به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ روزنامه خراسان در شماره امروز خود به قلم علیرضا رضا‌خواه نوشت:

تنش ها در خاور دور میان دو کره، به صورت ناگهانی و البته در مسیر عکس شروع به حرکت کرده است. همین چند روز پیش، کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، در سخنرانی سال جدید میلادی به آمریکا هشدار داده بود که او روی میزش دکمه هسته ای دارد.

وی تصریح کرده بود "همه سرزمین اصلی ایالات متحده در برد هسته ای ما قرار دارد؛ ایالات متحده هرگز نمی تواند آغازگر جنگی علیه من و کشورم باشد." چهارشنبه گذشته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نیز در واکنش به این اظهارات در توییتر خود نوشت: «آیا کسی از رژیم درمانده و قحطی زده اش (کیم جونگ اون)هست که لطف کند و به او اطلاع دهد، من هم دکمه هسته ای دارم که خیلی بزرگ تر و خیلی قوی تر از مال اوست و دکمه من کار هم می کند.»

پیشتر دونالد ترامپ در سخنرانی مجمع عمومی سازمان ملل رهبر کره شمالی را «مرد موشکی کوچک» خوانده و گفته بود: «ایالات متحده قدرت و صبر بسیار دارد و اگر آمریکا مجبور به دفاع از خود یا متحدانش شود، ما چاره ای نخواهیم داشت جز نابودی کامل کره شمالی.»

در چنین فضایی که نگرانی از یک جنگ اتمی بالا گرفته، کشورهای منطقه بودجه نظامی خود را به صورت تصاعدی افزایش داده و امنیت بین المللی در آستانه یک بحران فراگیر قرار گرفته بود، ناگهان ورق برگشت.

کره شمالی روز جمعه موافقت خود را با از سرگیری مذاکرات رسمی با کره جنوبی اعلام کرد. این مذاکرات بیش از دوسال است که متوقف شده است، همزمان وزیر خارجه آمریکا از پیشرفت دیپلماسی در حل بحران کره خبر داد و حتی ترامپ نیز در سخنانی آمادگی خود را برای گفت وگوی تلفنی با رهبر کره شمالی اعلام کرد.

مقام های کره شمالی نیز اعلام کرده اند که ورزشکاران این کشور "احتمالا" در المپیک زمستانی 2018 در کره جنوبی حضور می یابند.روند تغییرات در تنش میان دو کره طی چند روز گذشته آن قدر شتابان بوده است که بسیاری از تحلیل گران بین المللی تبیین چرایی آن را نیازمند روشن شدن ابعاد دیپلماسی پنهان میان بازیگران مختلف دانسته اند. با این حال، یادداشت پیش رو تلاش می کند به دو سوال کلیدی درباره تحولات اخیر، یعنی علل چرخش در مواضع کشورهای در گیر بحران کره و همچنین موانع پیش روی حل این بحران پاسخ دهد.

علل تغییر مواضع

شاید مهم ترین سوالی که درباره تحولات اخیر در شبه جزیره کره مطرح می شود، علت تغییر مواضع بازیگران اصلی این بحران باشد. در پاسخ به این پرسش می توان دلایل زیر را برشمرد:

الف: برآورد اشتباه آمریکا درباره توانمندی هسته ای کره شمالی:

