رئیس کمیته روابط خارجی مجلس گفت: اعلام مذاکره مجدد درباره برجام خلاف اصول روابط بین‌الملل است.

به گزارش خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سی و پنچ سال از عمر خود را در وزارت امور خارجه کشورمان گذرانده و مدتی هم سفیر جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا بوده است اما با آغاز دور دهم مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم نطنز و قمصر وارد خانه ملت شد. مرتضی صفاری‌نطنزی با عضویت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به عنوان رئیس کمیته روابط خارجی مجلس انتخاب شد.

با توجه به تحولات اخیر منطقه، ناکامی سیاست‌های مثلث رژیم صهیونیستی عربستان سعودی آمریکایی با شکست داعش، گروگانگیری سعد حریری نخست وزیر لبنان و استعفای مرموز وی، احتمال حمله رژیم صهیونیستی به این کشور،  اشتباه استراتژیکی بارزانی در انجام همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق، هسته‌ای و برجام، برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران، تحولات داخلی عربستان سعودی و ... به سراغ این نماینده و دیپلمات با سابقه رفتیم و به گفت‌وگو نشستیم که مشروح مصاحبه به شرح زیر است: 

*تمرکز بر روی برجام موجب مغفول ماندن مسائل منطقه‌ای شد

باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اینکه شما مسئول کمیته سیاست خارجی مجلس هستید، ارزیابی‌تان از عملکرد دولت در این حوزه چیست؟

صفاری نطنزی‌: جمع بندی کلی بنده از عملکرد سیاست خارجی دولت در دوره یازدهم و دوازدهم مثبت است، اگر مقداری روی دستاورد‌های برجام ریز شویم، می‌بینیم که اساسا امضای برجام که رفع تحریم‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را به دنبال داشته، اقدام بزرگی است. با وجود اینکه برجام دستاورد باارزشی در حوزه سیاست خارجی ما محسوب می‌شود در حوزه‌های دیگر سیاست خارجی به ویژه در حوزه‌های دوجانبه و منطقه‌ای ضعف‌هایی داشتیم. 

اگر همان طور که در حوزه برجام به صورت متمرکز عمل کردیم، در حوزه مسائل منطقه‌ای هم متمرکز می‌شدیم، وضعیتمان بهتر بود، توسعه روابطمان با مناطق دیگر دنیا به دلیل اینکه تمرکز وزارت خارجه ما در دوره یازدهم روی بحث برجام بود، یک مقدار مغفول ماند. بعد از برجام می‌توانستیم با اروپایی‌ها بهتر کار کنیم چرا که منطقه اروپا به لحاظ اقتصادی برای ما حائز اهمیت است، متاسفانه ما از توجه به منطقه جنوب شرق آسیا هم که نظر‌ همه دنیا را به ویژه از حیث توسعه اقتصادی به خودش جلب کرده، غافل ماندیم. ثقل اقتصادی دنیا در حال تغییر از آمریکا و اروپا به جنوب شرق آسیاست و ما باید برنامه ریزی مطلوبی می‌کردیم تا در این ثقل اقتصادی جهانی، جایگاهی برای خودمان کسب کنیم. 

طی دوره‌ای ما در حوزه سیاسی و اقتصادی در آمریکای لاتین فعال شده بودیم به نحوی که آمریکایی‌ها از حضور ما در آن منطقه نگران شده بودند و می‌توانستیم این حضور را به صورت جدی‌تر در آن منطقه حفظ کنیم، با توجه به سیاست‌های خصمانه‌ای که آمریکا علیه ایران دارد، حضور ما در حوزه‌های پیرامونی آن‌ها می‌تواند برایشان معنادار باشد.

 باشگاه خبرنگاران جوان: برخی می‌گویند توازن کافی در توجه به حوزه‌های سیاست خارجی در سال‌های گذشته وجود نداشته است، آیا این موضوع را قبول دارید؟

صفاری نطنزی‌: حوزه برجام بیش از اندازه نیرو و امکانات وزارت خارجه را به خود مشغول کرد. شاید یک مقدار ساختار وزارت خارجه و نیرو‌های فعال در این وزارتخانه، در این کم‌کاری نقش داشتند. ما می‌توانستیم همزمان با تمرکز روی موضوع برجام، حداقل در حوزه‌های دوجانبه‌ای که خیلی درگیر مذاکرات برجام نبودند هم اقداماتی را انجام دهیم، اما معاونت‌های منطقه ما در وزارت خارجه در حد توان و ظرفیتشان ظاهر نشدند.

