به گزارش گروه بینالملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ پایگاه اینترنتی مجله «نیشن» آمریکا در جدیدترین مقاله خود نوشت: افزایش رفتارهای متغیر عربستان سعودی، سوالات زیادی را در جامعه بین الملل بوجود آورده است. پس از چندین دهه سکوت نسبی عربستان و پرهیز این کشور وابسته به ثروت نفت از مداخله در چالشهای بین المللی، به یکباره وارد چندین معرکه در سطح منطقه شده است. به نظر میرسد عربستان با آغاز جنگ بی رحمانه در یمن، تحریم کشور کوچک قطر، بی ثبات کردن لبنان و گرایش به سمت یافتن مشتریان جدید در عراق، تلاش میکند به نوعی زخمهای ناشی از شکست در سوریه را التیام بخشد.
در همین زمان «محمدبن سلمان»، ولیعهد عربستان، قدرت را کاملا در اختیار خود گرفت. نتیجه گیری که میشود از این تغییر رفتار کرد، تلاش سران سعودی برای مقابله با ایران و در اختیار گرفتن دست بالاتر در تحولات منطقه است.
در ادامه گزارش نیشن آمده است: ایران تا دهه ۹۰ میلادی نفوذ چشمگیری بر منطقه نداشت؛ اما حالا میتوان حضور برجسته این کشور را در خاورمیانه مشاهده کرد. در حالی که نیروهای انصارالله در سال ۲۰۱۴ طی یک «قیام داخلی» قدرت را در یمن به دست گرفتند، عربستان این موضوع را به ایران نسبت داد. از سوی دیگر گروه نظامی حزب الله -که تحت حمایت ایران است- نیز در سال ۲۰۱۶ یک ائتلاف قدرتمند با حزب حاکم در لبنان تشکیل داد و حالا به بخشی تاثیرگذار در سرنوشت سیاسی این کشور تبدیل شده است.
در بخشی دیگر از خاورمیانه، حکومت «بشار اسد»، رئیس جمهور سوریه، که از دوستان مورد حمایت ایران است، بر تروریستهای داعش پیروز شد و تلاشهای عربستان را برای تغییر دولت در دمشق ناکام گذاشت.
قدرت نفوذ عربستان در عراق پس از آنکه بسیاری استانهای سنی از ملحق شدن به داعش امتناع کردند، به شدت کاهش یافت. داعش طی سال ۲۰۱۴ در استانهای سنی نشین خلع سلاح و مناطق بسیاری از عراق با کمک نیروهای ارتش و گروههای شیعه از حضور تروریستها پاکسازی شد.
ارتباط تهران و گروه نظامی حماس در نوار غزه نیز بسیار خوب بوده و در این اواخر بهتر از گذشته نیز شده است.
تقابل عربستان با ایران هر موضوع در حوزه ملی گرایی و امنیت را شامل میشود؛ اما تقریبا هیچ ارتباطی به اقتصاد ندارد. هر دو، کشورهایی نفت خیز و عضو سازمان اوپک هستند. ایران و عربستان در عضویت یک کارتل اقتصادی هستند و درمورد بازارهای صادراتی با یکدیگر رقابت نمیکنند. ایران پس از اجرایی شدن برجام در سال ۲۰۱۵ به سطح صادرات نفتی پیش از اعمال تحریمها بازگشت. همین موضوع اندکی به پایین باقی ماندن بهای جهانی نفت کمک کرد. در همین زمان آمریکا نیز بر حجم صادرات نفت شل خود افزود، که این مورد آخر تنشی میان روابط واشنگتن و ریاض بوجود نیاورد. این موضوع نیز حائز اهمیت است که ایران یک کشور کاملا شیعی و عربستان کشوری از سنیهای افراطی وهابی است؛ با این حال جنگ بر سر مذهب از اولویتهای هیچکدام از این دو کشور نیست.
