علاوه بر تأکید وزارت علوم بر لزوم جذب دانشجوی رشته‌های میراث فرهنگی از آسیای میانه، یونسکو نیز در این زمینه اعلام آمادگی کرده است.

به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ کشور ما از دیرباز با تکیه بر میراث فرهنگی غنی خود در سطح دنیا درخشیده و مطرح شده است. البته این امر به معنای بی‌نیازی ما از روش‌های نوین نگهداری از میراث فرهنگی نیست. یعنی اگرچه همواره از میراث معنوی و تاریخی خود برای جذب گردشگر بهره برده‌ایم، اما باید بدانیم که این میراث‌های فرهنگی به خودی خود زنده نمی‌مانند و نیاز به حفاظت‌های تخصصی و کارشناسی دارند؛ بنابراین گزارش، مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی در سال ۱۳۶۸ و دو سال بعد از آغاز به کار سازمان میراث فرهنگی، کار خود را شروع کرد. این مرکز که با هدف تأمین نیاز‌های سازمان میراث فرهنگی و سایر نهاد‌های موازی همچون شهرداری و اوقاف شکل گرفته در ابتدا اقدام به پایه‌گذاری و آموزش رشته‌های تعریف شده میراث فرهنگی در سطح تحصیلی کاردانی کرد و بعد‌ها تدریس این رشته‌ها را به سطح کارشناسی ارتقا داد.

شایان ذکر است؛ مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی هم‌اکنون با هدف ترویج هر چه بیشتر هنر‌های سنتی و حفاظت بهتر از میراث فرهنگی کشورمان اقدام به تعریف رشته‌های دانشگاهی تازه‌ای کرده و ما نیز به همین بهانه به سراغ یوسف منصورزاده، سرپرست این مرکز رفته‌ایم تا از چند و چون افزایش رشته‌های دانشگاهی مرتبط با میراث فرهنگی جویا شویم.

*آقای منصورزاده شنیده شده که رشته‌های جدیدی به رشته‌های مرکز عالی میراث فرهنگی افزوده شده‌اند؟

مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی امروزه و بعد از تربیت کارشناسان و متخصصان میراث فرهنگی در سطوح تحصیلی کاردانی و کارشناسی به جایی رسیده که با توجه به پیچیده‌تر و تخصصی‌تر شدن مباحث مرتبط با میراث فرهنگی در سطح جهان و احساس نیاز بیشتر در سازمان میراث فرهنگی، بر اساس این نیاز‌ها اقدام به تعریف رشته‌های جدیدی کرده است. به عنوان مثال در حوزه هنر‌های سنتی، رشته‌ای را با عنوان هنر‌های صناعی تعریف کردیم و شرح درس‌هایش را هم نوشتیم، به وزارت علوم داده‌ایم، تصویب شده و باید اجرا شود. منتها هنوز به مرحله اجرا نرسیدیم و به دنبال اجرای آن هستیم، زیرا اجرای این رشته می‌تواند برای حوزه میراث فرهنگی بسیار مهم باشد چرا که رشته هنر‌های صناعی هفت گرایش دارد یعنی در اصل ما به جای صنایع دستی رشته هنر‌های صناعی را تعریف کردیم، زیرا صنایع دستی یک صنعت است، ولی هنر را از آن حذف کرده‌اند. یکی از گرایش‌های رشته هنر‌های صناعی چوب است یعنی معرق، منبت، مشبک، خاتم و همه این‌ها ...

کاشی و سفال یکی دیگر از گرایش‌های رشته هنر‌های صناعی به حساب می‌آید. ما می‌دانیم که کاشی‌کاری یکی از هنر‌ها و سنت‌هایی بوده که قرن‌ها است که در کشور ما کار می‌شود، ولی هم‌اکنون در حال فراموش شدن است. در چنین شرایطی دانشجویی که با این گرایش وارد مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی می‌شود با همه اصول تعریف شده برای این هنر آشنا می‌شود.