  *ساختمان سفارتخانه‌های ما در شأن جمهوری اسلامی نیست

باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به بازدید‌هایی که اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از سفارتخانه‌های ایران در خارج کشور داشتند، این سفارتخانه‌ها با چه مشکلاتی درگیر هستند و برای حل آن‌ها چه باید کرد؟

صفاری نطنزی: سفارتخانه‌های ما همانند ستاد مرکزی وزارت خارجه از کمبود امکانات رنج می‌برند. کشوری که بزرگ است و قدرت جهانی تلقی می‌شود، برای حفظ جایگاهش در سطح منطقه‌ای و بین المللی باید با همه توان و قدرت ظاهر شود، اما متأسفانه ما برای داشتن این قدرت هزینه نمی‌کنیم. مثلا با وجود آنکه در سفارتخانه‌های کشور‌های دیگر معمولا ۲۰۰ تا ۵۰۰ پرسنل فعالیت می‌کنند، ما حدود ۳۰ تا ۴۰ پرسنل رسمی و دیپلمات داریم اگر می‌خواهیم در حد یک قدرت بزرگ در دنیا ظاهر شویم، باید ابزار آن را هم داشته باشیم.

 سفارتخانه‌های ما هم به لحاظ پرسنل و هم امکانات مادی با مشکل مواجه هستند بودجه وزارت خارجه ما حداقل در مقایسه با وزارت خارجه کشور‌هایی هم قد و قواره‌مان ناچیز است. ساختمان سفارتخانه‌های ما در شأن جمهوری اسلامی نیست و باید تغییر کند و ساختمان‌های مناسب تری در نظر گرفته شود تا هم ظرفیت داشتن پرسنل بیشتری را داشته باشد و هم به لحاظ امنیتی قابل کنترل باشد چرا که بسیاری از سفارتخانه‌های ما در حوزه حفاظتی و امنیتی بسیار ضعیف هستند و باید در این زمینه‌ها هزینه شود چرا که ما به عنوان یک کشور هدف و قدرتمند مورد توجه بسیاری از کشور‌ها و جریان‌های مخالف هستیم.

 باشگاه خبرنگاران جوان: می‌گویند در کشور عراق ۵ رایزن فرهنگی و یک رایزن اقتصادی داریم، آیا تعداد رایزن‌های اقتصادی ما با نیاز اقتصادی کشور و مسئله تقویت دیپلماسی اقتصادی تناسب دارد؟

صفاری نطنزی: متاسفانه برداشت درستی از دیپلماسی اقتصادی در کشور ما وجود ندارد. بنده ۳۵ سال در وزارت خارجه کار کردم و در این مدت حداقل ۲ بار شاهد تحول ساختاری در این وزارتخانه بودم، گمان می‌کنند که با ظهور یک معاون اقتصادی، خیزی برای دیپلماسی اقتصادی برداشته می‌شود، اما در نهایت اتفاقی در کشور نمی‌افتد. در واقع معنای دیپلماسی اقتصادی این نیست که ما حتما در وزارت خارجه رایزن اقتصادی داشته باشیم. 

در اساسنامه این وزارتخانه پست‌ها تعریف شده و مهم نیست که عنوان‌ها رایزن سیاسی یا اقتصادی باشد چرا که این رده‌ها عنوان‌های ثابت وزارت خارجه است، این رایزن در جایی می‌تواند کار اقتصادی انجام دهد و در جایی دیگر کار سیاسی و بین المللی. در واقع رایزن‌های وزارت خارجه بر اساس چرخشی که در حوزه‌های مختلف دارند، تجربه کافی در زمینه‌های گوناگون را کسب می‌کنند.

استفاده از این مقام‌های وزارت خارجه مهم است که شما در جایی که تمرکزتان بیشتر روی مسائل اقتصادی است، تعداد پرسنل بیشتری در این حوزه متمرکز شوند، اما همین رایزن‌ها و دیپلمات‌ها می‌توانند همزمان با کار اقتصادی کار سیاسی هم انجام دهند. مهم این است که سفرا و روسای نمایندگی ما این توانایی را داشته باشند که از این نیرو‌های با تجربه به خوبی استفاده کنند، اگر سفیر ما به خوبی بتواند از آنان به خوبی استفاده کند، می‌تواند دیپلماسی موفق اقتصادی هم داشته باشد، اما متأسفانه در یک سال اخیر به دلیل سر و صدا‌هایی که اغلب از داخل مجلس بیرون آمد که این افراد به ساختار وزارت خارجه آشنایی ندارند در حالی که دیپلماسی اقتصادی به این معنا نیست که ساختار وزارت خارجه تغییر کند.

