بعد از موج مهاجرت ای دهه 60، اولین ورشکار ایرانی الاصل مهمی که وارد ایران شد، فریدون زندی بود؛ بازیکنی که با انتشار یک آگهی در یکی از روزنامه های سیاسی آن زمان درخواست حضورش در تیم ملی را مطرح کرد: «من فریدون زندی... می خواهم برای تیم ملی ایران بازی کنم...» بعد از حضور فریدون زندی، کشف و پیدا کردن ستاره های دورگه ای که در فوتبال یا هر رشته دیگری در ینگه دنیا مشغول زندگی هستند، به تفریح و فان رسانه های ایرانی تبدیل شد. تفریحی که البته گاهی به هدف یک فدراسیون تبدیل می شد؛ مانند فدراسیون های دو و میدانی یا سوارکاری که از این دورگه ها در تورنمنت های اروپایی استفاده می کنند. داستان کشف ورزشکاران دورگه ایرانی، قدمتی به اندازه خود تاریخ دارد.

سریع ترین مرد این روزهای بریتانیا اصالتی کازرونی دارد. مادر آدام جمیلی که در سال های دهه 60 از کازرون به انگلستان مهاجرت کرده بود، هیچ وقت فکر نمی کرد پسر عشق فوتبالش، بتواند صد متر را در 9.97 ثانیه بدود و قهرمان مسابقات جوانان جهان شود. آدام از هشت سالگی هر کاری کرد تا وارد دنیای فوتبال شود. لباس تیم نوجوانان چلسی را پوشید و هفت سالی بین مسیر خانه اش در راتفورد تا لندن در رفت و آمد بود.

 

همزمان با حضور در تیم فوتبال، او در مسابقات دوومیدانی شرکت کرد و یک سال بعد مدال قهرمانی نوجوانان اروپا  را بر گردن انداخت. تا مدت ها آدام جمیلی به هر باشگاه فوتبالی می رفت، ادعا می کرد دونده خوبی هم هست و از توی موبایلش فیلم مسابقات قهرمانی اروپا را نشان می داد.

سال 2013 آدام جمیلی از فوتبال کناره گیری کرد و فقط یک سال بعد سریع ترین مرد انگلستان شد. پسری که اگر هنوز در کازرون مانده بود، این روزها به خاطر سربازی باید در فجر سپاسی و تیم شاغلام مسابقه می داد.

 

با وجود قدمت چندهزارساله ورزش سوارکاری در ایران اما اوضاع و احوال این رشته اصلا در کشورمان خوش نیست. تمکن مالی ای که ورزشکاران این رشته باید داشته باشند، این ورزش را از لحاظ تعداد ورزشکار و اسب، فقیر و محدود کرده است.

 

فدراسیون سوارکاری مدت هاست مشکلات مالی و نبودن ورزشکار حرفه ای در این رشته را دور زده و از یک لژیونر در قاره اروپا استفاده می کند؛ سهیلا سهی، سوارکار چهل و پنج ساله ایرانی که سال هاست در اروپا زندگی می کند و یک مادر کلاسیک ایرانی است و مسئولیت نگهداری از چهار فرزندش را برعهده دارد. او 20 سالی می شود که در آلمان و انگلیس از طر یق آموزش سوارکاری و مربیگری درساژ زندگی می کند. خبر خوشحال کننده برای سوارکاری ایران این است که بدون زدن چک و چانه و هزینه خاصی، یک سوارکار حرفه ای در مسابقات اروپایی دارد. سهیلا سهی از سال 2013 با پرچم ایران در مسابقات اروپا شرکت می کند و چند ماه پیش با بدشانسی به مسابقات المپیک ریو نرسید. 

 

اگر بیسبال ایران هم مانند دیگر ورزش های توپی در چند سال گذشته رشد می کرد، شانس این را داشتیم که یکی از ستاره های بیسبال دنیا را در لباس تیم ملی ایران ببینیم. شانس که به خاطر نبودن زیرساخت های این روزش در ایران خیلی راحت از بین رفت و فرید درویش در المپیک با لباس تیم ملی بیسبال ژاپن در مسابقات شرکت کرد.

 

نکته جالب این که یک ایرانی در ژاپن از ستاره هایی مثل هیده توشی ناکاتا، کیسوکه هوندا و شنوسکه ناکامورا مشهورتر است.

بیسبال محبوب ترین ورزش بین ژاپنی هاست و ورزشکاران بیسبال، به مراتب از فوتبالیست ها شناخته شده تر هستند. حالا کافی است این بیسبالیست یکی از گران ترین قراردادهای تاریخ لیگ فوتبال امریکا را بسته باشد و میلیتی ژاپنی- ایرانی هم پشتش باشد تا ژاپنی ها برایش سر و دست بشکنند.

