بیدمشک پیام آور شادابی و آرامش
مردم این منطقه شکوفههای بیدمشک را به عنوان پیام آوران شادابی و آرامش میدانند و موسم چیدن شکوفههای بیدمشک را سرآغاز شکوفایی و سرسبزی طبیعت دل انگیز قلمداد میکنند.
بهارطبيعت درآذربایجان غربی به ویژه ارومیه با شکوفه دادن درختان بيدمشک به عنوان اولين شکوفه های نخستين روزهاي بهاری شروع مي شود و شکوفه کردن آن يادآورآغاز بهارو نوزايی طبيعت است، با برداشت شکوفه های بيدمشک، بازار و معابر لبريزاز عطرروح انگيز و مطبوع شکوفه های زيبای آن می شود.
در این فصل از سال که بیدمشک های بهاری بر روی شاخه های درختان می درخشند، زنان در مناطق مختلف آذربایجان غربی با استفاده از وسایل و ابزار آلات سنتی اقدام به عرق گیری از این گیاه با ارزش می کنند.
تهیه عرق بید مشک در آغازین روزهای بهار یکی از سنتهای خانواده های آذربایجانی به ویژه خانواده های ارومیه ای است که به شکل سنتی انجام می پذیرد و این امر به عنوان یک سنت ویژه با آیینهای خاصی و به وسیله دستگاههای تعریق صورت میگیرد.
وسایل تعریق در ارومیه که به زبان محلی نی قازان گفته می شود شامل یک دیگ و یک کلاهک است که کلاهک آن به شکل مخروط ساخته شده و دارای یک محفظه آب سرد است که به محض گرم شدن عوض می شود.
شربت بیدمشک در نوروزوبهار طبیعت کام مسافران نوروزی را شیرین می کند
در کنار استفاده مردم آذربایجان غربی از عرق بیدمشک این شربت کام هر مسافری را به آذربایجان غربی شیرین خواهد کرد و پذیرایی از میهمانان نوروزی است.
این در حالی است که سالانه حدود ۷۵ هکتار از حواشی باغات و مزارع استان به صورت پراکنده بیدمشک کشت میشود و از این میزان حدود ۷۵۰ تا ۹۰۰ تن محصول برداشت شده که ۲۵۰ تن در کارخانههای صنعتی استان و نزدیک ۷۰ تن در کارگاههای کوچک خانگی فرآوری و مابقی نیز به سایر استانهای کشور صادر میشود.
مهترین خواص درمانی بیدمشک
ازخواص عرق بیدمشک میتوان گفت، طبیعت آن سرد وتر است. مقوی قوای دماغی، قلب، مفرح روح، ملین مزاج، ضد سر درد و دردهای عضلانی، پایین آورنده قند خون و آرام بخش است و چنانچه عرق بید مشک بدون مواد شیرین کننده مصرف شود ، به میزان قابل توجهی قند خون را کاهش میدهد.
غیر از خواص درمانی شکوفه های بیدمشک، پوست درخت و برگ های آن نیز خاصیت ضد انگلی داشته و جوشانده آن انگل ها و کرم های معده و روده را از بین می برد.
ثبت ملی بیدمشک
معرفی فناوری استحصال بیدمشک و بادرنجبویه برای ثبت در فهرست آثار ملی و میراث معنوی یکی از اقدامات است که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در دستور کار خود قرار داده، آذربایجان غربی یکی از استانهای غنی در استحصال عرقیات گیاهی کشور بوده که در شیوه سنتی استحصال عرقیات به ویژه بیدمشک و بادرنجبویه، از دستگاهی به نام "نی قازان" استفاده می شود، که شامل یک دیگ و یک کلاهک است.
معیارهای ثبت اثر در این پرونده به لحاظ حفظ هویتهای فرهنگی، دانش و فنون تجربی مردم در شیوه های استحصال سنتی، مزایای پزشکی و درمان برخی بیماریها، استفاده از شربت این عرق در مهمانیها و اعیاد رسمی توسط خانواده ها مورد توجه قرار گرفته است
گزارش از ندا موسی زاده