 یک دیپلماتی که به سطح رایزن رسیده بالاخره به چند کشور برای مأموریت رفته، در ادارات وزارت خارجه کار کرده و تجربه کار را دارد و اگر از وی در یکی از نمایندگی‌های کشور کار اقتصادی بخواهیم، با مسائل آشناست و به مراتب نسبت به مسائل مسلط‌تر از کسی است که از وزارتخانه‌های دیگر برای رایزنی اقتصادی بیاید. یعنی اگر از وی استفاده کنیم به مراتب بهتر از این است که فردی تازه وارد را از وزارتخانه‌های دیگر در وزارت خارجه بگذاریم. مشکل ما برای تقویت دیپلماسی اقتصادی بحث‌های ساختاری نیست بلکه مشکل این است که ما باید بدانیم چه می‌خواهیم و از سوی دیگر سفرای ما کسانی هستند که شم اقتصادی دارند، خیلی زود می‌تواند به امور اقتصادی مسلط شود و از مجموعه پرسنل این سفارتخانه برای این کار استفاده کند.

*اعلام مذاکره مجدد درباره برجام خلاف اصول روابط بین‌الملل است

باشگاه خبرنگاران جوان: ترامپ و دیگر مقامات آمریکایی همچنان بر طبل دشمنی و نفرت با ایران می‌کوبند و اظهارات ضد برجامی آنان ادامه دارد. با توجه به این شرایط آینده برجام را چگونه می‌بینید و ممکن است ما مذاکره مجدد درباره توافق هسته‌ای را بپذیریم؟

صفاری نطنزی: به نفع ما نیست که مذاکره مجدد را بپذیریم. حتی به نفع کشور‌های دیگر نیست چرا که یک سلسله گفتگو‌ها و مذاکراتی درباره توافق هسته‌ای انجام شد و به نقطه‌ای رسیده که ایران و گروه ۱+۵ آن را پذیرفتند و اگر بار دیگر در این مورد باب مذاکره باز شود، معلوم نیست که چگونه بتوان آن را حل و فصل کرد چرا که هر یک از طرفین توافق ممکن است مطالبات جدیدی را بیاورند و صرفا با مذاکره مجدد این گفتگو‌ها طولانی می‌شود و ممکن است نتیجه‌ای در پی نداشته باشد و حتی همین دستاورد‌های توافق هم از دست برود و در نتیجه مذاکره مجدد نه به نفع ما و نه به نفع سایر کشور‌های مذاکره کننده است.

 در حوزه هسته‌ای به اندازه کافی بحث و بررسی شده و توافقی انجام گرفته و طرفین روی موارد توافق شده اجماع دارند لذا لزومی ندارد که این مذاکره مجددا تکرار شود، اما خود آمریکایی‌ها هم پای مذاکره بودند و به آنچه که تحت عنوان سند برجام امضا شد، موافق بودند حال دولت جدیدی که روی کار آمده و نمی‌خواهد تعهدات دولتی قبلی را بپذیرد، بر خلاف اصول روابط بین الملل است چرا که دولت‌ها در حوزه تعاملات بین المللی مسئولیت دارند و این مسئولیت را دولت‌های بعدی هم باید بپذیرند و سنگ روی سنگ بند نمی‌شود اگر دولت جدیدی تعهدات دولت قبلی کشورش را زیر پا بگذارد و پذیرفته شده نیست لذا اصل حرف ترامپ و دولت جدید آمریکا روی موضوع بی اساس و بی ربطی است یعنی کسانی که مسائل بین المللی و قوانین آن را می‌شناسند، بر این مسئله معتقدند که این حرف ترامپ بی اساس است و پذیرفتنی نیست.

 ضمن اینکه حرف‌هایی که وی می زند جایگاهی ندارد چرا که برجام یک سند دو جانبه بین ایران و آمریکا نیست که حالا آمریکا بگوید ما متضرر شده ایم و زیر این قرارداد بزند و ما را پای میز مذاکره مجدد بکشاند بلکه برجام یک سند بین المللی است و ۵ قدرت عضو دائم شورای امنیت جز آمریکا آن را امضا کرده اند و معنا و مفهومی ندارد که کسی مدعی شود و برخلاف آن رفتار کند، برای اعضای دیگر هم پذیرفته نیست که و آن‌ها هم موافق نیستند و آن چیزی که آمریکایی‌ها پایه و اساسی ندارد و در بین اعضای ۱+۵ پذیرفته شده نیست و صرفا شعار و شوی سیاسی است که شاید بخواهند در زمینه‌های دیگر بهره برداری کنند. از سوی دیگر صحبت‌های ترامپ در داخل آمریکا هم اساس و قاعده ندارد یعنی موارد متعددی را شاهد بودیم که وی مطرح کرده که حتی مخالفت کنگره و سنای آمریکا را در پی داشته است لذا ما نباید توجهمان معطوف به کار‌های شعاری و تبلیغاتی ترامپ باشد.