بیسبالیست ها در ژاپن و آمریکا معمولا قراردادهایی می بندند که فوتبالیست ها در خواب هم نمی بینند. جوان ایرانی- آمریکایی- ژاپنی دنیای بیسبال هم یکی از این قراردادهای سنگین را بسته و با 60 میلیون دلار به تیم بیسبال تگزاس آمریکا رفته است؛ قراردادی که فرید درویش را گران فیمت ترین ستاره تاریخ ورزش ایران می کند و هیچ ورزشکار ایرانی ای به نزدیکی های پولی که او بابت بازی در تگزاس می گیرد، نزدیک هم نشده است.

اگر فکر می کنید در دنیای بیسبال هم مثل لیگ برتر خودمان همین طور پول بی حساب و کتاب به ورزشکارها می دهند، اشتباه می کنید. فرید درویش با پرتاب توپ بالای سرعت 160 کیلومتر در ساعت یکی از نوابغ پست پیچر است. پستی در بیسبال که به خاطر پرتاب و شتاب و تکنیک پخش توپ در وسط زمین بسیار مهم است؛ چیزی تو مایه های همان پلی میکرهای دنیای فوتبال.

فرید درویش با همین قدرت دست و پرتاب های سریعش در ژاپن و آمریکا به قدری چهره شد که باشگاه آمریکایی حاضر شود برای شش فصل بازی در این تیم، 60 میلیون دلار به او بدهد. پدر فرید درویش از مهاجرانی بود که در دهه 60 برای زندگی به آمریکا رفت و با مادر ژاپنی فرید ازدواج کرد.

فرزاد درویش صفت، پدرش یکی از بازیکنان گمنام فوتبال ایران بود که سابقه بازی در باشگاه شاهین را هم داشت و پسر بعد از 20 سال راه پدر را در ورزش ادامه داد. ایران به خاطر نداشتن تیم ملی منسجم و سطح اول بیسبال، یکی از بهترین ستاره های دنیای بیسبال را به همین راحتی از دست داد. البته فرید، مشاور فدراسیون بیسبال ایران است و گهگاهی به فدراسیون ایران و تیم ملی مشاوره می دهد.

ایرانی بودن فرد درویش در وبسایت او بیشتر به چشم می آید جایی که قالیچه ها و صنایع دستی ایران را در وبسایتش تبلیغ می کند و دو برند عطر با رایحه گل های ایرانی به نام «جونم» ساخته و خودش هم برای عطرش تبلیغ می کند. پسر ایرانی تیم ملی بیسبال ژاپن به قدری در کشور آفتاب تابان به عنوان یک سلبریتی شناخته می شود که با یکی از معروف ترین ستاره های سینمای ژاپن ازدواج کرد. 

 

به نظر می رسد همین که یکی دو سالی است مسابقات فرمول وان از شبکه ورزش پخش می شود، برای رضایت هواداران ایرانی دنیای فرمول وان و اتومبیلرانی کافی باشد. اما نیکولاس لطیفی می تواند فاکتور تعصب را هم به سرعت، هیجان و تماشای مسابقات فرمول وان اضافه کند. پدر او بچه محله یوسف آباد تهران است و در اواسط دهه 60 تهران را به مقصد تورنتو ترک می کند.

 

چند سال بعد نیکولاس در کانادا به دنیا می آید. راننده این روزهای تیم رنوی فرانسه در تیم تست مسابقات فرمول وان، در این سال ها البته به تهران هم سفر کرده و یک ایرانی الاصل متعصب نسبت به وطنش به حساب می آید. کسی که اگر او را در فضای مجازی پیگیری کنید، حتما چندتایی پست درباره ایران پیدا می کنید.

قبولی نیکولاس لطیفی در تست راننده های تیم رنوی فرانسه برای شرکت در فرمول وان به قدری اتفاق مهمی است که کانادایی ها هم به صرافت افتاده اند نیکولاس لطیفی را به عنوان اولین کانادایی حاضر در مهمترین مسابقات اتومبیلرانی دنیا معرفی کنند.

 

خودش می گوید بعد از زلزله دیگر هیچ وقت به شهر زادگاهش بم، بازنگشته است. مهیار منشی پور که در دنیای بوکس به «تایسون کوچولو» معروف است، بین سال های 2003 تا 2006 قهرمان دسته خروس وزن های جهان بود. مهیار که تا یازده سالگی در بم زندگی می کردم، سال 1365 همراه عمه اش به فرانسه و تولوز رفتند. او در این شهر با محمد بناما، یکی از بهترین مربی های بوکس اروپا برخورد کرد و مسیر زندگی اش عوض شد.

