نگاهی کوتاه به «ملی و راه‌های نرفته‌اش» جدیدترین اثر تهمینه میلانی؛
غیرتمندی یا خشونت علیه محارم
«ملی و راه‌های نرفته‌اش» در لایه‌های پنهان صفت پسندیده غیرت را به شکل خشونت بر علیه محارم بازنمایی کرده است.
به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ فیلم «ملی و راه‌های نرفته‌اش» اثر تهمینه میلانی که اولین اکران آن در بخش بخش بازار جشنواره جهانی فیلم فجر بود، با فیلم های قبلی سازنده اش ارتباط معنایی به خصوصی دارد. اما تهمینه میلانی در این فیلم کمی جسورانه مسائلی را مطرح می کند که کمتر به آنها پرداخته شده است.
فیلم «ملی و راه‌های نرفته‌اش» از نظریه فمینیسم و گرایش فمینیسم رادیکال پیروی می‌کند. گرایشی که بر روی نظریه مردسالاری متمرکز است. در واقع تمرکز فمینیسم رادیکال به مردسالاری به عنوان یک سیستم قدرت نگاه می‌کند که جامعه را به شکل روابط پیچیده‌ای بر اساس پیش فرض برتری مردان، سازمان می‌دهد و از آن برای ستم بر زنان استفاده می‌شود.
البته این تمام ماجرا نیست؛ فیلمساز صفت پسندیده غیرت را از قالب طبیعی خود بیرون کشیده است و آن را به عنوان یک حالت عصبی و افراطی که منجر به به خشونت می‌شود، بازنمایی کرده است. گویی که غیرتمندی مردان همان خشونت بر علیه محارم است. این حالت مذموم در جایی از قصه تا جایی پیش می رود که مرد روابط دوستانه همسرش با محرم خود را نوعی خیانت می‌داند.
اما اگر مرد قصه قبل از ازدواجش با دختری ارتباط داشته باشد که البته سطح این ارتباط در فیلم بیان نشده است، مشکلی ندارد و سبب تجربه‌اندوزی مرد می شود. بنابراین فیلمساز می خواهد بگوید که غیرت و حس مالکیت زنان که امری پسندیده است، در مقابل غیرت تؤامان با خشنونت مردان نادیده گرفته شده است.
فیلمساز در ادامه به برادران زن قصه فرصت می دهد تا غیرتمندی خود را در مقابل خواهرشان نشان دهند. اما آنها بیشتر به دنبال سازش هستند و شاید حتی خواهر خود را که هم جنس آنها نیست، مقصر می‌دانند. البته برادر کوچک زن قصه که ظاهرش شبیه مردهای سنتی نیست و شاید حتی از اینگونه مرد بودن خسته شده است، دلسوز خواهر می شود ولی غیرتمند بازنمایی نمی‌شود. چرا که غیرت یعنی خشونت.
قصه به صورت کاملا کلیشه‌ای دلیل این همه خشونت مرد قصه را الگوبرداری از رفتار پدر با مادرش معرفی می‌کند و هیچ گونه احتمالی به بیماربودن مرد قصه نمی‌دهد. چرا که همه مردها در فیلم به گونه‌ای این رفتارها را دارند ولی با درجات متفاوت. پس همه مردان بیمار نیستند و فقط غیرتمند هستند که باید در رفتارشان تجدید نظر کنند.
همچنین قصه به قانون‌ها نیز اعتراض می‌کند و آنها را طرفدار مردان می‌داند. حتی وقتی قانون نیز به حرف زنان عمل می کند، باز این مردان هستند که به خاطر آبرویشان، هوای هم جنس های خود را دارند و طرفدار محارم خود نیستند.
اما قصه یک داستانک موازی نیز دارد که کمی با فرهنگ رایج ما متفاوت است. در این داستانک خواهر مرد قصه با اینکه همسر دارد، بدون اطلاع با شوهر خواهر همسرش ارتباط دارد که به صورت غیر مستقیم سطح رابطه شان در فیلم بیان می‌شود. البته این داستانک تا اینجا پیش نمی‌رود و دلیل خواهر را داشتن شوهری بی حوصله بیان می کند که به خاطر فرار از خانه وحشت پدری با او ازدواج کرده است.
اما رابطه جدید از سر عشق و علاقه است و اتفاقا شوهر خواهر همسرش اصلا غیرتمند نیست؛ پس مردی مهربان و با محبت است. این داستانک به همین جا ختم نمی شود و اتفاقا پایان فیلم را می سازد. پایانی تلخ که با حضور مردان کلیشه ای و نیک روزگار به شیرینی و امید بدل می شود.
در آخر می توان گفت که فیلمساز قصد آن را داشته است که مسئله‌ای مذموم همچون خشونت علیه زنان را مطرح کند؛ اما «ملی و راه‌های نرفته‌اش» در لایه های پنهان صفت پسندیده غیرت را به شکل خشونت بر علیه محارم بازنمایی کرده است که چرایی این بازنمایی جای تأمل دارد.
انتهای پیام/