عربستان یک چهارم ایران جمعیت دارد و در مقایسه با این کشور فاقد قابلیتهای پیاده نظام چشمگیری است. به همین دلیل عربستان قادر نیست در یک تقابل نظامی مرسوم، در برابر ایران ایستادگی کند. سعودیها به این فکر افتادند که در چنین شرایطی چگونه میتوان از قدرت نفوذ ایران در منطقه کاست و تنها راهکار مورد توجه آنها «تفرقه انداختن در منطقه و حکومت کردن» بود.
برای مثال در لبنان، کمی بیش از یک چهارم جمعیت سنی، یک چهارم شیعه، یک سوم مسیحی و ۶ درصد نیز از گروه مذهبی دروزیان هستند. در انتخابات پارلمانی ۲۰۰۶، به دلیل حمایت مسیحیان راست میانه از احزاب سنی، آنها این فرصت را یافتند تا نخست وزیری سنی انتخاب کنند. در انتخابات سال ۲۰۱۶، «میشل عون» به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد و از ۱۲۸ کرسی پارلمان، ۸۳ کرسی را به دست آورد. او یک فرمانده نظامی خوشنام و از مسیحیان هوادار حزب الله است. در این دوره پارلمانی، مخالفان حزب الله به عقب رانده شدند و به دلیل قرار گرفتن در اقلیت نتوانستند کار خاصی از پیش ببرند. حزب الله بر کابینه دولت تسلط یافت و نزدیکی ایران به لبنان، بیش از پیش اتفاق افتاد.
«رفیق حریری»، پدر سعد حریری، سرمایه گذاریهای کلانی در عربستان کرده بود و حتی «سعد حریری»، نخست وزیر لبنان، نیز دارای تابعیت عربستانی است. سعد حریری مجبور شد تحت فشارهای محمد بن سلمان، در ریاض از سمت خود استعفا کند. سعودیها امیدوار بودند دست کم یک نخست وزیر مخالف با حزب الله به جای سعد حریری در جایگاه نخست وزیری قرار بگیرد و یا اصلا این پست فعلا خالی باقی بماند.
نیشن در ادامه مدعی شد انتخابات بعدی لبنان مه ۲۰۱۸ برگزار میشود و با توجه به قوانین جدید پارلمانی و رای گیری، هیچ بعید نیست یک ائتلاف میان سنیها و جبهه راست که همگی مخالف میشل عون مسیحی هستند، به قدرت برسد. به این ترتیب دیگر جایی برای حزب الله در پارلمان لبنان باقی نمیماند. برخی منابع دیپلماتیک فاش کردند، پشت پرده این طرح، اسرائیل قرار دارد که برای مقابله با ایران با برخی کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان سعودی متحد شده است. رژیم صهیونیستی قصد دارد حزب الله را از سوریه بیرون براند بطوری که تهدید کرده است اگر حزب الله هر پایگاه نظامی در سوریه مستقر کند، آن را بمباران خواهد کرد.
با توجه به اینکه احزاب شیعه در عراق قدرت را در دست دارند و بشار اسد نیز در شکست داعش موفق بوده است، به نظر نمیرسد هیچ امیدی برای بیرون راندن ایران از عراق و سوریه باقی مانده باشد. محمد بن سلمان قصد داشت با تحریم قطر، این کشور را برای قطع ارتباط با ایران تحت فشار قرار دهد؛ اما نتیجه برخلاف خواسته ولیعهد سعودی شد و روابط دوحه- تهران در دوران تحریم بیش از همیشه به یکدیگر نزدیک شد. این اشتباه عربستان حتی میتواند به برهم خوردن شورای همکاریهای خلیج منتهی شود. این شورا اهرم قدرت عربستان بود و حالا قطر از آن کنار گذاشته شده است.
نیشن در پایان با اشاره به شکستهای پیدرپی سیاستهای سعودیها در منطقه نوشت نوشت: تا به اینجای کار، سیاست «تفرقه انداز و حکومت کن» عربستان به بی ثبات شدن منطقه آشفته خاورمیانه منتهی شده است و کوچکترین خدشهای بر حجم نفوذ ایران در منطقه وارد نکرد.
انتهای پیام/