 

مهیار منشی پور چند باری کلاس های استعدادیابی هم در ایران راه انداخت که البته خودش رضایت چندانی از استعدادهای ایرانی نداشت؛ «وقتی تعداد ورزشکاران رشته ای این قدر محدود باشد، طبیعی است که شانس موفقیت شان هم پایین بیاید. توی ایران همه فکر می کنند همین که یک آدم باتجربه بیاید، کار تمام است. نه من، نه هری پاتر نمی توانیم با چوب جادو چیزی را درست کنیم.»

مهیار منشی پور جزء مخالفان بوکس با کلاه ایمنی است و معتقد است بوکس فقط یک شکل دارد؛ همانی که محمدعلی کلی و تایسون انجام می دادند و در آتن باستانی برگزار می شد.

«من ایرانی هستم و نقشه ایران را روی بازویم خالکوبی کرده ام. با این که در ایران به دنیا نیامده ام اما خودم را یک ایرانی می دانم.» الکساندر نوری احتمالا معروف ترین و متعصب ترین ایرانی ای است که در ورزش دنیا سر و صدا به پا کرده است.

 

سرمربی این روزهای وردربرمن، حالا به خاطر ژن ایرانی اش از سفر به آمریکا هم محروم شده و به قانون ترامپ اعتراض کرده. او در گفت و گو با نشریه بیلد آلمان گفته اگر ترامپ بازیکن فوتبال بود، به خاطر کارهای نژادپرستانه اش باید از فوتبال محروم می شد. همین چند وقت پیش بود که نوری روزنامه های ایرانی را با عکس العمل های بعد از گلش فتح کرد و محبوب هواداران وردربرمن شد و از فرصتی موقت برای سه بازی نشستن روی نیمکت باشگاه، به سرمربی دائم باشگاه تبدیل شد.

پدر الکساندر در رشت به دنیا آمد و به عنوان یک فوتبالیست در تیم منتخب گیلان هم بازی کرده بود چند سالی بعد از آمدن به تهران، پدر تصمیم می گیرد به آلمان مهاجرت کند و با همسر آلمانی اش ازدواج می کند. فرزند خانواده نوری در لیگ های منطقه ای فوتبال آلمان راه پدر را رفت و در لیگ 2 و لیگ 3 بوندسلیگا هم تجربه بازی دارد. اما شروع فصل تازه بوندسلیگا برای الکساندر نوری سکوی پرتاب بود.

سرمربی ایرانی باشگاه، از تیم جوانان وردربرمن به باشگاه اصلی رسید و این روزها جوان ترین سرمربی حاضر در بوندسلیگاست. نوری سی و هفت ساله هنوز هم نتوانسته وردربرمن را از منطقه سقوط نجات دهد، اما سبک فوتبال اسپانیایی و مالکانه تیمش هواداران برمن را راضی کرده است.

الکساندر نوری بعد از مصدومیت زودهنگام، به عنوان بازیکن، دوره های مربیگری اش را در اسپانیا شروع کرد؛ شش ماه حضور در تمرینات ویارئال و سه ماه دوره های پیشرفته اتلتیکو بیلبائو سبک بازی وردربرمن سرمربی ایرانی را شبیه تیم های ایرانی کرده است.

الکساندر نوری که پاسپورت ایرانی اش را در تمام این سال ها نگه داشته و دوستی نزدیکی با وحید هاشمیان دارد، در سال 2006 فقط به خاطر مصدومیت موفق نشد برای تیم ملی ایران در جام جهانی بازی کند. نوری که به خاطر خوشحال کردن پدرش می خواست برای تیم ملی ایران بازی کند اما مصدومیت رباط صلیبی اجازه نداد، این روزها با مصاحبه های زیادی که درباره ایرانی الاصل بودنش می کند و بارها خالکوبی نقشه ایران را رو به دوربین ها نشان داده، ثابت کرده ایرانی ترین ورزشکار ایرانی الاصل دور از خانه است.

 

•    بازیکن تیم فوتبال آمریکایی لس آنجلس کیس آمریکا، آندره حیدری، بازیکن ایرانی الاصل با پدری ایرانی است و خودش در آمریکا متولد شده است. آندره حیدری به عنوان بهترین تازه وارد لیگ فوتبال آمریکایی این کشور در سال 2016 معرفی شده است.

منبع:هفته نامه همشهری جوان