شرط موفقیت در گردشگری حفاظت از میراث ناملموس است

کتابت و نگارگری رشته دیگری است که هم‌اکنون مطرح شده، این رشته با چهار گرایش تعریف شده و در این گرایش‌ها کارگاه‌های خوشنویسی، مینیاتور، هنر‌های تذهیب و کتابت را داریم. یکی دیگر از رشته‌هایی که تعریف کرده‌ایم، رشته سازسازی است. البته رشته کارشناسی میراث ناملموس نیز تعریف شده است. میراث ناملموس که در حال حاضر در مرکز توجه یونسکو قرار گرفته حوزه بسیار گسترده‌ای است که در سرزمین ما ریشه دارد. به نظر من هر کشوری که بتواند از این میراث ناملموس حفاظت و به درستی آن را به جهان عرضه کند در جذب گردشگر هم موفق خواهد بود. دانشجویی که خواهد آمد و برای این گرایش‌ها وارد مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی می‌شود از ابتدای کارش به مدت ۴چهار سال همین کارگاه‌ها را می‌گذراند یعنی تبدیل به استادکاری می‌شود که به دنبال این نیست که از دستگاه‌های دولتی کار بخواهد بلکه خودش کارآفرین می‌شود. بنابراین هم کارآفرینی می‌کند و هم از میراث فرهنگی محافظت می‌کند.

*برای گسترش فعالیت‌های مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی در سطح جهان چه اقداماتی انجام شده است؟

می‌دانید میراث فرهنگی حوزه بسیار گسترده‌ای است، یعنی زمانی هم که سازمان شد ادارات مختلفی با این سازمان ادغام شدند و حوزه فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی را گسترش دادند و نیازمند کارشناس‌هایی در این زمینه شدیم، چون حوزه میراث فرهنگی کاملا یک حوزه کارشناسی و تخصصی است. سازمان میراث فرهنگی در چند حوزه فعالیت می‌کند که بخشی از آن به حفاظت از بنا‌های تاریخی اختصاص دارد و بخش‌های دیگر آن به حفاظت از بافت‌های تاریخی، حفاظت از هنر‌های سنتی و موزه‌ها تخصیص یافته‌اند و هر کدام از این بخش‌ها یک دنیای کار و فعالیت هستند. ما نباید میراث فرهنگی را فقط در جغرافیای ایران محدود کنیم بلکه ایران تمدن بسیار بزرگی بوده که در جغرافیای گسترده‌ای از آسیای میانه، خاور میانه و آسیای صغیر نفوذ داشته و ما هم‌اکنون بازتاب زیادی را در این مناطق داریم به عنوان مثال وقتی که پا به سمرقند و بخارا می‌گذاریم گویی که در اصفهان هستیم، چون آثاری که در آنجا وجود دارد متعلق به هنرمندان ایرانی است بنابراین در اساسنامه سازمان میراث فرهنگی هم حفاظت از میراث فرهنگی حوزه تمدنی ایران مطرح شده یعنی می‌تواند خارج از مرز‌ها را هم دربربگیرد برای همین است که رسالت میراث فرهنگی امروز بسیار مهم و گسترده است و در این حوزه‌ها طبیعتا بدون تربیت نیروی انسانی متخصص امکان‌پذیر نبوده است.

در صحبت‌های اخیری که با وزیر علوم داشتیم متوجه شدیم که وی بر روی لزوم جذب دانشجو از آسیای میانه برای مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی تأکید دارند تا این افراد پس از برگشت به کشورهایشان سفیران فرهنگی ما باشند و هنر‌های سنتی را در آنجا ترویج بدهند و از آثار و بنا‌های تاریخی محافظت کنند. البته یونسکو هم بر روی این امر تأکید دارد و لاروش، نماینده یونسکو در ایران پس از بازدید از مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی برای جذب دانشجو از آسیای میانه برای مرکز اعلام آمادگی کرد.


*مرکز آموزش عالی امکانات لازم برای آموزش متخصصان و کارشناسان فرهنگی را دارد؟

ما خوشبختانه کارگاه‌های کافی را در اینجا داریم و امکاناتی که در اینجا وجود دارد، استاندارد است و باید از آن‌ها برای آموزش متخصصان و کارشناسان استفاده بشود.