مهم  ترین علت کاهش اخیر بحران کره را می توان برآورد اشتباه دستگاه های امنیتی آمریکا درباره توانمندی موشکی و هسته ای کره شمالی دانست. در چند روز گذشته رسانه های آمریکایی بر اساس تحلیل های منابع نظامی آمریکا گزارش دادند که برنامه هسته ای پیونگ یانگ پیشبرد سریع تری از آن چه پیش بینی می شد، داشته است. روزنامه نیویورک تایمز در همین زمینه می نویسد: در ابتدای دولت دونالد ترامپ آژانس های اطلاعاتی آمریکا به او اطمینان دادند که کره شمالی برای دستیابی به یک موشک هسته ای بالستیک که به خاک آمریکا برسد، دست کم چهار سال زمان لازم دارد، بنابراین زمان کافی برای آن که جلوی توسعه این قابلیت گرفته شود یا آن را کندتر کنند وجود دارد و واشنگتن می تواند به جای آن بر مذاکرات و اقدامات متقابل تمرکز کند. با این حال براساس این گزارش بعد از آن که پیونگ یانگ دست به آزمایش یک بمب بنا به ادعای این کشور هیدروژنی زد و موشک هایی با قابلیت رسیدن به جزیره گوام را آزمایش کرد، جامعه اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسید که قابلیت های کره شمالی را دست کم گرفته است و درباره شانس این کشور برای کسب فناوری های خارجی از جمله فناوری مبتنی بر یک موتور قدیمی مربوط به دوره شوروی اشتباه تحلیل کرده است. به تازگی هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا نیز در مصاحبه ای تصریح کرده است: کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی سریع تر از آن چه اکثر مردم گمان می کردند کره شمالی را به سمت قدرت هسته ای برده است.

ب:فشار تحریم های بین المللی و نیاز پیونگ یانگ به یافتن یک مسیر خروج:

دلیل دوم را می توان افزایش فشارها و تحریم های بین المللی بر کره شمالی دانست که باعث نرم تر شدن مواضع این کشور شده است. چند روز پیش از سال نوی میلادی، وزارتخانه ناظر بر امور کره شمالی در کره جنوبی، پیش بینی کرده بود پیونگ یانگ در سال 2018 به «ظرفیت های اتمی و موشکی خود خواهد افزود» و «احتمالا به دنبال راهی برای مذاکره» خواهد گشت. به گفته این وزارتخانه، پیونگ یانگ در آینده نزدیک به تلاش هایی برای کاهش پیامدهای ناشی از تحریم های بین المللی دست خواهد زد، اما این پیامدها احتمالا در سال آینده در کره شمالی نمود پیدا خواهند کرد.

ج:نقش جدید چین به عنوان یک ابرقدرت دارای مشروعیت

دلیل سوم که پیوندی نزدیک با علت پیشین دارد، نقش جدیدی است که چین برای خود به عنوان یک ابرقدرت در سال های پیش رو در نظر گرفته است. چین که این روزها و به دنبال راهبرد انزوا طلبانه واشنگتن تلاش دارد جای خالی آمریکا در عرصه بین الملل را پر کند، به دنبال افزایش قدرت نرم و نشان دادن توان دیپلماسی خود است. همراهی پکن با تحریم های بین المللی و فشار این کشور بر پیونگ یانگ می تواند یکی از عوامل اصلی در تغییر رفتار کره شمالی باشد. چین تنها شریک تجاری در حوزه تامین انرژی و دیگر موارد بازرگانی برای پیونگ یانگ محسوب می شود. آن طور که گزارش شده، به تازگی مذاکرات پنهانی میان مقامات دو کره با میانجی گری چین شکل گرفته است. این مذاکرات در نتیجه دو جلسه مخفیانه ای بوده که ماه دسامبر گذشته میان مقام های ورزشی دو کره به میزبانی چین برگزار شده و پس از آن رهبران دو کشور از تمایل به مذاکرات علنی در این باره سخن به میان آورده اند. در خلال آن دو جلسه محرمانه بوده که دو کره بر سر تبادل ورزشی در خلال المپیک زمستانی 2018 به توافق رسیده اند.

د: فرصت بازی های المپیک برای کره شمالی

از سوی دیگر می توان گفت که بازی های المپیک زمان خوبی را برای امتیاز گیری در اختیار کره شمالی قرار داده است. تداوم تنش ها در شبه جزیره کره و بحث فقدان امنیت می تواند تاثیر بسیار جدی بر بازی های المپیک آینده که قرار است در کره جنوبی برگزار شود، داشته باشد.بنابراین کره شمالی با درک چنین موقعیتی تلاش می کند برخی امتیازات امنیتی و اقتصادی را برای خود کسب کند. نمونه اخیر آن توقف رزمایش نظامی کره جنوبی و آمریکاست که پیونگ یانگ همواره به آن معترض بوده و آن را یک تهدید امنیتی علیه خود می داند.

