به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ به مناسبت روز پاسداشت زبان فارسی، مراسمی با این عنوان با حضور روسا و اعضای فرهنگستان در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.

غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در ابتدای این مراسم گفت: همان طور که می‌دانید با تصویب شورای انقلاب فرهنگی 25 اردیبهشت ماه به عنوان روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و روز پاسداشت زبان فارسی تعیین شد. در این روز ایرانیان و به خصوص کسانی که نقشی در زبان فارسی دارند باید تجدید عهدی با زبان فارسی داشته باشند. 

 

وی در ادامه گزارشی درباره فعالیت‌های فرهنگستان ارائه داد و گفت: فرهنگستان 13 گروه پژوهشی دارد که به ترتیب در مورد آنها توضیح می‌دهم. گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی با مدیریت دکتر حسن ذوالفقاری بر وضع آموزش زبان فارسی در مدارس نظارت می‌کند؛ یکی از کارهای این گروه نظارت بر کتاب‌های درسی است که واژه‌های مصوب فرهنگستان در آنها به کار برده شود. سال گذشته که برنامه تحول نظام آموزشی به کلاس دهم رسید، 30 عنوان کتاب در این پایه و 46 عنوان در پایه‌های دیگر بررسی شد. این گروه همچنین فعالیت‌های سودمندی در حوزه دو زبانگی داشته است و خبرنامه شماره 12 آن منتشر شده است. 

 

عادل ادامه داد: گروه دیگر گروه ادبیات انقلاب اسلامی با مدیریت محمدرضا ترکی است. توفیق این گروه در سال گذشته این بود که برای درس ادبیات انقلاب اسلامی، درسنامه‌ای تألیف کند چون جزوه ابن درس بر حسب سلیقه استادها متفاوت بود. همچنین، کتاب‌شناسی توصیفی رساله‌ها و پایان‌نامه‌های دانشگاهی در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و کتاب‌شناسی توفیقی مقاله‌های نشریات در زمینه انقلاب و دفاع مقدس، از سال 80 تا 93 را فراهم کرده، این گروه نیز مجله‌ای به این نام دارند که سومین شماره آن منتشر شده است. 

 

وی تصریح کرد: گروه سوم، گروه ادبیات تطبیقی است که سال گذشته فقدان تلخ ابوالحسن نجفی را تجربه کرد. دکتر سمیعی علاوه بر گروه ادبیات معاصر سرپرستی گروه ادبیات تطبیقی را نیز بر عهده دارد. طرح کتاب‌شناسی ادبیات تطبیقی در این گروه ارائه شد و درسنامه گرایش ادبیات تطبیقی در دست بررسی است که شماره نامه 13 این گروه نیز منتشر شده است. 

 

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی عنوان کرد: گروه ادبیات معاصر به مدیریت دکتر سمیعی، گروهی است که ادامه سیر تحول ژورنالیسم در ایران، دست نوشته‌های نیما یوشیج و طرح و بررسی کتاب‌شناسی ادبیات فارسی را در برنامه داشته است. نشریه بازخوان که گزیده‌ای از مقالات و مطالب ادبی معاصر از نشریات مختلف است، نشریه این گروه است. 

 

وی اظهار داشت: گروه بعدی، گروه تصحیح متون به مدیریت دکتر عابدی است که مسئولیت دارد متون فارسی را استاندارد کند و به عنوان الگو برای بقیه محصلین تصحیح کند. دیوان قطران تبریزی و سیاست‌نامه از آن جمله است. گروه دانشنامه ادب فارسی، به مدیریت اسماعیل سعادت که پس از 20 سال 6 جلد دانشنامه زبان و ادب فارسی را تصحیح کرده است. این دانشنامه مددکار استادان و پژوهشگران فارسی است که گروه در سال 95 تکلمه‌ای برای این مجموعه تهیه کرد. 

 

عادل ادامه داد: گروه دانشنامه زبان و ادبیات فارسی، در شبه قاره بیش از 20 سال سابقه دارد و مدیریت آن با دکتر نصیری است که دبیر فرهنگستان هستند. کار این گروه تألیف دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبه قاره است که 4 جلد آن تا به حال منتشر شده و دو جلد در حال تألیف است. نام مجله این گروه، شبه قاره است که پنج شماره از آن را منتشر کردند. 

