به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛قرآن سرتاسر اعجاز در زندگی مادی و معنوی است. اگر ما آن را با معرفت تلاوت کنیم، حتما اثرات آن را خواهیم دید. برای آگاهی‌ و فهم بهتر و بيشتر آيات قرآن كريم هر شب تفسير آياتی از اين معجره الهی را برای شما آماده می‌كنيم. در این گزارش تفسیرآیات267-269سوره بقره را می‌خوانید:

یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ أَنْفِقُواْ مِنْ طَیِّبَتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَیَمَّمُواْ الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بَِاخِذِیِهِ إِلَّا أنْ تُغْمِضُواْ فِیهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ
ای کسانی که ایمان آورده اید! از پاکیزه ترین چیزهایی که بدست آورده اید و از آنچه ما برای شما از زمین رویانیده ایم، انفاق کنید وبرای انفاق به سراغ قسمت های ناپاک (وپست) نروید، در حالی که خود شما هم حاضر نیستید آنها را بپذیرید مگر از روی اغماض (وناچاری) و بدانید که خداوند بی نیاز و ستوده است. (267)

آیات قبل، شرایط انفاق کننده را مطرح کرد و این آیه شرایط چیزهایی را بیان می کند که به محرومان انفاق می شود.
امام باقر علیه السلام ذیل این آیه فرمودند: بعضی از مسلمانان درآمدهای حرامی مانند ربا داشتند که صرف فقرا می کردند، این آیه آنان را نهی نمود.تفسیر برهان، ج 1، ص 255 وراهنما.*
پیام ها:
1- هدف از انفاق، رهایی از بخل است، نه رهایی از اشیای بی ارزش و نامطلوب. (انفقوا من طیّبات ما کسبتم)
2- در انفاق، تفاوتی میان پول نقد یا کالا نیست. (ما کسبتم... ما اخرجنا)
3- بخششِ بادآورده ها مهم نیست، بلکه بخشش از دست رنج، دارای ارزش است. (ما کسبتم)
4- در انفاق باید کرامت محرومان محفوظ بماند. (ولا تیمّموا الخبیث)
5 - نه تنها از چیزهای ناپاک و پست انفاق نکنید، بلکه به فکر آن نیز نیفتید. (ولاتیمّموا)
6- وجدان انسان، بهترین معیار برای شناخت پسندیده و ناپسند است. هر آنچه را می پسندی که به تو انفاق کنند، شایسته است که انفاق کنی و اگر آنرا دوست نمی داری، شایسته ی انفاق نیست. (لستم باخذیه الا ان تغمضوا)
7- هر فرد ثروتمندی احتمال فقیر شدن خود را بدهد، شاید روزی دستِ دهنده شما، دستِ گیرنده شد. (آخذیه)
8 - گرفتن مال نامرغوب، نشانه رضایت فقرا نیست، بلکه نشانه ی استیصال آنان است. (تغمضوا) یعنی شما هم با اغماض وسختی ممکن است چیزی را بگیرید، ولی این نشانه ی رضایت شما نیست.
9- اثر انفاق به خود شما بر می گردد، وگرنه خداوند غنی و بی نیاز است. (ان اللّه غنی حمید)
10- غنای الهی همراه با کمالات ومحبوبیّت است. (غنی حمید)

الْشَّیْطَنُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَیَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشَآءِ وَاللَّهُ یَعِدُکُمْ مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلاً وَاللَّهُ وَ سِعٌ عَلِیمٌ
شیطان (به هنگام انفاق،) شما را از فقر وتهیدستی بیم می دهد وشما را به فحشا و زشتی ها فرا می خواند، ولی خداوند از جانب خود به شما وعده ی آمرزش و فزونی می دهد و خداوند وسعت بخش داناست. (268)

به هنگام انفاق، شیطان به سراغ انسان می آید و القاء می کند که اگر امروز انفاق کنی فردا خودت فقیر خواهی شد، بهتر است اموالت را ذخیره کنی تا به هنگام پیری و بیماری و...، خرج نمایی. اینها القائات و وعده های شیطانی است.

نیاز ما در فردای قیامت به مغفرت الهی، به مراتب بیشتر از نیاز ما در فردای دنیاست. مبادا مغفرت الهی را با خیال رفاه در زندگی مبادله کنیم. زیرا:
*شاید پیر نشدم و نیازمند نشدم، ولی در قیامت نیاز من قطعی است.
ثانیاً: شاید مالی که امروز برای فردا نگه می دارم، باقی نماند، ولی انفاقِ امروز حتماً برای فردای قیامت باقی است.

