با توجه به بوجود آمدن تنش میان کشورهای عربی به سردمداری عربستان با قطر و وابستگی قابل توجه این کشور برای تأمین مایحتاج مورد نیاز خود از خارج یکی از بهترین فرصت های اقتصادی در پیش روی ایران قرار گرفته است.
بر اساس آمارگمرک، در سال گذشته 118 هزار و 651 تن کالا به ارزش 28 میلیون و 416 هزار دلار از ایران به قطر صادر شده که این آمار درسال جاری می تواند به مراتب بیشتر شود و سهم ایران از واردات 25 میلیارد دلاری قطری ها قابل توجه شود.
محصولات غذایی بزرگترین فرصت پیش روی صادرکنندگان ایرانی در بازار قطر است. این کشور سالانه بیش از 3 میلیارد دلار از محصولات غذایی خود را از طریق واردات تأمین میکند . براساس اعلام سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ایران با تولید سالانه 128 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی توامندی تأمین نیازهای خود و تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس را دارد از این رو بایستی حرکتهای پایداری در بخش تجارت برداشته شود.
بعد از چالش ایجاد شده بین این کشور و دیگر کشورهای عربی منطقه، محدودیتهایی جدی در مسیر تردد هواپیماهای قطری به وجود آمده است. آسمان ایران بهترین گزینه برای قطریها به شمار می رود که می تواند سهم بیشتری در مقایسه با عراق را به خود اختصاص دهد و ارائه خدمات هوایی و مجوز پرواز، هم منابع مالی را به همراه دارد و هم نفوذ ایران در اقتصاد قطر را بیشتر خواهد کرد.
از جمعیت 2.6 میلیون نفری قطر بیش از 10 درصد را ایرانیان تشکیل دادهاند که در زمینه تجارت فعالیت میکنند که یک ظرفیت بزرگ برای ایران محسوب می شود و گسترش همکاری های تجار دو کشور می تواند فرصت مناسبی برای تقویت روابط اقتصادی شود.
بازار قطر را به ترکیه تعارف نکنیم
در همین راستا برخی فعالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی معقتدند که، این اولین بار نیست که فرصت صادرات برای ایران فراهم شده اما در دفعات قبلی فرصت سوزی شده و به جای تسخیر بازار هدف، نداشتن دیپلماسی قوی اقتصادی موجب شده تا این فرصتها از بین برود.
محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات اظهار داشت: فارغ از اینکه این موضوع، در روابط سیاسی قطر با کشورهای منطقه چه تأثیری خواهد داشت، باید به نقاط مثبت آن برای اقتصاد ایران فکر کرد، چراکه قطر یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه و البته تأثیرگذار در حوزه کشورهای عربی است ولی به هرحال، عدم ارتباطات مستقیم با این کشور و وضع تحریمها میتواند در اقتصاد این کشور تأثیرگذار باشد.
لاهوتی تصریح کرد: این شرایط پیش آمده برای ایران در موضوع قطر، شرایطی است که یکسال و نیم گذشته برای روسیه رخ داد ولی به دلیل اینکه ما امکانات مورد نیاز را در مورد روسیه نداشته و از نظر فرهنگی و نداشتن آشنایی به بازارهای آنها، نتوانستیم از فرصت به نحو مطلوب استفاده کنیم ولی این شرایط برای قطر متفاوت است، چراکه از نظر فرهنگی و منطقهای، بیشتر به هم نزدیک بوده و بهتر میتوان مراودات را برقرار کرد.
وی تأکید کرد: فرصت های این چنینی را نباید به راحتی از دست داد اما به نظر میرسد همه باید حول محور مذاکره و دیپلماسی، این مشکل را حل و فصل کنیم و باید دید این تنش به لحاظ سیاسی چگونه حل و فصل خواهد شد.
فرصت های صادراتی قابل توجه در انتظار ایران
غلامحسین طاهری در گفتگو با خبرنگار
صنعت،تجارت و کشاورزی با اشاره به قطع روابط کشورهای عربی با دوحه و زیانهای اقتصادی ناشی از آن، اظهارداشت: در صورت عملی شدن تهدیدات سعودیها ایران قادر است، نیازهای این کشور را تأمین کند و مناسبات تهران دوحه وارد مرحله جدیدی خواهد شد.
طاهری عنوان کرد: با این حال بسته شدن راههای دریایی، زمینی و هوایی کشورهای عربی به قطر باعث خواهد شد که همه پروازهای هواپیماهای این کشور چه از نظر اقتصادی و چه مسافربری، مسافتهای طولانیتری را طی کنند و مجبور شوند که از طریق آفریقا به مقصد نهایی خود برسند، پروازهای قطر یکی از درآمدهای اصلی این کشور است، بسته شدن راههای خطوط هوایی این کشورها با قطر باعث میشود که سیستم برنامه ریزی شده قطر برای ترانزیت و ... که سالها این کشور بر آن اعتماد کرده بود، مختل شود.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: طبق آمار سال ۲۰۱۵ سعودیها و امارات متحده عربی در زمینه صادرات مواد غذایی به قطر در رتبه اول و دوم قرار گرفته بودند و در مجموع ۳۱۰ میلیارد دلار تبادل تجاری با قطر داشتهاند که حالا این فرصت برای ایران مهیا شده تا در بازار مواد غذایی قطر را از آن خود کند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: با توجه به متوقف شدن تجارت میان دوحه و ریاض از طریق زمینی و میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ و پروژه های مختلف برای برگزاری آن فرصت خوبی برای صادرات مصالح ساختمانی و خدمات مهندسی نیز برای ایران فراهم شده است.