باشگاه خبرنگاران جوان: با اجرایی شدن برجام بنا بود همه تحریم‌های علیه ایران یک جا برداشته شود و تحریم جدیدی هم اعمال نشود، اما هر روز حرف از تحریم‌های جدید است و اخیرا قانون کاتسا تحت عنوان مادر تحریم‌ها اجرایی شده است. در این باره چه صحبتی دارید؟

صفاری نطنزی: معتقدیم که آمریکایی‌ها نسبت به تعهداتشان در حوزه برجام پایبند نبودند و به ویژه در زمینه تحریم‌ها؛ ضمن آنکه تحریم‌هایی که باید برداشته می‌شد شاید به صورت صوری برداشته شد اما در عمل بسیاری از محافل اروپایی از ترس غضب آمریکایی‌ها وارد رابطه با جمهوری اسلامی نشدند. خواسته عمده ما از برجام در حوزه رفع تحریم‌ها این بود که سرمایه خارجی وارد کشور شود تا به اقتصادمان کمک کند که متأسفانه به دلیل نگرانی‌هایی که بانک‌های بزرگ اروپایی داشتند این موضوع خوب عملیاتی نشد یعنی ما از منافعمان در برجام در این حوزه محروم ماندیم.

بحث‌هایی که درباره تحریم‌های جدید و قانون کاتسا می‌شود هم شاید مقداری خارج از حوزه برجام و بحث هسته‌ای است زیرا کاتسا پیش از این بوده و مورد جدیدی نیست و مجموعه تحریم‌هایی بوده که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکایی‌ها علیه ایران وضع کردند و اکنون اتفاق جدیدی با این قانون برای ما نمی‌افتد. این نکته را نباید فراموش کنیم که آمریکایی‌ها متوجه شدند به سادگی نمی‌توانند برجام را به صورت یک جانبه به هم زنند و ترامپ علی‌رغم تمام تلاش‌هایش متوجه این موضوع شد و آن را به کنگره واگذار کرد اگرچه به لحاظ قانونی هم نمی‌توانست اقدامی انجام دهد . اکنون آمریکا با ایجاد بحث‌های حاشیه‌ای و جانبی تحریم ها به دنبال عصبانی کردن ایران است تا برجام از طرف ما نقض شود لذا نباید در زمین آمریکا بازی کنیم.

تا زمانی که برجام برای ما منافعی به همراه داشته باشد و دیگر اعضای ۱+۵ به آن پایبند باشند، نباید فریب آمریکایی‌ها را بخوریم و با اقدامات احساسی برجام را نقض کنیم و هزینه بر هم زدن آن را به گردن ما بیاندازند.

 *گفتگوهای ما با اروپایی‌ها می‌تواند برای فشار به آمریکا در برجام تاثیرگذار باشد

باشگاه خبرنگاران جوان: آژانس بین المللی انرژی اتمی در ۸ گزارش مجزا پایبندی ایران به اجرای برجام و صلح آمیز بودن فعالیت هسته‌ای کشورمان را تأیید کرده است در حالی که آمریکا با فرافکنی و مقصر نشان دادن ایران به دنبال تحمیل هزینه‌های نقض برجام بر دوش ایران است این در حالی است که آقای ظریف گفته است که هزینه اجرایی نشدن برجام با آمریکا است. حال که برجام به صراحت از سوی این کشور نقض شده است چه هزینه‌ای باید پرداخت کند؟

صفاری نطنزی: با توجه به اینکه دیگر اعضای گروه  ۱+۵ اصرار بر پایبندی و استمرار برجام دارند باید براساس گفتگو‌، کاری کنیم که آن‌ها به آمریکا فشار بیاورند تا این کشور احساس کند که برای اقداماتش باید در مقابل دیگر کشور‌های عضو هزینه دهد. به نفع ماست تا از این طریق به آمریکایی‌ها فشار وارد شود تا دست از نقض برجام بردارند.

