به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نه گفتن ساده نیست؛ آن هم وقتی خود ما و دیگران، تمام زندگی‌مان را صرف بهبود مهارت بله گرفتن کرده‌ایم و می‌کنیم.

اغلب افراد در ارتباطات و مذاکره‌ها، معمولاً در پی آن هستند که از طرف مقابل پاسخ مثبت دریافت کنند، اما کسانی که تجربه زیادی در مذاکره دارند، می‌دانند که دست‌یابی به پاسخ مثبت طرف مقابل، تنها یک رو از سکه مذاکره است. روی دیگر سکه، توانایی نه گفتن و به عبارتی پاسخ مثبت ندادن به خواسته‌های طرف مقابل است. خواسته‌هایی که ممکن است منطقی یا اخلاقی نباشند و یا اینکه منطقی و اخلاقی هستند، اما برآورده کردن آن‌ها از عهده ما خارج است.درواقع افراد باید یاد بگیرند که چگونه بدون احساس گناه، "نه" بگویند و مرزبندی‌های سالمی برای خود تعیین کنند.

مرجان محمدیان دکترای روانشناسی عمومی با اشاره به اینکه شخصیت به دو رگه اصلی مستقل و وابسته تقسیم می‌شود، بیان کرد: شخصیت‌های مستقل، شخصیت‌هایی هستند که از محیط اطراف خود تغذیه نکرده و خیلی رک گو هستند و قدرت نه گفتن را دارند، اما شخصیت‌های وابسته از محیط پیرامون خود تغذیه می‌کنند و شادبودن آدم‌های اطراف آن‌ها تغذیه این نوع شخصیت است.

وی افزود: شخصیت‌های وابسته مجبورند آدم‌ها را در کنار خود نگه داشته و به آن‌ها باج دهند، چون به عنوان غذای روح به آنها نیاز دارند و یکی از باج‌هایی که شخصیت‌های وابسته می‌دهند این است که نمی‌توانند "نه" بگویند، چون احساس می‌کنند طرف مقابل ناراحت شده و او را از دست می‌دهند.

به گفته وی افرادی که سه طیف شخصیتی کودک؛ والد و بالغ در طول روز با آن‌ها کار میکند نمی‌توانند "نه" بگویند، زیرا شخصیت کودک قوی داشته و بالغشان ضعیف است و در نتیجه ریسک پذیر نبوده و خود محور نیستند و به دیگران وابسته بوده و نمی‌توانند به اطرافیان" نه" بگویند.

این دکترای روانشناسی عمومی تصریح کرد: به این افراد گفته می‌شود که مثلا با رویکرد کلامی که یکی از آن‌ها ان ال پی (مجموعه‌ای از الگو‌ها، مهارت‌ها و شیوه‌ها برای درست اندیشیدن و رفتار کردن) است؛ ارتباط موثر را یاد بگیرند و در مواقع لازم قدرت "نه" گفتن را داشته باشند.

وی ادامه داد: ممکن است برخی افراد قدرت "نه" گفتن را در گذشته خود داشته باشند، اما اکنون نمی‌توانند این کار را انجام دهند که باید تحت نظر روانکاو ارزیابی شده و مشکل را ریشه یابی و حل کنند.

هنگام "نه" گفتن روی خود موضوع متمرکز شده و مسئله را شخصی فرض نکنید

اگر «نه» گفته‌اید، به هیچ‌کس اجازه ندهید بخواهد شما را تحت‌تاثیر قرار دهد تا کاری که می‌خواهد را برایش انجام دهید. هر تعداد راهی هم که برای متقاعد کردن شما استفاده کنند، اگر «نه» گفته اید و دلایلتان راهم بیان کرده‌اید، دیگر نیازی به ایستادن و توضیح بیشتر نیست. هرچقدر هم که طرف‌مقابل سعی کند حس عذاب وجدان به شما بدهد.

محمدیان با بیان اینکه افرادی که شخصیتا نمی‌توانند "نه" بگویند، کسانی هستند که در دو طیف شخصیت قرار می‌گیرند و باید مهارت نه گفتن را یاد بگیرند؛ اظهار کرد: اولین کار این است که شخصیت بالغ را در آن‌ها تقویت کنیم و تمرین‌هایی به آن‌ها بدهیم که به خود ارزش بیشتری دهند.

وی افزود: مثلا در طول هفته دو بار برای خود کادو بگیرند یا خود را به یک کافی شاپ دعوت کنند و در واقع از آن‌ها بخواهیم شخصیت بالغ خود را قوی کنند به این شکل که خود محور باشند و فقط خود را ببینند و مهم بدانند.