تکیه بر هنرهای سنتی و صناعی به معنای توجه به هنرهای اسلامی


*آیا هویت رشته هنر‌های اسلامی از رشته هنر‌های سنتی مجزا است؟


ما در اینجا رشته هنر‌های سنتی را داشتیم هم‌اکنون هم هنر‌های صناعی را جایگزین کردیم و همه این‌ها هنر‌های اسلامی هستند یعنی در اصل هر چه در مساجد می‌بینید در قالب هنر‌های سنتی و هنر‌های صناعی تعریف شده‌اند. بنابراین اگر بر روی هنر‌های سنتی و صناعی تکیه کنیم توجه خاصی به هنر‌های اسلامی کرده‌ایم. هنر‌های سنتی برگرفته از هنر‌های اسلامی هستند.


*مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی در خصوص طراحی هنر‌های سنتی چه کاری انجام داده است؟

طراحی، مهارت پایه است و افراد علاقه‌مند به فعالیت در این عرصه باید دید بازی نسبت به این هنر‌های سنتی داشته باشد تا بتوانند با تلفیق طراحی‌های آن‌ها نوآوری کنند.

با ترویج مدرن گرایی، هنرهای سنتی پس زده می شود


*در خصوص جلوگیری از فراموش شدن استفاده از کاشی‌های سنتی در معماری‌های فعلی چه می‌کنید؟

وقتی مدرن‌گرایی رایج می‌شود هنر‌های سنتی پس زده می‌شوند و این موضوع از صد سال گذشته در ایران شروع شده و هنر‌های سنتی‌مان را مورد تهاجم قرار داده است. اگر ما نتوانیم از استادکارهای‌مان حمایت کنیم هنر‌های سنتی‌مان خود به خود از بین خواهند رفت و سبک معماری سنتی فراموش خواهد شد. تلاش ما بر این است که در این مرکز در مقابل این هجمه فرهنگی بایستیم و با آموزش نیرو‌های متخصص و جذب استادکاران شناخته شده، از تجربه‌های آن‌ها استفاده کنیم.

*هنرهایی، چون زری‌بافی و میناکاری چه جایگاهی در مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی دارند؟

کارشناسانی که به نبود جایگاه مناسب برای زری‌بافی در مرکز انتقاد کرده‌اند حرف درستی زده‌اند، اما در گرایش‌های هفت‌گانه هنر‌های صناعی توجه ویژه‌ای به این هنر داشتیم. البته کارگاهی که امروز در سازمان میراث فرهنگی هست در زمینه زری بافی هم فعالیت دارد و ما استادکاران این کارگاه را جذب می‌کنیم و استادکار‌های بیشتری را تربیت خواهیم کرد.

میراث فرهنگی بالاترین ثروت جامعه است

*هم‌اکنون چه دغدغه‌ای دارید؟

تفاوتی که مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی با دانشگاه‌های دیگر دارد این است که شیوه تدریس ما مبتنی بر سبک استاد- شاگردی است و معتقدیم اگر بخواهیم همچون سایر دانشگاه‌ها با تکیه بر شیوه‌های نظری اقدام به تدریس رشته‌های مرتبط با میراث فرهنگی کنیم بعد از چند سال استادکاران و هنر‌های سنتی از بین خواهند رفت. از نظر ما تجربه استادکاران باید به صورت عملی انتقال پیدا کند.

دغدغه ما این است که دستگاه‌های اجرایی بتوانند تا اندازه‌ای حرف ما را درک کنند؛ یعنی بعضا وزارت علوم و نهاد‌های دیگر فکر می‌کنند که باید در اینجا نیز به شیوه دانشگاه‌های دیگر تدریس شود. در صورتی که ما این گونه فکر نمی‌کنیم و می‌خواهیم در اینجا از میراث فرهنگی، هنرمند و دوستداران هنر حمایت کنیم.