 باشگاه خبرنگاران جوان: تا کنون 7 گزارش از روند اجرایی شدن برجام از سوی وزارت خارجه به مجلس ارسال شده است، به نظر شما چه بخش‌هایی از آن کاملا اجرایی شده، و چه بخش‌هایی از آن توسط آمریکا نقض‌ شده است؟ آیا گزارش‌های وزارت خارجه واقعیت شرایط امروز برجام را نشان داده است؟

صفاری نطنزی: وزارت امور خارجه گزارش‌هایی را درباره میزان تعهدات گروه 1+5 به برجام تهیه و به کمیسیون امنیت ارائه می‌کند که تقریبا چارچوب این گزارش‌ها مشابه یکدیگر است. در این گزارش ها حذف تحریم‌ها در حوزه حمل و نقل، کشتی‌رانی، بیمه و ... به صورت مرتب ذکر شده و بر اساس سند برجام لغو تحریم آنها تایید شده است. تقریبا هر تحریمی که باید لغو می‌شد، وجود ندارد که باقی مانده باشد، مگر تنها در حوزه بانکی اگرچه امروز این تحریم به لحاظ تئوریک برداشته شده و هیچ تحریم قانونی در حوزه بانکی وجود ندارد اما بانک‌های بزرگ اروپایی که به صورت شرکت‌های بین‌‌المللی شکل گرفته و سهام‌هایشان در بورس بسیاری از کشور‌ها از جمله آمریکا عرضه می‌شود و بخشی از سهامشان هم در اختیار اتباع آمریکایی است، نگرانند که بعد از معامله با ایران، آمریکا‌ علیه آنها اقدامی انجام دهد.

در حوزه دلار براساس تحریم‌های اولیه به ایران اجازه داده نمی‌شد هیچگونه نقل و انتقالی حتی قبل از بحث هسته‌ای داشته باشد، معاملات بین‌المللی بعد از شکل‌گیری به اتاق کلرینگ ‌آمریکایی‌ها وارد و آن‌جا متوقف می‌شد و اجازه تجارت برای ایران وجود نداشت لذا بانک‌های بزرگ اروپایی و آسیایی که سهامشان در اختیار اتباع آمریکایی است نگرانند که آنها بعد از قرارداد با ایران جریمه شوند، همانطور که به دلیل این تحریم‌ها در سال های گذشته هم جریمه‌های سنگین شده‌اند. بانک‌های کوچکی که مراوده زیادی در سطح بین‌المللی ندارند با ما کار می‌کنند و هیچ مشکلی هم وجود ندارد و باید برای سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی چاره‌ای اندیشیده شود تا این نگرانی‌ها رفع شود.

برخی کشور‌ها برای برقراری ارتباط پولی با ایران مانند فرانسه فرمول را پیدا کرده‌اند، تعدادی از بانک‌های دولتی فرانسه، یک روش را پیدا کرده‌اند تا سرمایه و پرداخت‌های تجاری را از طریق آن انجام می‌دهند که دیگر ربطی به ‌آمریکا ندارد کشور‌های دیگر هم اگر بخواهند همکاری‌های جدی‌تری با ایران داشته باشند، می‌توانند چنین فرمول‌هایی را تعبیه کنند.

 *90 درصد گزارشات کمیسیون امنیت ملی برگرفته از همان گزارش وزارت خارجه است

باشگاه خبرنگاران جوان: کمیسیون امنیت ملی تا چه میزان از این گزارش‌ها رضایت‌مند بوده است؟ آیا در زمان گزارش انتقاد‌های تندی انجام می‌شود یا خیر؟

صفاری‌نطنزی: آقای ذوالنور رئیس کمیته هسته‌ای مجلس، گزارش‌ها را مشاهده و بررسی می‌کنند و تاکنون موضع‌گیری منطقی هم داشته‌اند. وزارت امور خارجه هم به صورت منطقی در هر قسمتی از برجام مشکلی وجود داشته باشد، آن را بیان می‌کند شاید برخی اعضا انتقاداتی را نسبت به این گزارش ها اعلام کنند. وزارت خارجه در گزارش اخیر خود موارد بد عهدی در برجام را به صورت لیستی ذکر کرده بود و بیشتر از 90 درصد گزارش‌های نحوه اجرای برجام از سوی کمیسیون امنیت ملی براساس همان گزارش وزارت امور خارجه بوده است.

باشگاه خبرنگاران جوان: سیاست‌های اروپا همسو با آمریکاست و در فعالیت‌های اقتصادی با یکدیگر مشارکت‌های بالایی دارند، البته لفظا موضع آمریکا را در بر برجام قبول ندارند اما به فرموده مقام معظم رهبری اروپایی‌ها باید در این موضوع اقدام عملی انجام دهند و تاکیدشان به تنهایی کافی نیست، به نظر شما اروپا برای حفظ برجام چه موضعی باید اتخاذ کنند؟

صفاری نطنزی: اروپا باید آمریکا را متقاعد کند تا دست از این اقدامات غیرقانونی خود بردارند،  ما از آنها و حتی چین و روسیه می‌خواهیم تا به دولت آمریکا فشار بیاورند تا به تعهدات خود در برجام پا‌یبند بمانند.