به گفته این دکترای روانشناسی عمومی با این راهکار‌ها ابتدا شخصیت بالغ را دراین افراد تحریک و قوی می‌کنیم، سپس آن را پرورش می‌دهیم تا شخص جرات پیدا کرده و بتواند "نه بگوید".

وی عنوان کرد: راهکار دیگر این است که اعتماد به نفس افراد را بالا ببریم به این صورت که فرد در طول یک ماه چند کار کلیدی را انجام داده و مسئولیت‌هایی را برای خود تعریف کند که از پس انجام آن بر می‌آید تا باور‌های خود را قوی کرده و بتواند اعتماد به نفس خود را زیاد کند.

محمدیان با تاکید بر این که هر قدر اعتماد به نفس افراد بیشتر باشد بهتر می‌توانند نه گفتن را تجربه کنند؛ گفت: البته اگر کسی اعتماد به نفس بالا داشته، اما شخصیتش وابسته باشد باز مورد اذیت قرار می‌گیرد، زیرا چارچوب شخصیت او این گونه است و اگر افراد برای مدت کوتاهی دچار این مشکل شده اند باید شخصیت بالغ خود را تقویت کرده و خود محور باشند و به غرایز خود اهمیت دهند.

وی بیان کرد: افرادی که دارای شخصیت وابسته هستند تمایلی ندارند کسی را از خود برنجانند و از این که دیگران از اطراف آن‌ها دور شوند، می‌ترسند بنابراین باید به آن‌ها آموزش دهیم که قرار نیست بطور مستقیم نه بگویند بلکه می‌توانند از جملات خیلی محبت آمیز استفاده کنند که مفهموم کلمه "نه " را برساند که به این کار NLP می‌گویند.

در واقع فرد باید مدام در ذهن خود، تکرار کند که بحث بر سر یک «درخواست» و «پاسخ آن درخواست» است و بحثی بین شما و طرف مقابل وجود ندارد.
با این نوع فکر کردن، هم می‌توانید راحت‌تر «نه» بگویید و هم در مذاکره خود، به سمت حمله به طرف مقابل، متمایل نخواهید شد.

هنگام نه گفتن، به طرف مقابل امید بیهوده ندهید

امید بیهوده دادن، ضمن اینکه دور از معیار‌های اخلاقی است و باعث می‌شود طرف مقابل وقت بیهوده‌ای را صرف پیگیری آن کند، تلخی خود را در مرحله بعد یعنی زمانی که طرف مقابل، به هر حال، پاسخ منفی قطعی را می‌شنود، حفظ خواهد کرد.

این دکترای روانشناسی عمومی با بیان اینکه دوستان زیاد یکی از نشانه‌های شخصیت وابسته است؛ اظهار کرد: ممکن است یکی از دوستان شخصیت وابسته به او بگوید امروز برای خرید کتاب با من همراهی می‌کنی و گفتن نه مستقیم به شخصیت وابسته استرس می‌دهد، زیرا نگران می‌شود دوستش از نه گفتن او ناراحت شود.

وی در بیان راهکار این معضل گفت: باید جمله‌ای گفته شود که احساسی بوده و مفهوم نه را برساند مثلا می‌تواند بگوید من از بودن با تو لذت می برم و خیلی دوست دارم که با تو به خرید کتاب بیایم، اما امروز وقت این کار را ندارم در نتیجه با گفتن کلماتی که بار مثبت دارند مفهوم نه را به مخاطب می‌رسانیم.

محمدیان تاکید کرد: افراد نباید به شخصیت خود آسیب بزنند و اگر شخصیت وابسته کاری برای تغذیه روحیه اش انجام می‌دهد نباید ناراحت باشد، زیرا تیپ شخصیتی او اینگونه است که اطرافیان را از خود نرنجاند، اما لازم است مهارت‌های لازم را برای "نه" گفتن در مواقع ضروری آموزش ببیند.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که هر انسانی می‌تواند با آموختن و گسترش آن به مرور زمان به‌راحتی به دیگران پاسخ منفی بدهد. کسی که این مهارت را می‌آموزد به‌راحتی می‌تواند کار‌هایی را که دوست ندارد رد کند و بسیار مؤدبانه در مقابل خواسته‌های غیر منطقی اطرافیان، پاسخ منفی داده و از استرس، نگرانی وخشم ناشی از پذیرش اجباری درخواست‌های اطرافیان در امان بماند.

 گزارش از زهرا رحیمی

انتهای پیام/