به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از قم، مجموعه‌ای مقابر از قرن هشتم هجری در انتهای خیابان چهارمردان (انقلاب)، جنب گلزار شهداء و در بخش شرقی شهر، درون باغی کوچک به باغ گنبد سبز، به یادگار برجای مانده است.

 این منطقه در گذشته به دروازه کاشان مشهور و گنبدها به گنبدهای دروازه کاشان معروف بوده‌اند. دو گنبد با توجه به کتیبه‌‌های تاریخی موجود، مدفن امرای خاندان علی صفی فرمانروایان مستقل قم در قرن هشتم هـجری قمری است.

کتیبه سوم متأسفانه از بین رفته و تاریخ و صاحب گنبد معلوم نیست، اما با توجه به مدارک مختلف، این گنبد از نظر تاریخی مربوطه به همان دوره است و احتمالاً به یکی دیگر از افراد خاندان علی صفی تعلق دارد.

مردم قم این سه بنا را به‌صورت مجموعه مدفن سعد، سعید و مسعود از بزرگان اعراب اشعری و احیاء کنندگان قم در دوره اسلامی می‌‌دانند. چنین تصور می‌شود که سعید، تصحیف تلفظ صفی و آن دو نام دیگر مکمل سجع باشد.

بر اساس کتیبه تاریخی، این سه گنبد، مدفن خواجه اصل الدین، خواجه صفی و شخص گمنام دیگری است. البته به غیر از افراد نامبرده، افراد دیگری از همان خاندان نیز در این گنبد مدفون هستند.

این مجموعه نمایی از معماری اسلامی و ایرانی است که تزئینات این بنا‌ها که انواع تکنیک‌های گچبری در آن به کار رفته و از گنبد سلطانیه تاثیر گرفته و نوع آجر چینی منظم و متحد الشکل و طرح‌های بسیار زیبایی از شمسه و اسپرهای کار شده است.

همچنین کتیبه‌هایی به خط ثلث یا کوفی با گچبری برجسته سفید رنگ و زمینه لاجوردی با نقوش اسلیمی میان دو حاشیه نقش و نگار شده و در ادامه طاق نما‌ها و درگاه‌هایی چند گانه که به صورت قرینه و مقرنس گشته حاکی از شیوه‌های متنوع گچبری چند رنگ است.

مقابر باغ گنبد سبز به خاطر نوع قدمت تاریخی و معماری اسلامی و ایرانی در پانزدهم دی ماه سال ۱۳۱۰ با شماره ۱۲۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.