باشگاه خبرنگاران جوان: اروپا نسبت به برنامه موشکی ایران ابراز نگرانی می‌کند، طرح این موارد را بهانه گیری می‌دانید یا اهداف دیگری را برای آن متصورید؟

صفاری نطنزی: معتقدم باید ادر این باره با اروپایی‌ها بیشتر گفت‌گو کنیم، البته نه آنکه مذاکره کنیم زیرا بحث موشکی ما قابل مذاکره نیست. زیرا هر کشوری بر اساس مقررات حقوق بین‌الملل حق را به صورت مشروع دارد که از تمامیت ارضی کشورش بنابر تشخیص خود دفاع کند و کسی هم نمی‌تواند برای آن کشور این موارد را دیکته کند.

متاسفانه ما یک تاریخ و تجربه تلخ در 3 ده گذشته داشته‌ایم، در زمان حمله صدام به ایران هیچ کشوری به ما تجهیزات و موشک نمی‌داد و اکنون از روی نیاز به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که سیستم دفاعی ما باید مبتنی بر یک سامانه موشکی باشد. دفاع هوایی هم بسیار مطمئن نیست زیرا مگر چه میزان هواپیما، با چه تعداد پرواز و چه مقدار امنیت می‌تواند در جنگ استفاده شود؟ بحث سامانه موشکی بهترین مورد برای دفاع می‌تواند باشد و اکنون ما به این تکنولوژی برای دفاع از خود رسیده‌ایم و محتاج کسی نیستیم. لذا بحث موشکی مربوط به حوزه داخلی کشورمان بوده و قابل مذاکره با هیچ کشوری نیست اما باید با اروپایی‌ها در این مورد گفت‌گو کرد، زیر بسیاری از تبلیغاتی که آنها علیه ما به دلیل لابی‌ها و فشار عربی صهیونیستی انجام می‌دهند را می توان با گفت‌گو حل کرد.

برخی کشورهای عربی در اروپا هم لابی‌های گسترده‌ای علیه ایران داشته و برای این‌کار هزینه می‌کنند، برخی از این لابی گری‌ها بر روی مواضع مسئولان اروپایی نسبت به ایران تاثیر گذار است، اخیرا برخی کشور‌های اروپایی به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌خواهند منافع خود را به دلیل القائات آمریکا در ایران از دست بدهند، زیرا در تحریم‌های قبلی حدود 10 سال از این بازار عقب مانده‌اند.

با توجه به اقدامات بی‌ربط آمریکا در بحث خروج از پیمان پاریس، معاهده تجارت آزاد یا یونسکو موجب شده تا اروپایی‌ها اعتماد و اطمینان خود را از دست داده و حال در زمینه برجام با آنها موافق نباشند و بعید می‌دانم این بار فریب فشارهای آمریکا را علیه ایران بخورند و مصمم‌اند مسیر خود را بروند اما در بحث موشکی اظهار نظر‌هایشان به دلیل القائات لابی‌های دیگر انجام می‌شود.

 *محدودیت‌های جدیدی در بحث هسته‌ای بوجود نیامده است

باشگاه خبرنگاران جوان: سخنگوی سازمان انرژی اتمی از مهر و موم بخش‌هایی از تاسیسات هسته‌ای کشورمان سخن گفته و اعلام کرده که بصورت موقت و برای حسابداری مواد هسته‌ای بوده است و لزوما این مهر و موم به معنای تعطیلی کامل و توقف کامل فرایند هسته‌ای نیست، آیا اتفاق جدیدی در این حوز افتاده است؟

صفاری نطنزی: بحث جدیدی پیش نیامده است بلکه این موارد در قالب برجام صورت گرفته است که باید در فواصل زمانی معین برخی محدودیت‌هایی را پذیرفته و انجام دهیم، حال ممکن است برخی از این موارد اکنون مهر وموم شده و در برخی برای عدم استفاده قرار داده شده تا بعد از اتمام دوره آن بار دیگر استفاده شود، لذا این موارد بر اساس همان ضمائم برجام انجام می‌شود.

