به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل، ایرانیان براساس یک سنت چندین هزار ساله به نشانه نماد زندگی بودن یک یا دو ماهی را خریداری کرده و در سفره هفت سین خود می گذارند اما درسال های اخیر پای خزندگان هم به داخل سفره هفت سین باز شده است که با عرف سفره هفت سین جور نبوده و در برخی موارد ناقل برخی بیماری های پوستی و گوارشی نیز هستند.
اگرچه خرید و فروش ابن قبیل خزندگان نیاز به مجوز قانونی دارد اما به صورت علنی و بدون مجوز در بساط ماهی فروشان کنار خیابانها پیدا می شود و هر یک از این حیوانات علاقمندان خاص خود را داشته و به راحتی نیز خرید و فروش می شود.
ماهی گلی(سمک)؛ سین زیبای هفت سین را بشناسیم
مدیر کل دامپزشکی استان اردبیل گفت: ماهی قرمز از خانواده کپور ماهیان بوده و گونه ای مهاجم و با زاد و ولد بالا و سریع هستند که از تخم دیگر ماهی ها تغذیه می کنند و بومی منطقه ما نبوده و خاستگاهشان کشور چین است که به دلیل رشد سریع و ارزان بودن در ایران نیز پرورش یافته و به فروش می رسند و به سفره هفت سین ما ایرانی ها وارد شده اند.
دکتر صادق صالحی بیان کرد: ماهی قرمز باعث ایجاد بیماری شایع در انسان نمی شود اما در مواردی در صورت مبتلا بودن ماهی قرمز و دیگر خزندگان و آبزیان به برخی بیماری ها و بسته به سیستم ایمنی انسان ها ممکن است به انسان نیز منتقل شود که در صورت رعایت نکات بهداشتی و توجه به سلامت ماهی هنگام خرید می توان از این بیماری ها جلوگیری کرد.
وی تاکید کرد: افراد دارای آلرژی و سابقه حساسیت از دست زدن به ماهی ها و دیگر خزندگان خودداری کرده و برای تعویض آب این موجودات از دستکش استفاده کرده و بلافاصله بعد از تماس با ماهی یا تنگ ،دست های خود را با آب و صابون بشویند و برای ضد عفونی کردن ظرف نگهداری ماهی از محلول آب و نمک استفاده کرده و پساب ماهی را مستقیما در چاه فاضلاب تخلیه نموده و از ریختن آن در معابر و یا باغچه و حتی آبیاری گلدان خودداری نمایند.
مدیر کل دامپزشکی استان با اشاره به نکاتی که در هنگام خرید ماهی قرمز باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: همشهریان از خرید ماهیان مریض و بی حال و دارای لکه های سفید روی پوست بدن خودداری کنند و در هنگام خرید توجه داشته باشند که ماهی دارای فلس و باله سالم بوده و چشم هایش بیرون نزده و لکه رنگی روی بدنش نداشته باشد.
دکتر صالحی تصریح کرد: سازمان دامپزشکی به عنوان تنها مرجع کنترل بهداشتی ماهیان قرمز، برای ارتقاء سطح بهداشت عمومی و جلوگیری از انتقال بیماری های مشترک انسان و دام توصیه می کند ماهی قرمز از مراکز معتبر که دارای مجوز سازمان دامپزشکی هستند خریداری شود.
وی افزود: ماهی های عرضه شده در دستفروشان از نظر بهداشتی مطلوب نبوده و دارای عمر کوتاهی هستند و نیز به خاطر نگهداری در شرایط بد، تحمیل استرس به ماهی، عدم تعویض مناسب آب و عدم دفن بهداشتی پس آب خروجی و ماهیان مرده، در صورت بروز بیماری، امکان کنترل وجود نداشته و خرید این ماهیان به دلیل نداشتن گواهی بهداشتی و عدم حمل و نقل صحیح، از نظر دامپزشکی توصیه نمی شود.
خرید و فروش هرگونه آبزیان به جز ماهی جرم است
با نزدیک شدن به ایام پایانی سال خرید و فروش انواع موجودات خزنده از قبیل لاک پشت نیز در کنار ماهی های های قرمز مشاهده می شود اما آیا خرید و فروش و نگهداری این قبیل حیوانات مجاز بوده و سلامتی انسان را به مخاطره نمی اندازد؟
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان در پاسخ به این سوال گفت: خرید و فروش هرگونه آبزیان به جز ماهی قرمز جرم بوده و در صورت مشاهده خرید و فروش آبزیانی چون لاک پشت و مار و دیگر جانورانی که باید مجوز فروش داشته و بدون مجوز در کنار خیابان و پیاده روها و همراه ماهی های قرمز به فروش می رسند شدیدا با متخلفان برخورد و به دستگاه قضایی تحویل داده می شوند.
