توسعه می‌یابد.

وی بیان کرد: الگوی کشت پاییزه سیب‌زمینی یکی از الگوهای جدید کشت در منطقه است که تولید محصول آن همزمان با کمبود دسترسی این محصول در بازار است بنابراین توسعه سطح زیر کشت این الگوی کشت به دلیل نیاز بازار از اهمیت زیادی برخوردار است.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اردبیل مصرف آب کم و برداشت زودهنگام که نیمه دوم تیرماه بوده و کاهش هزینه انبارداری را از دیگر مزایای کشت پاییزه این محصول برشمرد و گفت: به توصیه کارشناسان، بهترین تاریخ کاشت سیب زمینی پاییزه نیمه دوم آبان ماه و زمستانه در  اسفندماه در منطقه اردبیل گزارش شده است.

وی ارقام مناسب کاشت سیب زمینی پاییزه و زمستانه را ارقام آگریا و ساوالان برشمرد و بیان کرد: به زارعینی که اقدام به کشت پاییزه و زمستانه این محصول می‌کنند، توصیه می‌شود برای جلوگیری از شیوع بیماری شانکر ریزوکتونیایی ساقه و شوره سیاه سیب زمینی غده‌های بذری با استفاده از قارچ کش مناسب ضدعفونی شود.

تحقیقات پیشرفته تولید بذر سیب زمینی

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل از انجام تحقیقات پیشرفته درباره سیب زمینی و تولید 2 میلیون عدد بذر مینی تیوبر (ریز غده) در استان خبر داد. 

داود حسن پناه با اشاره به ادامه تحقیقات در خصوص افزایش ضریب تکثیر بذرهای سیب زمینی تولید شده و پائین آوردن هزینه تولید در این ارتباط افزود : مینی تیوبر ریز غده‌های حاصل از کشت بافت سیب‌زمینی است که در آزمایشگاه‌های کاملا ایزوله و عاری از هرگونه آلودگی‌های مختلف تولید می‌شود که می تواند بذر پایه سیب زمینی کاران را تامین و کشور را از واردات بذر سیب زمینی بی نیاز کند. 

وی با یادآوری اینکه استان اردبیل یکی از استانهای مهم کشور در زمینه تولید سیب زمینی است افزود: در این استان سه شرکت تولید ریزغده سیب زمینی فعالیت می کنند که این سه شرکت می توانند سالانه بیش از 2 میلیون بذر ریز غده سیب زمینی تولید کنند. با این حال به دلیل بالا بودن نیاز کشور به بذر سالم سیب زمینی ضروری است که این میزان تولید را بیشتر کنیم . 

این پژوهشگر با بیان اینکه بذور سیب زمینی تولید شده در استان اردبیل عاری از هرگونه عامل بیماریزا است افزود : در تامین بذر وارداتی بیم از بیماری و آلودگی بذر وجود داشت که با تامین بذر در داخل کشور نیاز سیب زمینی کاران به صورت کامل تامین خواهد شد. 

حسن پناه تصریح کرد: با تحقیقات انجام شده، به جای کشت مستقیم گیاهچه ها در گلخانه از میکرو تیوبرهایی که به صورت آزمایشگاهی پرورش یافته اند برای کشت استفاده می شود که بذور مینی تیوبر (ریز غده) بدست آمده از این گلخانه ها پس از تکثیر به صورت بذر الیت و سوپر الیت در اختیار زارعین قرار می گیرند. 

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان افزود: در چند سال اخیر در خصوص تولید مینی تیوبر تحقیقات زیادی انجام شده است از جمله به جای استفاده از بستر پیت ماس که نوعی خاک برگ وارداتی است، از  بسترهای بومی استانی که خیلی ارزان قیمت تر است استفاده کردیم که برای تولید مینی تیوبرهایی که ضریب تکثیر بالایی دارند به خوبی جواب داد. 

وی تصریح کرد: پیت ماس در واقع بقایای نوعی خزه و جلبک می‌باشد که بیشتر در کشورهایی مانند استونی و لیتونی تولید می‌شود. این خزه‌ها جمع آوری شده و در طی فرایندی آماده سازی و بسته بندی می‌شوند و خاک برگ تولید شده از آن تا ضمن داشتن PH خنثی تا  بیست برابر وزن خود آب جذب می‌کند. با این حال ما برای پایین آوردن هزینه تولید بذر سیب زمینی در استان ، به جای استفاده از خاک برگ های وارداتی ، از خاک برگ های ابداعی باکیفیت که در داخل خود استان تولید شده بود استفاده کردیم. 

این پژوهشگر ادامه داد: به غیر از تغییر بستر کشت، تحقیقاتی درباره مواد غذایی و روش آبیاری در خصوص تولید ریز غده های سیب زمینی انجام شده است و علاوه بر اینکه به جای فرآیند کنترل بیولوژیک بذر در گلخانه از میکرو مینی تیوبرهای تولید شده در استان برای تولید ریز غده و بذر سیب زمینی استفاده کردیم. 

حسن پناه اظهار کرد: بذرهای سیب زمینی که با تغییر شیوه های تولید و با هزینه کمتر در اختیار کشاورزان استان قرار گرفته است به خوبی جواب داده است.  

بالا بودن محصول دهی بذرهای تولید شده

علی اردبیلی مدیر یکی از سه شرکت تولیدکنندگان بذر سیب‌زمینی در استان اردبیل با بیان اینکه پیش از این کشاورزان استان مجبور به واردات بی‌رویه بذر سیب‌زمینی از کشورهای خارجی مثل آلمان بودند گفت: خوشبختانه در سالهای اخیر  اردبیل با تولید بذر سیب‌زمینی سبلان به عنوان بذر ملی توانسته است موفق عمل کند به طوری که استانداردهای جهانی نیز بذر تولیدی استان را تایید می‌کنند. 

وی با خاطرنشان کردن اینکه از هر بوته مینی‌تیوبر تولید شده در استان، 45 بذر مادری مینی‌تیوبر تولید می‌شود اضافه کرد: تولید مینی‌تیوبر یک کار فنی پیچیده است و بعد از چند سال تلاش و جرات و توان پژوهشگران و محققان استان طبق استاندارد جهانی در حال انجام است . 
مینی‌تیوبر تولید شده در گلدان‌ها در اندازه‌های درشت و با تغذیه مناسب از یک وضعیت رشد مناسب برخوردار هستند که برخی از تولیدکنندگان ما با استفاده از این بذر حتی 48 تن در هکتار نیز سیب‌زمینی تولید کرده‌اند. 

در حالی که به گفته مسئولان سازمان جهاد کشاورزی استان بیش از 30 درصد از بذور سیب زمینی تولید شده در اردبیل به سایر استان‌ها صادر می‌شود ، انتظار می رود با انجام حمایت های بیشتر، میزان تولید بذر مرغوب سیب زمینی در استان اردبیل افزایش یابد و شاهد صادرات بذرهای تولید شده در استان به خارج از کشور باشیم.

گزارش از حسن علی پور

انتهای پیام/ح