نمی دانم چرا استرس دارم؟
همه افراد در طول زندگی خود با رویدادهای مختلفی که سبب ایجاد تنش های روحی در آنها می شود ، مواجه هستند که شناخت واکنش های روانشناختی و فیزیولوژیک این رویدادها به افزایش کیفیت و تغییر سبک زندگی کمک زیادی می کند.
به گزارشخبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛امروز کمتر کسی را می توان پیدا کرد که در هیاهوی این زندگی ماشینی استرس و اضطراب را تجربه نکرده باشد یا از این دو واکنش بسیار شبیه به یکدیگر گلایه نداشته باشد.همه افراد از بزرگ و کوچک، مرد و زن، پیر و جوان به نوعی درگیر این تنشهای روانی و پاسخ های فیزیولوژیک بدن به آن ها هستند، اما شناخت این دو مقوله و راههای پیشگیری یا مقابله با آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار است که تا حد قابل توجهی می تواند به مهار آنها و سلامت روان افراد کمک کند.
"استرس یا فشار روانی"واکنش فرد به رویدادهایی است که موجب تنش می شوند، این رویدادها ممکن است اتفاقات سهمگینی باشند که بخشی از جامعه را مورد تهدید و آسیب قرار می دهند مانند سیل و زلزله و جنگ وگاه ممکن است تغییرات بزرگ، عمده و تأثیرگذاری در زندگی فرد باشند مانند از دست دادن عزیزان، اخراج از محیط کار یا تغییر شغل.
بروز این اتفاقات امری اجتناب ناپذیر است و همه افراد در طول زندگی خود به نوعی حداقل یکی از این فشارهای روانی را تجربه می کنند اما نحوه برخورد با این موارد شاید به مراتب مهمتر و حیاتی تر از خود استرس باشد که نه تنها زندگی فرد بلکه اطرافیان را تحت تاثیر قرار می دهد و اگر درست و اصولی با آن برخورد نشود چه بسا صدمات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
علیرضا ناصری دکترای روانشناسی بالینی با اشاره به اینکه گاهی افراد گرفتاری های روزمره ی زندگی مانند بگو مگو با همسایه سر محل پارک خودرو، امتحانات درسی یا ماندن طولانی مدت در ترافیک را بصورت رویدادهای تنش زا تجربه می کنند، اظهار داشت: رخدادهای استرس زا یک یا چند ویژگی دارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف – اتفاقاتی آسیب زا و فراتر از چارچوب تجربه های عادی زندگی روزمره مانند سیل و زلزله
ب – رخداد و ابعادشان قابل پیش بینی نیست مانند فوریت های پزشکی و آتش نشانی
ج _ غیرقابل کنترل و مهار نشدنی اند مانند مرگ عزیزان
د – یادآور جنبه های آسیب خورده ی فرد و خود پنداره مجروح او یا برانگیزاننده ی تعارض های درونی وی هستند. مانند زمانی که فرد خود را برای امتحانات پایان ترم آماده می کند یا مقوله ازدواج
وی با بیان اینکه استرس ها الزاماً به موقعیت های خطرناک، هراس آور و تجربه های تلخ و دردناک مربوط نمی شود، افزود: تجربه بسیاری از موفقیت ها و شادکامی های زندگی نیز مانند ازدواج، بارداری، ورود عضو تازه به خانواده، پیشرفت های شخصی چشمگیر، آغاز یا پایان تحصیل، پذیرش مسئولیت های اجتماعی جدید، مرخصی های سالانه و تعطیلات عید و مواردی از این قبیل ممکن است همراه با استرس و تنش باشد.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه تلاش برای یافتن راهی جهت توافق کار آمد میان انگیزه های مخالف، استرس و فشار روانی قابل توجهی در شخص ایجاد می کند، تصریح کرد: در برابر فشارهای روانی بدن دو سری واکنش رواشناختی مانند اضطراب، خشم و پرخاشگری و واکنش فیزیولوژیک مانند افزایش ضربان قلب، گشاد شدن مردمک ها و افزایش فشارخون را نشان می دهد.
کمتر کسی را می توان یافت که واکنش های روانشناختی و فیزیولوژیک ناشی از استرس را تجربه نکرده باشد اما باید یاد گرفت که در مواجهه با این عوامل چطور خود را کنترل کرد و پاسخی طبیعی به آن ها داد.
خیلی دلشوره دارم
ممکن است بارها برای شما هم این مساله رخ داده باشد که بی دلیل حس ناخوشایندی به نام دلشوره، نگرانی یا ترس را همراه با علائمی مانند سردرد، تپش قلب و تعریق تجربه کرده باشید. اما جالب است بدانید این حس ناخوشایند که نوعی پاسخ به محرک های تنش زا است، اضطراب نام دارد.
ناصری با بیان اینکه اضطراب معمول ترین پاسخ به محرک های تنش زا است، که همه ما درجاتی از آن را در قالب واژه هایی مانند « دلشوره»، « نگرانی»، « تنش» و « ترس» تجربه کرده ایم، عنوان کرد: اضطراب تشویشی فراگیر، ناخوشایند و اغلب مهم است که معمولاً با یک یا چند احساس و علامت جسمی مانند سردرد، تپش قلب، تعریق، احساس خالی شدن سردل، احساس تنگی در قفسه سینه، میل جبری ناگهانی برای دفع ادرار، بی قراری و تمایل به حرکت همراه است.
وی با تاکید بر اینکه اضطراب بر تفکر، ادراک و یادگیری فرد تاثیر می گذارد، اظهار داشت: اضطراب، اغلب سردرگمی و تحریف هایی در درک زمان و مکان و حتی در درک افراد و معنا و اهمیت وقایع نیز ایجاد می کند که با کاهش تمرکز، کم کردن قدرت یادآوری و مختل ساختن قدرت ربط دادن امور به هم دریادگیری افراد هم اختلال ایجاد می کند.
به تقویت اضطراب دامن نزنیم
نداشتن اطلاعات کافی در خصوص احساس ناخوشایندی که تحت عنوان اضطراب به افراد دست می دهد می تواند به افزایش آن دامن زده و فرد نتواند احتیاط های لازم را برای کنترل آن انجام دهد.
به گفته این دکترای روانشناسی یکی از جنبه های مهم هیجانی اضطراب، اثری است که بر انتخابی بودن« توجه» می گذارد، بنابراین افراد مضطرب، مستعد آن هستند که به بعضی چیزهای دور و برخود، به طور انتخابی توجه کرده و از بقیه آنها صرف نظر کنند.
وی تصریح کرد: افراد مضطرب وانمود می کنند که اگر موقعیت خود را ترس آور تلقی می کنند، در واقع واکنش درست را نشان می دهند در حالی که اگر آنها ترس خود را به غلط موجه جلوه دهند، اضطرابشان با این واکنش انتخابی تقویت می شود و به این ترتیب دور باطلی از اضطراب به وجود می آید که یک سر آن ادراک تحریف شده این افراد و سردیگرش تشدید اضطراب شان است.
تردیدی نیست که در زندگی هر فردی شرایطی وجود دارد که سبب ایجاد استرس و اضطراب می شود که گاهی اوقات ممکن است از جنبه طبیعی و معمول خود خارج شده و تبدیل به یک معضل و بیماری در فرد شود، بنابراین بهتر است با مشورت گرفتن از روانشناسان در جهت کنترل استرس و اضطراب باشیم و در صورت نیاز به درمان های دارویی از مراجعه به روانپزشک خودداری نکنیم.
انتهای پیام/
گزارش از زهرا رحیمی
