به گزارش
خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تنها خداوند حکیم است که میداند در دل هر انسانی چه میگذرد و هم اوست که بر اساس آنچه میداند قضاوت میکند و جزای عمل انسان را میدهد.
قضاوت به معنای داوری بین دو نفر، یا به معنای انتخاب بین دو موضوع یا انتخاب یک راه حل از بین راهحلهای متفاوت برای یک مشکل بین فردی یا اجتماعی است و به طور معمول قضاوت از فرهنگ و آگاهی فرد نسبت به موضوع مورد بحث، تفکرات، اندیشهها و اعتقادات وی نشأت میگیرد.
نکته قابل تامل اینجاست با این که همه ما میدانیم قضاوت کردن بر رفتار و گفتار دیگران از زشتترین و آزاردهندهترین ناهنجاریهای رفتاری است؛ اما بیشتر اوقات آگاهانه یا ناآگاهانه مرتکب آن میشویم، در حالی که اگر هر یک از ما به درستی خود را بشناسد و تاثیر قضاوتهای نادرست خود را بر زندگی افراد ببیند و این نکته را درک کند که گاهی قضاوتهای نادرست میتواند مسیر زندگی دیگران را تغییر دهد، به طور قطع در قضاوت عجله نکرده و بسیاری از اوقات ترجیح میدهد از قضاوت بپرهیزد و انجام این موضوع مهم را به افراد دارای صلاحیت بسپارد.
مرجان محمدیان دکترای روانشناسی عمومی با اشاره به این که سه بعد از شخصیت در طول روز با انسان کار میکند، بیان کرد: زمانی که به راحتی گفت و گو کرده و میخندیم، گریه میکنیم، به راحتی از مشکلات عبور میکنیم، وابسته میشویم، ترس داریم یا عجول هستیم، در آن لحظه شخصیت کودک ما فعال است، اما زمانی که تصمیم گرفته و ریسک میکنیم و غرایزی مانند گرسنگی و تشنگی برای ما مهم است یا پرخاشگری میکنیم، در واقع شخصیت بالغ ما در آن لحظه کار میکند و زمانی که از کسی حمایت میکنیم، جملهای میگوییم که طرف مقابل دوست دارد یا زمانی که فکر میکنیم، شخصیت والد ما کار میکند.
وی در خصوص قضاوتهای عجولانه افزود: این نوع قضاوتها برای شخصیت کودک است و افرادی که شخصیت کودکشان خیلی فعالتر از دو بعد شخصیتی دیگر است خیلی زود و عجولانه قضاوت میکنند.
وی ادامه داد: گاهی اوقات افراد شخصیت کودکشان خیلی غالب نیست، اما زمانی که شرایط استرس زا بوده و بحران حاکم میشود؛ شخصیت کودک سریع حرکت کرده و به کمک انسان میآید.
به گفته محمدیان در شرایط استرس زا به خاطر ترس موجود، شخصیت کودک برای آرامش دادن به انسان به سراغش میآید و ترس در شخصیت کودک از بقاء میآید، برای این که بتواند به کسی پناه ببرد، بنابراین به خاطر بحران پیش آمده انسان سریع قضاوت میکند و شخصیت کودکش فعال است.
**چگونه قضاوت نکنیم؟گاهی بهصورت ناخودآگاه به ذهن همهی ما افکاری در مورد دیگران و رفتار آنها خطور میکند. این قضاوتها و داوریها، علاوه بر این که سبب ایجاد دغدغهی ذهنی برای خودمان میشود؛ ممکن است ذهنیت بدی را از دیگران در ما ایجاد کند؛ بنابر این بهتر است حتی اجازهی ورود این تفکرات را به ذهن خود ندهیم و از پیدایش آنها جلوگیری کنیم.
این دکترای روانشناسی عمومی گفت: برای این که قضاوت عجولانه در هیچ موردی نداشته باشیم باید منطق را حاکم کنیم که لازمه آن تقویت شخصیت والد در وجودمان است.
وی اظهار کرد: جالب است بدانید مردم ایران شخصیت کودکشان تا حدودی فعال بوده و زود قضاوت میکنند و برای همین طنز پردازان خوبی هستند و از لحاظ عاطفی نیز وابسته و در هم پیچیده میشوند، زیرا شخصیت کودکشان غالبتر است.
محمدیان درخصوص راهکارهای پرهیز از قضاوت عجولانه بیان کرد: زمانی که فردی چاق میشود باید با انجام فعالیتهای بدنی دستگاه اسکلتی عضلانی خود را فعالتر کرده و با کم کردن میزان غذای مصرفی از دستگاه گوارش خود کمتر کار بکشد و رژیم غذایی را رعایت کند.
وی افزود: در روان هم این گونه است و فرد برای پرهیز از قضاوت عجولانه باید از شخصیت کودک خود کمتر کار کشیده و شخصیت والد خود را قویتر کند.
این دکترای روانشناسی عمومی با اشاره به این که در دین اسلام نیز بر قویتر کردن شخصیت والد با کمک کردن به دیگران تاکید شده است، عنوان کرد: افراد باید در طول روز و زمان هایی که استرس ندارند، سعی کنند از شخصیت والد خود زیاد کار بکشند، زیرا شخصیت والد منطق دارد و در نتیجه در طول روز یعنی زمانی که بحران وجود ندارد والد را باید قوی کرد.
** ممارست و تمرین را فراموش نکنید
داشتن طرز فکر انتقادی یا داورانه میتواند کار و روابط شخصی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و این که نسبت به دیگران کمتر با طرز فکر انتقادی یا داورانه برخورد کنیم، زمانبر است و نیاز به تمرین دارد.
البته تغییر طرز فکر کار سختی است، اما غیرممکن نیست و میتوان با کمی تلاش و تمرکز بر روی نقاط قوت دیگران و این که انتقادها و قضاوتهای منفی تا چه اندازه میتواند بر ابعاد مختلف زندگی خود و اطرافیانتان تاثیر بگذارد، این کار را انجام داد و شاهد نتایج مثبت آن بود.
محمدیان تصریح کرد: اگر افراد بتوانند شخصیت والد خود را فعالتر کنند در آن صورت منطق خیلی قوی میشود و در نتیجه زمانی که بحرانی حاکم شود به راحتی میتوان با صبوری قضاوت عجولانه نکرد و تصمیمی مبتنی بر عقل و منطق گرفت.
متاسفانه گاهی اوقات نسبت به دیگران قضاوتهای نادرستی داریم، چیزهایی را در ذهنمان میپرورانیم و آنها را بسط میدهیم و سپس این برداشتهای نادرست را به دیگران نیز منتقل میکنیم و در نهایت این کلاف سردرگم دست به دست میگردد و همگی را در دام خود گرفتار میکند.
بهتر است برای پرهیز از هر نوع قضاوت نادرست و عجولانه و گرفتن تصمیمی مبتنی بر عقل و منطق با کمک از مشاوران و افراد متخصص در این حوزه به تقویت شخصیت والد در خود کمک کنیم.
گزارش از زهرا رحیمی