 

وی بیان کرد: گروه بعدی، دستور و رسم‌الخط زبان فارسی است که مدیریت آن با دکتر سیدمحمد مقدم است که معاون علمی فرهنگستان هم هستند. کار این گروه، بازنگری و تکمیل دستور خط فرهنگستان است. مجله دستور که شماره 12 آن منتشر شده متعلق به این گروه است. گروه زبان و یارانه، با مدیریت خانم دکتر شمس پر است. این گروه پیکره فرهنگ‌نویسی را به روزرسانی کردند و برنامه ویرایش و اصلاح متن را تکمیل کردند و تلاش کردند از امکانات فضای مجازی برای کمک به زبان فارسی استفاده کنند. گروه زبان و گویش ایرانی، با مدیریت محمدتقی راشد محصّل که حاصل تحقیقات خود را در قالب کتاب‌هایی از جمله واژه‌نامه موضوعی زبان‌های باستانی ارائه کرده‌اند. این گروه شماره‌های 5 و 6 مجله زبان‌ها و گویش‌های ایرانی را منتشر کردند. 

 

رئیس فرهنگستان تصریح کرد: گروه فرهنگ نویسی با مدیریت علی اشرف صادقی در فرهنگستانف جلد دوم فرهنگ جامع زبان فارسی را در بیش از 100 صفحه به چاپ رساندند. این طرح گسترده شامل 35 جلد خواهد شد، همچنین پیکره یارانه‌ای فرهنگ جامع زبان فارسی توسط این گروه تکمیل شد مجله فرهنگ نویسی شماره دهم نیز از این گروه منتشر شده است. 

 

عادل افزود: گروه مطالعات زبان و ادبیات فارسی، در آسیای صغیر با مدیریت دکتر نصیری به تازگی کار خود را آغاز کرده و مدخل‌های دانشنامه زبان و ادبیات فارسی در آسیای صغیر را مطالعه می‌کند و نخستین مجله خود را منتشر کردند. گروه واژه‌گزینی، با مدیریت بنده که 520 جلسه در گروه‌های مختلف واژه‌گزینی برگزار کرده است. 3400 واژه در گروه‌ها به تصویب رسیده که 2300 واژه در جلد 14 فرهنگ واژه‌های مصوب منتشر کرده است. شماره اول نشریه این گروه با عنوان مطالعات واژه‌گزینی منتشر شده در دوره‌های کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرد، یعنی تولید دانش واژه‌گزینی در ایران حاصل تلاش گروه واژه‌گزینی است. 

 
در ادامه برنامه حداد عادل با سخنانی از ارتباط فرهنگستان زبان و ادب فارسی با سازمان صدا و سیما گفت و اظهار داشت: در چند سال اخیر سعی کردیم ارتباط خود را با صدا و سیما گسترده تر کنیم. در شش ماهه نخست سال 95 حدود 118 ساعت در تلويزيون و 645 ساعت در رادیو، به زبان و ادب فارسی اختصاص داشت. در چنین کار گسترده فرهنگی ارتباط فرهنگستان و صدا و سیما موثر بوده و  از این جهت دفتر ارتباط با صدا و سیما را در فرهنگستان تاسیس کردیم.

سپس بعد از معرفی مختصر برنامه‌های رادیو و تلویزیون در ارتباط با فرهنگستان زبان و ادب فارسی، آبروانی معاونت صدای سازمان صدا و سیما سخنرانی کوتاهی ارایه داد.

وی ضمن تشکر از فرهنگستان، حداد عادل  را پرچمدار حفظ زبان فارسی خواند و گفت: همه سازمان ها و نهاد های فرهنگی باید بصورت منسجم با هم کار کنند. چون نتیجه کار در هم تنیده است و در جامعه منعکس می شود. باید هرکدام از ما به درستی این کار را انجام دهیم. هر کدام  از ما جزیی از این شبکه پیچیده فرهنگی هستیم. همه ما به خوبی آگاهیم زبان، هویت ما و ابزار مهم استقلال فرهنگ ماست. پیش از آنکه بخواهیم هر اعتقاد و یا اندیشه ای را طرح و منتشر کنیم باید از زبان قدرتمند تری برخوردار باشیم. به گفتار پیغمبرت راه جوی دل از تیرگی ها بدین آب شوی.

در این مراسم احمد سمیعی گیلانی و محمدعلی موحد از اعضای پیوسته فرهنگستان سخنرانی کردند. همچنین، در خصوص چگونگی تدوین فرهنگ جامع زبان فارسی و دانشنامه ادب و زبان فارسی توضیحاتی ارائه شد.