به گزارش حوزه حقوقی- قضایی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ کودک آزاری به عنوان معضلی اجتماعی و فرهنگی هر روز در جوامع مختلف دنیا به شکلی خاص بروز می کند و ابتلای حتی یک مورد از کودکان به این معضل تلخ عواقب سنگین و جبران ناپذیری را به دنبال دارد.

«پیشگیری» راهکار اساسی مقابله با وقوع معضل کودک آزاری

کودک آزاری گاه از سوی والدین اتفاق می افتد و گاهی از سوی افرادی که به نوعی با کودک و خانواده او ارتباط نزدیک و تنگاتنگ دارند.

امان الله قرائی مقدم جامعه شناس گفت: در شرایط فعلی از جمله دلایلی که کودک از سوی والدین خود مورد اذیت و آزار واقع می شود، می توان به اعتیاد و اختلالات روانی پدر و مادر اشاره کرد؛ اما در موارد بسیاری، وقوع معضل کودک آزاری از سوی کسانی غیر از والدین او صورت می گیرد.

وی افزود: در مورد اخیر آتنا قربانی کودک آزاری فردی شده است که ارتباط قاتل با پدر او، نزدیک و به نوعی ارتباطی دوستانه بوده است؛ لزوم نظارت و مداخله به هنگام والدین بر نحوه ارتباط کودکان با افراد حاضر در محیط موضوعی است که گویا از دید پدر آتنا مخفی مانده است.

این جامعه شناس تصریح کرد: والدین باید به فرزندان خود یادآور شوند که وجود روابط کاری و حتی روابط صمیمانه میان آن ها با سایرین، هرگز به معنای نزدیک شدن آن افراد به کودکان نیست و در صورت عدم حضور پدر و مادر کودک نباید بدون هماهنگی والدین خود به آن ها اعتماد کند.

قرائی مقدم در ادامه با اشاره به برخورد صریح با مجرمان معضل اجتماعی کودک آزاری گفت: افرادی که مرتکب این جرم می شوند، یا به اختلالات روانی مبتلا بوده و یا دارای سوء سابقه در موارد دیگر جرائم مشابه این جرم هستند. در همین راستا برخورد قاطع و بدور از هیچ تخفیفی با مجرمانی که به جرائم خشنی چون کودک آزاری دست می زنند، امری بدیهی و ضروری است.

وی خاطرنشان کرد: به عقیده جامعه شناسان و روان‌شناسان، همزمان با برخورد قاطعانه با مجرمان، اساس برنامه های مبارزه با وقوع چنین جرائمی باید مبتنی بر پیشگیری و تحت آموزش قرار دادن افراد مبنی بر پیشگیری از رخداد این تخلفات باشد.

ضرورت آموزش نکات خود مراقبتی به کودکان جهت پیشگری از کودک آزاری

کودکان به دلیل بی تجربگی و عدم شناخت از معضلات اجتماعی باید تحت آموزش های خود مراقبتی قرار گیرند.

حسن عماری روانشناس معتقد است: آموزش های مناسب ویژه والدین و افرادی که به هر نحوی با کودکان در ارتباط هستند می‌تواند آگاهی پدر و مادر را افزایش و زمینه بروز انحرافات و معضلات اجتماعی چون کودک آزاری را کاهش دهد و از قربانی شدن کودکان جلوگیری کند.

وی تاکید کرد: به همان اندازه که آموزش ها و مشاوره های پیش از ازدواج برای یک انتخاب درست، ضروری و اجتناب ناپذیر است، آگاهی بخشی کودکان و نوجوانان، در جهت آموزش های خود مراقبتی در انواع محیط های اجتماعی نیز به همان میزان مهم و دارای اهمیت است.

این روان‌شناس افزود: پس از اینکه والدین آموزش های ضروری در خصوص حفاظت کودک از خود را فرا گرفتند، می توانند مطالب و نکات آموزشی خود را با زبان قابل فهم کودک برای او بازگو کنند و در مورد زمینه های احتمالی وقوع معضل کودک آزاری به او آگاهی بدهند.