باشگاه خبرنگاران جوان: چشم‌انداز آینده تحولات داخلی لبنان پس از استعفای حریری در عربستان را چگونه ارزیابی می کنید؟ یک توطئه صهیونیستی به وسیله اسرائیل-عربستان-آمریکا در منطقه دنبال می‌شود با نگاهی به تاریخچه به گذشته منطقه بحث ایجاد خاورمیانه جدید در دستور کار آنها بوده که شاه‌بیت همین خاورمیانه جدید شکل‌گیری رژیم صهیونیستی و تضعیف کشور‌های منطقه بوده است.

صفاری‌نطنزی: می‌خواستند کشور‌های اسلامی را تجزیه کنند و به موازات آن با تقویت رژیم صهیونیستی بر منطقه مسلط شوند. بحث داعش، تروریست‌ها و جنگ‌های در سوریه و عراق تماما در راستای همین سیاست بوده‌ است اما این سیاست‌ها در منطقه شکست خورده و دولتی در سوریه و عراق مانده‌اند که منافع آنها را تامین نمی‌کند، اگرچه آنها از ابتدا بیشتر برای تضعیف ما دست روی همپیمانان ایران گذاشته‌اند اما نتوانستند به اهداف خود دست یابند،  داعش هم به عنوان برگ برنده آن‌ها شکست خورده است.

عربستان سعودی کار عجیب و غریبی درباره  سعد حریری انجام داد به لحاظ عرف و پروتکل دیپلماتیک این اتفاق سابقه ندارد که یک نخست وزیر با داشتن مصونیت سیاسی گروگان گرفته شود. این یک حرکت زشتی بود اگر حریری می‌خواست استعفا دهد باید در لبنان این کار را می‌کرد بنده در پیگیری‌های خود از دوستان وزارت امور خارجه متوجه شدم که سعد حریری در گفت‌‌وگو‌های اخیر خود حتی بعد از سخنان خود با ولایتی بسیار دوستانه و خوشحال بوده و در کل لبنان هم هیچگونه بحثی درباره درگیری یا استعفا نبوده است و حزب‌الله هم رابطه بسیار خوبی با حریری پیدا کرده بود اما بحث بیشتر از آنجایی شروع شد که با شکست داعش آن‌ها می‌خواهند با ایجاد تنش در لبنان منافعشان را تامین کنند.

اکنون هم پیمانی عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی و آمریکا کاملا مشخص شده و آن‌ها پروژه استعفای حریری را کلید زده‌اند که البته دستشان هم خیلی زود رو شد. آمریکا علی‌رغم موضع‌گیری اولیه‌اش اکنون خود را کنار کشیده و از دولت لبنان حمایت می‌کند، لذا باید سعد حریری به لبنان بازگشته و اقدام خود را توضیح دهد زیرا اقدامش در حقیقت توهین به مردم لبنان بوده و ادبیاتی که در استعفا بکار رفته به گفته بسیاری از آگاهان ارتباطی به حریری نداشته و تنها سناریویی از سوی عربستان سعودی بوده است. عربستان سعودی با این اقدام خود وجه بیرونی خود را خراب کرده و اکنون هم در حوزه داخلی درگیر شده است.

 *بازداشت شاهزادگان سعودی با هدف پرکردن خزانه برای جنگ بعدی انجام می‌شود

باشگاه خبرنگاران جوان: استعفای حریری در عربستان همراه با مجموعه تحولاتی در خاندان سلطنتی از جمله بازداشت ده ها شاهزاده سعودی همزمان شده است، آیا ارتباطی میان این تحولات صورت گرفته وجود دارد؟

صفاری نطنزی: خزانه عربستان سعودی در جنگ اخیر خود یعنی در یمن مقدار زیادی خالی شده است و این بازداشت‌ها می‌تواند یک هماهنگی میان عربستان و آمریکا برای تامین هزینه جنگ‌های بعدی باشد در حقیقت با یک تیر دو هدف را نشانه گرفته‌اند.

 باشگاه خبرنگاران جوان: برخی از کارشناسان منطقه‌ای احتمال حمله نظامی عربستان با همراهی رژیم صهیونیستی به لبنان را محتمل می‌دانند، نظر شما در این رابطه چیست؟

صفاری‌نطنزی: توطئه حمله به لبنان برنامه رژیم صهیونیستی با هماهنگی عربستان سعودی و حمایت آمریکاست و با توجه به شکست‌هایی که آن‌ها در دیگر منطقه‌ها خورده‌اند، لبنان هدفی برای بحران آفرینی دوباره است اما اگر آمریکا برای این کار بر روی عربستان سعودی حساب باز کرده است حتما اشتباه کرده زیرا سعودی ها هنوز در بحث یمن مانده اند. اکنون عربستان برای دیگران پیغام می فرستد تا به نوعی جنگ یمن را جمع کند به ویژه که یمنی‌ها به تکنولوژی و فناوری موشک دست یافته‌اند کار برایشان سخت تر می شود، سعودی ها افرادی نیستند که بخواهند در جبهه‌های جنگ حاضر شوند، رقم های بالایی برای سفارش تسلیحات می پردازند اما فایده و دستاوردی برایشان ندارد و نتوانستند تا کنون یک وجب از خاک یمن را در اختیارشان بگیرند.