*شاید از مال اندوخته ی امروز در فردای پیری نتوانم بهره مند شوم، ولی از انفاق امروز بهره مندی در قیامت قطعی است.
رابعاً: بهره مندی انسان از اندوخته خود در دوران پیری، موقّتی است، ولی بهره گیری انسان از انفاق در قیامت ابدی است.تفسیر فخررازی، ذیل آیه.*

پیام ها:
1- شیطان، انسان را از انفاق اموال مرغوب باز می دارد. (انفقوا من طیّبات... الشیطان یعدکم الفقر...)
2- بخل شما، فقرا را به فساد وفحشا می کشاند. (یعدکم الفقر ویأمرکم بالفحشاء)
3- انسان در انتخاب راه خدا یا شیطان، آزاد است. (الشیطان یعدکم... واللّه یعدکم)
4- اطرافیانی که انسان را از انفاق باز می دارند و از آینده می ترسانند، ولی نسبت به گناهان تشویق می نمایند، شیطانند. (الشیطان یعدکم)
5 - میان فقر و فحشا، رابطه است. بسیاری از گناهان بخاطر ترس از فقر است. (یعدکم الفقر ویأمرکم بالفحشاء)
6- انفاق نکردن ویا انفاق از اموال نامرغوب، از نمونه های زشتی وفحشا می باشد. (لا تیمموا الخبیث... الشیطان یعدکم...)
7- انفاق، مال را زیاد می کند وسبب آمرزش گناهان است. (انفقوا... اللّه یعدکم مغفرة منه وفضلاً)
8 - با موانع انفاق و افکار شیطانی، مبارزه کنید. در برابر ترس از فقر، به یاد فضل و لطف خدا باشید. (مغفرة منه و فضلاً...)
9- هر فکر و توهّمی که برای شما تنگ نظری، ترس و اثر منفی بیاورد، شیطانی است و هر فکر و الهامی که برای شما حرکت، نشاط و سعه صدر آورد، الهی است. (واللّه یعدکم مغفرة منه و فضلا...)

یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشَآءُ وَمَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُواْ الْأَلْبَبِ
(خداوند) حکمت و بینش را به هر کس بخواهد (وشایسته ببیند) می دهد و به هرکس حکمت داده شود، همانا خیری فراوان به او داده شده است و جز خردمندان (از این نکته) متذکّر نمی گردند. (269)

«ألباب» جمع «لُبّ» به معنای مغز است و به همه انسان ها «اولوا الالباب» نمی گویند، بلکه تنها به خردمندانی می گویند که عقل خود را بکار گیرند وراه زندگی و سعادت واقعی خود را بیابند.

حکمت را به معنی معرفت و شناختِ اسرار و آگاهی از حقایق و رسیدن به حقّ دانسته اند که خداوند به بعضی از افراد به خاطر پاکی و تقوی و تلاش عطا می کند، تا آنان وسوسه های شیطانی را از الهامات الهی باز شناخته و چاه را از راه و شعار را از شعور تشخیص دهند و این خیر کثیر است.

در روایات می خوانیم: حکمت، معرفت و تفقّه در دین است. حکمت، اطاعت از خدا، شناخت امام وپرهیز از گناهان کبیره است.تفسیر نورالثقلین، ج 1، ص 287.*
پیام ها:

1- گرچه مال وثروت خیر است، ولی خیرِ کثیر، داشتنِ دید وقدرت تشخیص است. کسانی که از آن خیر انفاق کنند به خیر کثیر می رسند. (انفقوا...یؤتی الحکمة)
2- شیطان وعده ی فقر، و خداوند وعده ی مغفرت و فضل می دهد. امّا تشخیص و انتخاب هریک از این دو راه، حکمت لازم دارد. (یؤتی الحکمة)
3- همه ی دنیا متاع قلیل است،(متاع الدنیا قلیل) نساء، 77.* ولی حکمت خیر کثیر است. اگر همه امکانات مادّی فدای دست یابی به حکمت و بینش صحیح گردد، ارزش دارد. (فقد اوتی خیراً کثیرا)
4- حکمت هدیه ای کلیدی و مادر همه ی خیرات است. هرکه آن را داشت چیزهای زیادی خواهد داشت. (ومن یؤتی الحکمة فقد اوتی خیراً کثیراً)
5 - هر کسی به ارزش حکمت پی نمی برد. (مایذّکّر الاّ اولوا الالباب) دنیاگرایان بر مال و آمار و محاسبات مادّی تکیه می کنند و سود و زیان را بر اساس مادّیات می سنجند، ولی دوراندیشان عاقل و راه شناسان اندیشمند، از بعد دیگری محاسبه می کنند.

انتهای پیام/