محمد خداپرست بیان داشت: انواع موجودات خزنده از قبیل لاک پشت و مار جزو گونه های غیر بومی ایران محسوب می شوند و در صورت گزارش و مشاهده، برابر مقررات سازمان با متخلفان برخورد و به مراجع قضایی تحویل داده خواهند شد که خوشبختانه در سال جاری به دلیل همکاری هم استانی های محترم، به جز خرید و فروش ماهی قرمز، خرید و فروش سایر آبزیان مشاهده نشده است.
وی در مورد عواقب زیست محیطی خرید و نگهداری این قبیل حیوانات تصریح کرد: صید و نگهداری آبزیان و خزندگان موجب تخریب زیستگاه آنان می شود زیرا هر کدام از این حیوانات نقشی موثر در حفظ زیستگاه طبیعی خود دارند که با صید آن ها این نقش از بین می رود.
از سوی دیگر سرنوشت این آبزیان با صیدشان به سرنوشت تلخی تبدیل می شود زیرا پس از مدتی یا می میرند یا اگر زنده بمانند دیگر قادر به ادامه نسل نیستند دلیل مهم دیگر نیز خطر بروز بیماری های مشترک میان انسان و دام است.
رها سازی ماهیان در طبیعت آسیب به چرخه محیط زیست
بیشتر ماهی های خریداری شده برای سفره هفت سین، در همان یکی دو روز نخست می میرند. اما آن هایی که تا سیزده بدر زنده می مانند، سرنوشت های متفاوتی خواهند داشت.
در یکی از رایج ترین این سرنوشت ها، همشهریان ماهی قرمز را در نزدیک ترین رودخانه یا در حوضچه های داخل شهر رها می کنند تا به خاطر آسودگی خیال خود ماهی را آزاد کرده باشند. غافل از اینکه ماهی قرمز از انواع ماهی های تهاجمی است که به ویژه با خوردن تخم و نوزاد ماهی های دیگر، باعث کاهش جمعیت آنها می شود. کارشناسان محیط زیست نسبت به این آسیب بارها هشدارهای لازم را داده اند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان با تاکید به رها نکردن ماهیان قرمز در رودخانه ها و مخازن آب از قبیل سدها بیان داشت: با رهاسازی آبزیان غیر مجاز و غیر بومی در منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی سطح استان مشکل زیست محیطی به وجود آمده و این آبزیان به عنوان گونه مهاجم باعث انتقال انواع بیماری می شوند همچنین به عنوان رقیب گونه های بومی عمل کرده و در نهایت تهدید جدی به شمار می روند.
خداپرست به مشکل به وجود آمده در دریاچه نئور در سالهای گذشته اشاره کرد و افزود: مهم ترین مشکل زیست محیطی به وجود آمده از طریق گونه های غیر بومی و مهاجم در منطقه حفاظت شده نئور رخ داده است. حیات دریاچه به دلیل وجود گونه "کاراس" با مشکل جدی مواجه و حیات طبیعی آن به خطر افتاده که احیای آن به سالیان متمادی و هزینه های گزاف نیازمند است.
معاون خدمات شهری شهرداری اردبیل ضمن درخواست از شهروندان به رها نکردن آبزیان در حوضچه های داخل شهر و نیز رودخانه ها و سدها گفت: همشهریان محترم بعد از پایان تعطیلات ماهیان قرمز را در حوضچه های داخل شهر و یا در رودخانه ها و سدها رها سازی می کنند که این کار علاوه بر تبعات زیست محیطی باعث آلودگی آب های این منابع نیز می شود که از مردم تقاضا داریم از این کار خودداری کرده و این آبزیان را در محل های تعیین شده توسط شهرداری رها سازی کنند.
لازمی زارع افزود: شهرداری اردبیل با هماهنگی اداره کل حفاظت محیط زیست استان این ماهیان را جمع آوری و به مراکز پرورش این ماهیان و یا مکان هایی که خودشان تعیین کرده اند انتقال خواهند داد که برای این کار در روز 13 فروردین سال آینده در چهار ورودی و خروجی شهر، مجتمع تفریحی شورابیل و در پارک کودک واقع در میدان ورزش اردبیل شهرداری اقدام به جمع آوری ماهیان قرمز شهروندان خواهند نمود.
ایرانیان در طول تاریخ به حیوانات توجه داشته و آزار و اذیت حیوانات را گناه می دانستند اما با گذشت زمان و براساس تاثیرات زندگی غربی، برخی ایرانیان اقدام به نگهداری موجوداتی می کنند که کوچکترین توجیهی برای نگهداری این حیوانات وجود ندارد.
خرید و فروش این قبیل حیوانات که گاهی در فهرست در معرض انقراض نیز قرار دارند جز آزار آنها اثری دیگری نداشته و آثار بدی روی جامعه و طبیعت می گذارند از طرفی برخی از این حیوانات از لحاظ بهداشتی نیز برای افراد جامعه مشکل ایجاد می کنند که این رفتار در شأن فرهنگ اصیل ما ایرانیان نیست.