به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛  سوره فرقان به سوره نور (سوره قبل از آن) متصل است و این اتصال نظیر به نظیر است. در پایان آن سوره این جمله بود: «أَلا إِنَّ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ...» و در آغاز این سوره نیز چنین است: «لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ...»

سوره فرقان چهل و دومین سوره است كه بعد از «یس» در مكه نازل گردید در ترتیب فعلى قرآن مجید سوره بیست و پنجم مى‏باشد.

این سوره هفتاد و هفت آیه دارد و در مكّه نازل شده است. در تفسیر خازن آمده كه داراى هشتصد و نود و دو كلمه و سه هزار و هفتصد و سى حرف است.

در آیه‏ اوّل این سوره، از قرآن، به فُرقان تعبیر شده است كه به معناى جدا كننده‏ حقّ از باطل مىی‌باشد. لذا این سوره، «فرقان» نام گرفته است.

این سوره شامل آیاتى درباره‏ى بهانه‏هاى مشركان و پاسخ آنان، سرگذشت اقوام پیشین همچون اصحاب رسّ، حسرت مردم در قیامت، نشانه‏هاى توحید و عظمت خداوند در طبیعت و مقایسه‏ى مؤمنان با كافران مى‏باشد. امّا مهم‏ترین بخش آیات این سوره درباره‏ى ویژگى‏هاى «عباد الرّحمن» یعنى بندگان راستین خداوند مى‏باشد كه از آیه‏ى 63 تا پایان سوره را در برگرفته است.

امید آن كه با تلاوت و تدبّر در این آیات و اصلاح رفتار و كردار خود بر اساس این صفات، زمینه هاى دریافت الطاف الهى در دنیا و آخرت و ورود به بهشت برین را فراهم سازیم.

 نقش دوست در سرنوشت انسان!

وَ یَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‏ یَدَیْهِ یَقُولُ یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلاً (فرقان27) یا وَیْلَتى‏ لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلاً (فرقان28) لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِی وَ كانَ الشَّیْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً (فرقان29)

(27): و روزى كه ستمكار (مشرك) دو دست خود را (از روى حسرت) به دندان مى‏گزد و مى‏گوید: اى كاش با پیامبر همراه مى‏شدم.

(28): اى واى بر من! كاش فلانى را دوست خود نمى‏گرفتم.

(29): رفیق من بعد از آن كه حقّ از طرف خدا براى من آمد، مرا گمراه ساخت. و شیطان هنگام امید، انسان را رها مى‏كند.

بدون شك عامل سازنده شخصیت انسان- بعد از اراده و خواست و تصمیم او- امور مختلفى است كه از اهم آنها همنشین و دوست و معاشر است، چرا كه انسان خواه و ناخواه تاثیر پذیر است، و بخش مهمى از افكار و صفات اخلاقى خود را از طریق دوستانش مى‏گیرد، این حقیقت هم از نظر علمى و هم از طریق تجربه بدون شك عامل سازنده شخصیت انسان- بعد از اراده و خواست و تصمیم او- امور مختلفى است كه از اهم آنها همنشین و دوست و معاشر است، چرا كه انسان خواه و ناخواه تاثیر پذیر است، و بخش مهمى از افكار و صفات اخلاقى خود را از طریق دوستانش مى‏گیرد، این حقیقت هم از نظر علمى و هم از طریق تجربه و مشاهدات حسى به ثبوت رسیده است.
از پیامبر (صلوات اللَّه علیه) پرسیدند: بهترین دوست كیست؟ فرمود: كسى كه دیدارش شما را به یاد خدا بیندازد، و گفتارش به علم شما بیفزاید و كردارش یاد قیامت را در شما زنده كند

این تاثیرپذیرى از نظر منطق اسلام تا آن حد است كه این دین كامل، براى دوستى و انتخاب دوست، سفارش‏هاى زیادى دارد و دوستى با افرادى را تشویق و از دوستى با افرادى نهى كرده است و براى این موضوع آیات و روایات بسیارى وارد شده است كه در اینجا به گوشه‏اى از آنها اشاره مى‏كنیم:

اگر در شناخت كسى به تردید افتادید، به دوستانش بنگرید كه چه افرادى هستند. «فانظروا الى خلطائه» (بحارالانوار، ج 74، ص 197)

