به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، بافتهای فرسوده تنها مختص به ایران و تهران نیست و چرخه تغییرات شرایط کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی شهرها باعث شده این پدیده به معضلی برای تمام شهرهای جهان تبدیل شود. معضلی که کانون مخاطره محسوب میشود و با توجه به تراکم جمعیت در این بافتها علیرغم دسترسی محدود به خدمات شهری، جمعیت بیشتری نسبت به سایر بافتهای شهری در آن زندگی میکنند که دسترسی به خدمات بهداشتی، درمانی و خدمات آموزشی برای آنها امکانپذیر نیست؛ زیرا ورود وسایل نقلیه تأمین ایمنی به این نوع بافت و امنیت انسانهای درونبافت غیرممکن است. در حقیقت دسترسی ساکنان به خدمات شهری ناممکن و یا به شدت با محدودیت مواجه است.
در حالی که متوسط تراکم جمعیت در سایر بافتهای تهران 131 متر در هکتار است؛ در بافتهای فرسوده این رقم به 370 نفر در هکتار افزایش مییابد. تقریبا سه برابر جمعیت در سایر بافتهای شهری، در این بافتها زندگی میکنند.
پیشینه نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده شهری در ایران از سال 1300 هجری شمسی آغاز و تا به امروز ادامه داشته است و در این مدت مداخله در بافتهای فرسوده با دیدگاهها و روشهای مختلفی انجام شده که تعدد دیدگاهها و رویکردها شاید ناشی از نبود تعریف یکسان از بافتهای فرسوده بوده است.
بافتهای مذکور در تهران مساحتی بالغ بر 4400 هکتار را شامل میشوند، به عبارت دیگر بیش از پنج درصد از مساحت شهر تهران را بافتهای فرسوده شهری دربر میگیرد که 35 درصد از بافت مسکونی را در بر میگیرد به این ترتیب که منطقه 10 حدود 53 درصد، منطقه 12 حدود 37 درصد، منطقه 17 معادل 70 درصد و منطقه 11 معادل 28 درصد از بافت مسکونیشان را بافتهای فرسوده شامل میشود.
اما سالها این مسئله در سایه غفلت و بیتوجه مانده است و هریک از مسئولین دیگری را مسئول نوسازی معرفی میکنند تا جایی که مجتبی شاکری عضو شورای اسلامی شهر تهران در تذکری با اشاره به اینکه چندین میلیون پایتختنشین در بافت فرسوده ساکن هستند گفت: تنها رسیدگی به بافت فرسوده منطقه 12 کافی نیست، نباید از بافت فرسوده سایر مناطق تهران غافل شویم. باید چند درصد از بودجه شهرداری برای نوسازی بافت فرسوده اختصاص داده شود.
طی 10 سال اخیر بارها و بارها طرحهایی برای نوسازی بافتهای فرسوده توسط شهرداری تهران ارائه شده است و برای مالکان این بافتها بستههای تشویقی تعریف شده؛ اما به دلیل نبود هماهنگی و تعامل میان شهرداری و دولت هر بار مالکان عطای نوسازی را به لقای آن بخشیده و ترجیح دادهاند در همان خانه قدیمی زندگی کنند.
بی تردید اگر وامهای نوسازی بافتهای فرسوده به راحتی و در تعداد بالا به شهروندان پرداخت شود؛ نوسازی بافتهای فرسوده با سرعت انجام خواهد شد. برخی کارشناسان تحقق وعده پرداخت وام ها را به تزریق خونی در رگ نوسازی بافتهای فرسوده معرفی میکنند.
ابوالفضل قناعتی عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به ساماندهی ساختمانهای ناایمن در شهر تهران، اظهار داشت: بر اساس آمارهای به دست آمده هم اکنون 17 هزار ساختمان ناایمن در شهر تهران وجود دارد.
وی افزود: سازمان آتش نشانی شهرداری تهران این 17 هزار ساختمان را بررسی کرده که 5 هزار مورد آن شرایط مشابه پلاسکو دارند.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران گفت: هم اکنون باید برای این ساختمان ها که از نظر سازه و کاربری، سیستم خدمات برق، آب و گاز قدیمی دارند، برنامهریزی مناسبی صورت گیرد تا مشکل آنها برطرف شود، چراکه این ساختمان ها بحث مقررات ملی ساختمان را رعایت نکردهاند.
هنوز هیچ کدام از مردمان این سرزمین روز سیام دیماه سال 95 را فراموش نکردهاند؛ روزی که ساختمان پلاسکو با بیرحمی فراوان فرو ریخت و تعدادی از آتشنشانان جان بر کف کشور را بلعید. آری؛ شاید اگر مسئله بافتهای فرسوده شهری کمی جدیتر پیگیری میشد؛ شاهد رقم خوردن یکی از تلخترین حوادث تاریخ نبودیم.
اکنون زمان آن است که قبل از وقوع حادثه به فکر درمان باشیم؛ زیرا از قدیم گفتهاند که پیشگیری بهتر از درمان است.