به  گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج؛ نگاهی به وضعیت هزاران چشمه خشک شده، افت شدید منابع آب‌های زیرزمینی و کاهش دبی رودخانه‌های پرآب نشان می دهد که کمبود این مایه حیات به تدریج در حال تبدیل شدن به مسئله حاد و بحرانی است.

بی توجهی به مسئله برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی به گونه‌ای است که براساس آمار نزدیک به 80 میلیارد متر مکعب در طول سال‌های 84 تا 92 از سفره‌های زیر زمینی آب کشور برداشت شد که بازگشت این حجم آب غیراصولی به این سادگی‌ها قابل جبران نیست.

براساس آمار شرکت مدیریت منابع آب ایران، 310 هزار حلقه چاه غیرمجاز در سطح کشور وجود دارد که سالانه از آنها 57 میلیارد مترمکعب آب اضافه استحصال می‌شود.

تعداد چاه‌های نیمه عمیق غیرمجاز 200 هزار و عمیق غیرمجاز 110 هزار حلقه اعلام شده است که منابع آبی کشور را پمپاژ می‌کنند.

نصب 50 هزار کنتور هوشمند و اندازه گیری یکهزار نقطه آب سطحی برای مدیریت از برنامه‌های شرکت منابع آب ایران در سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل عنوان شده است.

سالانه در ایران برای تأمین آب آشامیدنی، صنعت و کشاورزی 96 میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌شود که از این رقم 56.5 میلیارد مترمکعب از منابع آب زیرزمینی است که این میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی حدود 60 درصد از مصرف کل آب کشور را شامل می‌شود.

**وجود 1200حلقه چاه غیر مجاز در کهگیلویه و بویر احمد

وجود یکهزار و 200 حلقه چاه غیرمجاز در کهگیلویه و بویراحمد در حالی است که این استان یک درصد خاک کشور را دارد که این تعداد چاه غیرمجاز و پیامدهای جبران ناپذیر افت سفره‌های آب زیرزمینی در این استان بیانگر ضعف نظارت بر برداشت آب از منابع زیرزمینی در گذشته بوده است.

علاوه بر حفر پرشمار چاه‌های غیرمجاز، برداشت بی رویه از منابع چاه‌های کشاورزی بدون توجه به حجم مجوزهای صادر شده اینک برخی دشت‌های کهگیلویه و بویراحمد را با افت چشمگیر مواجه کرده است.

طبق برنامه وزارت نیرو، تا پایان برنامه ششم توسعه با برنامه ریزی و اولویت بندی؛ افت منابع آبی کنترل و 5،7 میلیارد مترمکعب کسری مخازن در یک برنامه 20 ساله به شرایط گذشته باز خواهد گشت.

**افت شدید سفره های آب زیر زمینی در کهگیلویه و بویر احمد

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به افت محسوس سفره‌های زیرزمینی برخی دشت‌های این استان گفت: بیشترین افت سفره آب زیرزمینی این استان مربوط به دشت امامزاده جعفر گچساران به میزان 20 متر است.

علی داودی اظهار داشت: 450 حلقه چاه کشاورزی و آشامیدنی در دشت امامزاده جعفر گچساران سالانه ظرفیت 14 میلیون مترمکعب آب را دارند درحالی که 23 میلیون متر مکعب آب از آنها برداشت می‌شود.

وی گفت: 150 حلقه چاه غیرمجاز آب تاکنون در دشت امامزاده جعفر در گچساران شناسایی شده است.

داودی مهر خواستار صرفه جویی در مصرف آب به ویژه از سوی کشاورزان شد و گفت: تغییر الگوی کشت در این استان از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از هدر روی منابع آبی است.

وی بیان کرد: 24 دشت در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که به دلیل برداشت بی رویه آب از منابع زیر زمینی دشت امامزاده جعفر، این دشت به عنوان پایلوت برای برنامه‌های حفاظتی شناخته شده است.

وی اجرای طرح ملی تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی را راهکار خوبی برای احیای منابع آب دشت‌ها در سال جاری دانست و افزود: ساماندهی میزان برداشت متناسب با پروانه بهره برداری، جلوگیری از اضافه برداشت منابع آب چاه‌ها و اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی از مهمترین اهداف طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه طرح احیا و تعادل بخشی مدیریت آب استان در دست اجراست گفت: با اجرای این طرح افت آب‌های زیر زمینی در دراز مدت و تا پایان برنامه ششم توسعه جبران می‌شود.