تنهایى، از رفیق بد بهتر است. (بحار، ج 77، ص 173)

از پیامبر (صلوات اللَّه علیه) پرسیدند: بهترین دوست كیست؟ فرمود: كسى كه دیدارش شما را به یاد خدا بیندازد، و گفتارش به علم شما بیفزاید و كردارش یاد قیامت را در شما زنده كند. (تفسیر قرطبى)

حضرت على (علیه السلام) فرمود: هنگامى كه قدرتت از بین رفت، رفقاى واقعى تو از دشمنان شناخته مى‏شوند. (غرر الحكم)

حضرت على (علیه السلام) فرمود: رفیق خوب، بهترین فامیل است. (غرر الحكم)

و در حدیث آمده است: دوستت را در مورد غضب، درهم، دینار و مسافرت آزمایش كن. اگر در این آزمایش‏ها موفّق شد، دوست خوبى است. (بحارالانوار، ج 74، ص 180)

در حدیثى از نهمین پیشواى بزرگ اسلام امام محمد تقى الجواد(علیهماالسلام) مى‏خوانیم:

«ایاك و مصاحبة الشریر فانه كالسیف المسلول یحسن منظره و یقبح اثره» : " از همنشینى بدان بپرهیز كه همچون شمشیر برهنه‏اند، ظاهرشان زیبا و اثرشان بسیار زشت است"! (بحارالانوار، ج 74، ص 198)

و براستى گاه نقش دوست در خوشبختى و بدبختى یك انسان از هر عاملى مهمتر است، گاه او را تا سر حد فنا و نیستى پیش مى‏برد، و گاه او را به اوج افتخار مى‏رساند.
تاثیرپذیرى از نظر منطق اسلام تا آن حد است كه این دین كامل، براى دوستى و انتخاب دوست، سفارش‏هاى زیادى دارد و دوستى با افرادى را تشویق و از دوستى با افرادى نهى كرده است

پیام‏های آیه:

1ـ حسرت‏هاى درونى در اعمال و رفتار انسان مؤثّر است. «یَعَضُّ الظَّالِمُ»

2ـ رها كردن راه انبیا ظلم است. (ظلم به خود و ظلم به انبیا) «یَعَضُّ الظَّالِمُ»

3ـ عذاب قیامت بسیار سخت است. «یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‏ یَدَیْهِ» (مشرك تنها یك انگشت و یا یك دست خود را گاز نمى‏گیرد، بلكه دو دست خود را گاز مى‏گیرد)

4ـ در قیامت، وجدان‏ها بیدار مى‏شود. «یَعَضُّ یَقُولُ»

5ـ پشیمانى، دلیل بر اختیار انسان است و اگر كسى مجبور بود، پشیمانى معنا نداشت. «یا لَیْتَنِی»

6ـ دوستى‏هاى نامشروع امروز، فرداى خطرناكى دارد. «یا لَیْتَنِی» دوست در سرنوشت انسان مؤثّر است.

7ـ ایمان به تنهایى كافى نیست، همراه بودن با انبیا نیز لازم است. «مَعَ الرَّسُولِ»

8ـ ارتباط با انبیا هر چند اندك باشد، مى‏تواند راه نجات باشد. «سَبِیلًا»

9ـ دو دوستى در یك دل جا نمى‏گیرد. (دوستى پیامبر و دوستى انسان گمراه) «اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ ... لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلًا»

10ـ دوستان منحرف، عوامل شیطانند. «فُلاناً خَلِیلًا وَ كانَ الشَّیْطانُ»

11ـ نام و شخص افراد مهم نیست، كارایى آنان مهم است. «فُلاناً أَضَلَّنِی»

12ـ نشانه‏ى دوست بد آن است كه انسان را غافل كند. «أَضَلَّنِی عَنِ الذِّكْرِ»

13ـ گاهى عواطف دوستى، بر استدلال و منطق غلبه مى‏كند. «أَضَلَّنِی عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِی»

14ـ خداوند با همه‏ى مردم اتمام حجّت مى‏كند. «بَعْدَ إِذْ جاءَنِی»

 منبع: تبیان

انتهای پیام/

اهمیت انتخاب دوست از نگاه قرآن