خواسته ما این است که نهاد‌های مرتبط به درک صحیح میراث فرهنگی کمک کنند. مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی تبدیل به یک دانشگاه شود، زیرا جهانیان ما را به عنوان کشوری می‌شناسند که میراث فرهنگی غنی دارد. میراث فرهنگی بالاترین ثروت این جامعه است و باید برای نسل‌های بعدی حفظ شود.

 

گفتگو از نسرین خدایاری

 

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۳
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۴۲ ۲۹ مرداد ۱۳۹۶
کاش دکتر از دفترشون پایین میومدن و حال دانشجویان میدیدن و شرایط مجموعه رو بررسی میکردن. البته نه فقط ایشون، همه کادر و پرسنل بهتر بود این کار رو انجام میدادند
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
ناشناس
۱۵:۱۳ ۲۵ مرداد ۱۳۹۶
تشکر
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۳۳ ۲۲ مرداد ۱۳۹۶
متاسفم
Germany
ناشناس
۱۳:۰۳ ۱۸ مرداد ۱۳۹۶
ممنون از اطلاعات خوبتون
Germany
ناشناس
۱۳:۰۳ ۱۸ مرداد ۱۳۹۶
عالی بود
Germany
ناشناس
۱۳:۰۳ ۱۸ مرداد ۱۳۹۶
خیلی عالیه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۲۶ ۱۶ مرداد ۱۳۹۶
ای امان از این دانشگاه
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
ناشناس
۰۱:۵۴ ۱۵ مرداد ۱۳۹۶
اون دانشگاه چند سالی میشه که در کل خودمختار هستش. سیستم اداره و برنامه ریزی مخصوص خودش رو داره. متولی و ناظر دلسوزی هم بالای سرش نیست. چنین طرح عجیبی هم محصول همین فرآیند هستش.
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
ناشناس
۰۱:۵۴ ۱۵ مرداد ۱۳۹۶
تشکر
Iran (Islamic Republic of)
binam
۲۳:۱۰ ۱۴ مرداد ۱۳۹۶
این مرکز از صدر تا ذیل باید تغییر کنه در غیر اینصورت هیچ چیز عوض نمیشه
Singapore
ناشناس
۱۹:۴۵ ۱۴ مرداد ۱۳۹۶
به این دانشگاه سر بزنید و از دانشجویان اونجا گزارش تهیه کنید.
Iran (Islamic Republic of)
negin
۱۷:۳۴ ۱۴ مرداد ۱۳۹۶
مدت هاست که دانشجویان دانشگاه میراث همگی از کمبودها و ضعف مدیریت سرخورده شدند و امیدی به اصلاح وضع فعلی ندارند
Iran (Islamic Republic of)
میلاد
۱۳:۵۰ ۱۴ مرداد ۱۳۹۶
ای بابا
Iran (Islamic Republic of)
مریم
۱۳:۳۵ ۱۳ مرداد ۱۳۹۶
به عمل کار برآید. این مرکز هنوز با سرپرست داره اداره میشه؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
میلاد
۱۲:۳۲ ۱۳ مرداد ۱۳۹۶
لطفا دانشجوی خارجی رو فراموش کنید. 4 تا فوت و فن داریم در صنایع دستی، اونها هم از دست برن دیگه صنایع دستی ما رو هیچکس نگاه نمیکنه. مرمت رو اگر با این نگاه راه بندازید باز یه بحثی. بعد یونسکو دقیقا چه چیز مرکز شما رو تائید کرده که دانشگاه هنر یا دانشگاه اصفهان از اون محروم بودن؟
Iran (Islamic Republic of)
علی
۰۱:۰۱ ۱۳ مرداد ۱۳۹۶
دوستان راست میگن، چرا باید ما زری بافی رو به طور مثال به خارجی یاد بدیم در صورتیکه خودمون با کمبود استاد روبرو هستیم!؟ نکته بعد اینکه این دانشگاه باید ارزیابی بشه برای اجرای یک چنین سیستمی، نظرات که از چیز دیگه حکایت داره.
Iran (Islamic Republic of)
daneshjoo
۲۲:۰۹ ۱۲ مرداد ۱۳۹۶
دوستان من در اینجا تحصیل میکنن، همین الان هم با کلی مشکل مواجه هستن . ساختار اینجا اینطور که شنیدم انقدر مشکل داره که این طرح ها با این شرایط عملی نیست