عماری نقش سیاست گذاران اجتماعی در تهیه و تدوین برنامه های آموزشی مناسب با فرهنگ جامعه در جلوگیری از وقوع جرائمی چون کودک آزاری را مهم برشمرد و یادآور شد: ارایه برنامه های آموزشی هدفمند از سوی سیاست گذاران اجتماعی برای والدین و کودکان امری ضروری است و تحقق اهداف پیشگیری از وقوع جرائم خشنی مثل کودک آزاری در گرو آگاهی بخشی و اطلاع رسانی صحیح به خانواده ها و مربیانی است که به طور مستقیم با کودک ارتباط دارند.

وی ادامه داد: برنامه های آموزشی باید متناسب با فرهنگ جامعه ایرانی تعریف شوند و خوراک فرهنگی که به خانواده ها عرضه می شود باید همخوانی مورد نیاز با ارزش ها و هنجارهای اجتماعی را داشته باشد.

این روان‌شناس همچنین بر لزوم برقراری روابط عاطفی مستحکم والدین با کودک خود تاکید کرد و گفت: در مواردی که کودکان ارتباط خوبی با پدر و مادر خود دارند و به لحاظ عاطفی و روانی از سوی آن ها حمایت شوند، کودک تمام اتفاقاتی که در بیرون از منزل برای او رخ دهد را با آن ها در میان می گذارد و بنابراین کمتر فرصتی برای مجرمان و فرصت طلبان بوجود می آید.

 پیشگیری و آموزش، عامل کاهش وقوع کودک آزاری

به عقیده جرم شناسان، لزوم توجه به امر پیشگیری و آموزش، درصد قابل توجهی از جرائم را کاهش می دهد.

سهراب سلیم زاده وکیل پایه یک دادگستری گفت: قوانین فعلی در حوزه حمایت از کودکان، در مواردی دچار ضعف است و باید یک آشتی میان قوانین مدرن و قوانین فعلی برقرار شود.

وی افزود: همزمان با بروز کردن و رفع خلأهای مورد بحث در حوزه قوانین، باید این قوانین را با فرهنگ حاکم در جامعه بومی سازی کرد و مطابق با فرهنگ موجود، زمینه آموزش افراد در گروه‌های مختلف را فراهم و پیش بینی کرد.

این وکیل دادگستری در خصوص وقوع اخیر مورد کودک آزاریکه منجر به قتل دختر 7 ساله شد، اظهار داشت: دستگاه قضایی ضمن حفظ اقتدار و برخورد قاطع با مجرمان چنین حوادثی باید نسبت به فرد مذکور اقدام کند؛ رعایت پروسه دادرسی نیز امری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

سلیم زاده تاکید کرد: به عقیده جرم شناسان، ضمن برقراری آشتی میان قوانین مدرن و قوانین فقهی، تنها مسأله ای که می تواند در کاهش وقوع جرائم مختلف موثر باشد، مساله پیشگیری، آموزش و اطلاع رسانی است.

وی خاطرنشان کرد: اگر‌چه قاطعیت دستگاه قضا در برخورد با متخلفان امری ضروری است اما شواهد نشانگر کارآمد نبودن برخوردهای چکشی و قهرآمیز است؛ بر همین اساس باید نسبت به ریشه یابی و برطرف کردن علل وقوع جرم از دیدگاه کارشناسی پرداخت. 

علاوه بر تکمیل و بروز رسانی قوانین که تخلفات مرتبط با معضل کودک آزاری را کاهش می دهد، افزایش میزان سواد و آگاهی والدین و تقویت باورهای دینی نیز در عدم وقوع این جرائم تاثیر قابل ملاحظه ای دارد؛ بدون تردید پیشرفت آینده و بقای جامعه بر دوش نحیف کودکانی است که گاهی در سایه فرصت طلبی و بی مهری عده‌ای مورد تجاوز واقع می شوند و همچون مورد اخیر که کودک پارس آبادی قربانی جرم و جنایت فردی شد که سوء پیشینه هایی مثل کودک ربایی و تجاوز به عنف را در پرونده های قضایی خود دارد و کاهش چنین جرائمی در گرو تدبیر و چاره اندیشی نهادهای آموزشی و برخورد قاطعانه دستگاه قضایی است. همچنین سیاست گذاران اجتماعی باید همزمان با سایر پیشرفت ها  آموزش مسائل مهم خود مراقبتی را در دستور کار نهادهای آموزشی ویژه کودکان و نوجوانان قرار دهند. 

گزارش از فرزانه فراهانی

انتهای پیام/