 *همه‌پرسی اقلیم کردستان، اشتباه استراتژیک بارزانی بود

باشگاه خبرنگاران جوان: قائله کردستان عراق با همکاری ایران، ترکیه و عراق به سرانجام نرسید تحلیل شما از اقدام بارزانی در برگزاری همه پرسی چیست و با توجه به شکست داعش در عراق چرا در این برهه زمانی تصمیم به انجام چنین کاری گرفت؟

صفاری نطنزی: اینکه کردها به صورت سنتی به دنبال استقلال خود مختاری بوده‌اند انکارکردنی نیست، نه تنها در عراق بلکه شاهدیم که کردهای ترکیه هم طی سال‌ها به دنبال این موضوع بوده‌اند اما اینکه این تصمیم بارزانی در شرایط زمانی درستی صورت نگرفته قابل بحث است. بارزانی یک اشتباه استراتژیک در انتخاب زمان و توانمندی دولت مرکزی داشت و فریب مشاوران غربی خود را خورد. تنها کسی که در دنیا از این همه پرسی حمایت کرد رژیم صهیونیستی بود. بارزانی تصور می کرد بعد از انجام همه پرسی همه کشورها آن را به رسمیت می شناسند اما چنین اتفاقی نیفتاد.

مقامات ایران هم با بارزانی در این باره گفتگوهای بسیاری انجام دادند که در این شرایط همه‌پرسی درست نیست اما وی به دلیل غرور و اطلاعات غلطی که داشت بر انجام این همه پرسی مُصر باقی ماند. بسیاری از کردها هم بر روی این اقدام معترض بودند ولی در نهایت حتی کرکوک را که روزانه برایشان  60 هزار بشکه نفت عایدی داشت از دست دادند مرزهایشان هم تحت کنترل دولت مرکزی قرار گرفت و عملا اقلیم کردستان داشته‌های خود را از دست داد.

 باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به همکاری ترکیه در موضوع کردستان چقدر می توان به تغییر مواضع اردوغان در مورد بحران سوریه امیدوار بود؟

صفاری نطنزی: ترکیه هم در بحث سوریه کوتاه آمده و شرایط را پذیرفته است و در بحث داعش با روسیه و ایران تعاملات و همکاری دارد و پذیرفته‌اند که موضعشان در قبال سوریه درست نبوده است.

 باشگاه خبرنگاران جوان: پایگاه های داعش در عراق و سوریه از میان رفته حال از دید شما برای از میان بردن تفکر این گروه تروریستی و جلوگیری از ترویج تفکرات افراطی در منطقه چه باید کرد؟ آیا احتمال سرریز شدن عناصر آنان به آسیای میانه و وقوع حملات انتحاری وجود دارد.

صفاری نطنزی: شاید به لحاظ فیزیکی بحث داعش و تکفیری ها در عراق و سوریه جمع شده باشد اما تفکر تکفیر و افراطی‌گری از ابتدای ظهور اسلام وجود داشته و به نوعی کنترل شده است و اکنون نوبت انجام کارهای فرهنگی در این مورد است که باید دولت‌ها را متقاعد کرد اجازه ندهند جریان‌های افراطی و تکفیری در کشورهایشان شکل گرفته و گسترش یابد. شاهد بودیم که عربستان سعودی هزینه های بسیاری را در این مورد در کشورهای اروپایی و آسیایی انجام می‌داده است در بسیاری از کشورهای اروپایی اشخاصی را در مساجد قرار می دادند تا تفکرات داعشی و تکفیری را آموزش دهند اما اکنون اروپایی ها در این مورد آگاه تر شدند و دیگر کمتر اجازه می دهند این گونه آموزش ها و فعالیت ها در مساجد انجام شود.

البته کشورهای منطقه هم مانند پاکستان حواس خود را جمع کرده اجازه گسترش چنین تفکراتی را ندهند و باید کمکشان کرد تا در مقابل این تفکرات ایستاده و در برابر آن روشنگری کرد.

انتهای پیام /