موانع پیش رو

با این حال، حل سریع بحران شبه جزیره کره با وجود تحولات شتابان این روزها امری دور از ذهن می نماید. مهم ترین دلیل آن هم استقلال نداشتن کامل دو کره است. در ادامه به موانع پیش روی حل بحران کره در همین چارچوب می پردازیم.

الف: سیاست اول آمریکای ترامپ

اولین مانع را می توان سیاست "اول آمریکای" ترامپ دانست. بر اساس این سیاست دستگاه دیپلماسی آمریکا بایستی بتواند از تمام بحران های بین المللی دستاوردی اقتصادی برای واشنگتن کسب کند. تداوم بحران در خاور دور به طور قطع به نفع کارخانه های اسلحه سازی آمریکایی که اصلی ترین مراکز فروش سلاح در جهان هستند خواهد بود. به ویژه این که به دنبال افزایش تنش های اخیر بودجه نظامی بسیاری از کشورهای منطقه افزایش یافته است. علاوه بر این دیپلماسی شیر دوشی ترامپ از کشورهای همپیمان با واشنگتن تنها در صورت وجود بحران امکان پذیر است. بنابراین، این روزها کاخ سفید با وجود علایم مثبتی که نشان می دهد، نگرانی خود را از ایجاد یک توافق بدون این که منافع آمریکا در آن حاصل شود اعلام کرده است. رابرت لایتزیر، نماینده تجاری آمریکا روز جمعه، بعد از گفت وگو با مقامات تجاری کره جنوبی در واشنگتن گفت: برای رسیدن به توافق درباره یک معامله تجاری تقویت شده میان دو کشور، کار بسیاری باقی مانده است. وی در بیانیه ای با اشاره به این که «ما کار بسیاری برای دستیابی به توافقی داریم که منافع اقتصادی مردم آمریکا را تامین کند» گفت: «اهداف ما روشن است: ما باید به تجارتی منصفانه و دوجانبه میان دو کشور دست یابیم.» پیش از این دولت آمریکا - در چارچوب شعار انتخاباتی «اول آمریکا» ی ترامپ- بارها از لزوم تجارتی منصفانه با شرکای تجاری خود سخن گفته بود، ولی مطرح شدن این مطلب همزمان با توافق سئول و پیونگ یانگ می تواند به عنوان اهرم فشار آمریکا بر ضد کره جنوبی قلمداد شود. اگر این مطلب صحت داشته باشد، بیانگر آن است که آمریکا همچنان منافع خود را در حفظ و استمرار بحران در شبه جزیره کره و شرق آسیا می بیند.

ب: نیاز چین به یک اهرم فشار در عرصه سیاست بین الملل

علاوه بر آمریکا سیاست های چین به ویژه نوع نگاه پکن به تحولات آینده عرصه ژئوپولیتیک جهان می تواند مانعی برای تحقق صلح در شبه جزیره کره محسوب شود. چینی ها بیش از هر بازیگر دیگری در عرصه بین المللی به قواعد نظریه واقع گرایی به ویژه واقع گرایی تهاجمی معتقدند. چینی ها پیوند اقتصادی پیچیده ای با نظام اقتصادی آمریکا بر قرار کرده اند، پس هر گونه تنش آفرینی مستقیم در روابط دو کشور می تواند آثار منفی گسترده ای به دنبال داشته باشد. با این حال آینده جهان از منظر چینی ها، قطب بندی جدیدی را شامل می شود که در آن پکن و واشنگتن در دو جبهه مخالف هم قرار خواهند داشت، چین تلاش می کند تا از کره شمالی به عنوان یک اهرم فشار و عامل تنظیم کننده رفتار آمریکا بدون رویارویی مستقیم بهره ببرد. امری که با اتحاد دو کره و خروج کره شمالی از زیر نفوذ پکن تحقق آن دشوار می نماید.با این حال سال جاری میلادی تازه آغاز شده است و بایستی منتظر ماند و دید در روزها و ماه های پیش رو روند تحولات سیاسی در شبه جزیره کره چه سمت و سویی خواهد یافت.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/

یادداشت روزنامه خراسان درباره روابط کره شمالی و آمریکا