India
hg
۲۱:۳۶ ۱۲ مرداد ۱۳۹۶
تربیت نیروی داخلی باید اولویت شما باشه. همه بر روی صنایع دستی به عنوان بازوی اقتصاد مقاومتی تمرکز دارند اما مرکز آموزش عالی میراث که باید دلسوز باشه به دنبال دانشجوی خارجی و آموزش هنر این مرز و بوم به خارجی
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
honardoost
۱۶:۲۹ ۱۲ مرداد ۱۳۹۶
همین الان کشورهای دیگه تکنیک، طرح و نقش رو از ما گرفتن و صنایع دستی خودشون رو به نام محصول ایرانی به بازار جهانی عرضه میکنند. حالا شما برنامه دارید که دانشجو از آسیای میانه پذیرش کنید و استاد کار تربیت کنید که سرمایه ملی و گنجینه هنر و تکنیک ما رو فرا بگیره و در خارج از ایران تولید صنایع دستی ایرانی انجام بشه؟! عجب منطقی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۵ ۱۲ مرداد ۱۳۹۶
تشکر از اطلاعاتتون
Netherlands
ناشناس
۰۲:۴۹ ۱۲ مرداد ۱۳۹۶
خوب نیست...
India
ناشناس
۱۳:۴۳ ۱۱ مرداد ۱۳۹۶
مشکلات ما زیاده امیدوارم رفع بشه
United States of America
ناشناس
۱۳:۲۷ ۱۱ مرداد ۱۳۹۶
جالبه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۲۷ ۱۱ مرداد ۱۳۹۶
خوبه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۲۹ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶
برای چنین هدفی بستر مناسب باید وجود داشته باشه که اولین اون وجود اساتید ماهر،کارگاه های مجهز و در ادامه وجود افراد حرفه ای ، پیگیر و دلسوز در جایگاه سرپرست مجموعه ،مدیر گروه و...هستند که این مجموعه هیچ یک از این این شرایط رو برای جذب دانشجو نداره.
United States of America
miras
۱۴:۵۱ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶
این دانشگاه از بستر و جایگاه مناسبی برای اجرای چنین طرحی برخوردار نیست. هیچ یک از شرایط یک مرکز آموزشی در این مجموعه وجود نداشته و امکان اجرای چنین طرحی در این مرکز میسر نمی باشد.
United States of America
miras
۱۴:۵۱ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶
این دانشگاه از بستر و جایگاه مناسبی برای اجرای چنین طرحی برخوردار نیست. هیچ یک از شرایط یک مرکز آموزشی در این مجموعه وجود نداشته و امکان اجرای چنین طرحی در این مرکز میسر نمی باشد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۱۹ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶
امکانات این مرکز فقط هوای خوب و درختان سرسبز بود.
India
ناشناس
۰۲:۱۲ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶
لطفا پیگیر مشکلات این مرکز آموزشی بشوید تشکر
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۱۶ ۰۹ مرداد ۱۳۹۶
ایشون درمورد کارگاه های مجهز صحبت میکنن احتمالا سری به کارگاه ها زدن که در فکر جذب دانشجو از خارج از کشور هستن؟!
Canada
مریم
۱۹:۰۹ ۰۹ مرداد ۱۳۹۶
دانشگاه ما؟ امکانات؟ دانشجوی خارجی؟ سقف خوابگاه آب میداد اردیبهشت ماه،لطفا اول اونجارو عایق کاری کنید
Singapore
ناشناس
۱۷:۴۰ ۰۹ مرداد ۱۳۹۶
از دانشجوهای این مرکز گزارش تهیه کنید....تشکر
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۳۳ ۰۹ مرداد ۱۳۹۶
امکانات در حد صفره
آخرین اخبار