وی اظهار کرد: در فاز نخست طرح آبرسانی امامزاده جعفر گچساران و آبرسانی از رودخانه زهره به سه هزار و 500 هکتار از زمین‌های کشاورزی این دشت اجرا شد و در فاز دوم طرح آبرسانی به سه هزار و 100 هکتار از زمین‌های کشاورزی خان احمد و روستاهای اطراف آن در دست اجراست.

وی مدت زمان اجرای آن را سه سال اعلام کرد و ابراز داشت: این طرح 20 هزار متر مکعب آب را به زمین‌های کشاورزی خان احمد انتقال خواهد یافت.

با وجود گذشت 54 روز از پاییز در برخی مناطق کهگیلویه وبویراحمد هنوز بارندگی رخ نداده و این امر مسئله نگرانی تنش آبی دراین استان را بیشتر کرده است.

استان کهگیلویه و بویراحمد با داشتن هشت درصد منابع آبی کشور، میانگین بارش سالانه حدود 600 میلیمتر و رودخانه‌های خروشان و پرآب، به سرزمین تشنه در کنار این همه منابع عظیم آبی مشهور است.

استان کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود 16 هزار و 200 کیلومتر مربع در جنوب غرب ایران واقع شده که براساس آمارهای ارائه شده سالانه به طور میانگین حدود 600 میلی متر بارش باران دارد اما کنترل نشدن این آبها و مصرف بی رویه آبهای زیرزمینی سبب خطر بحران آب در این استان شده است.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد افت 15 متری سطح آب دشت کلاچوی دهدشت و 20 متری دشت امامزاده جعفر را ناشی از برداشت‌های بی رویه دانست و افزود: از سه هزار و 700 حلقه چاه آب این استان یک هزار و 200 حلقه غیرمجاز است.

رسول فرهادی به مسدودکردن 240 حلقه چاه غیرمجاز این استان از سال 93 تاکنون خبر داد و افزود: تا پایان سال جاری 100 حلقه چاه غیرمجاز دیگر در این استان پر خواهد شد.

وی اظهار کرد: برای چاه‌های غیرمجاز در صورت مراجعه مالکان و داشتن شرایط مجوز صادر خواهد شد و در غیر این صورت پر کردن تمامی چاه‌های غیرمجاز در برنامه شرکت آب منطقه‌ای است.

وی نظارت بر میزان برداشت چاه‌های مجاز و رعایت برداشت متناسب با پروانه بهره برداری را از برنامه‌های امور آب برای صیانت از منابع آب زیرزمینی دانست و تصریح کرد: در این راستا بیش از 480 حلقه چاه تاکنون به کنتور هوشمند مجهز شده‌اند و هشت میلیارد ریال اعتبار در سال جاری برای تجهیز 360 حلقه چاه آب این استان به کنتور هوشمند اختصاص یافته است.

وی افت منابع آب چاه‌های کشاورزی و سفره‌های زیرزمینی را یادآور شد و افزود: کنتور گذاری چاه‌های آب کشاورزی و متناسب سازی مصرف براساس مجوز صادره یکی از برنامه‌های آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویر احمد است.

فرهادی افزود: اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری از دیگر راهکارهای صیانت از منابع آب زیرزمینی در این استان است.

وی گفت: سالانه 282 میلیون مترمکعب آب از منابع زیرزمینی کهگیلویه و بویر احمد برداشت می‌شود.

کهگیلویه و بویراحمد در حالی با مشکل افت سفره‌های آب زیرزمینی مواجه شده که با حدود 16 هزار کیلومتر مربع سالانه حدود هفت میلیارد متر مکعب روان آب دارد و 120 هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی آن سالانه زیر کشت دیم می‌رود.

مهار روان آبها از طریق احداث سدهای کوچک برروی 10 رودخانه دائمی، بهره برداری از سه سد خاکی در دست اجرا، ساخت سد در حال مطالعه مارون 2 برای تغذیه دشت پنج هزار هکتاری کلاچو و تکمیل بیش از 10 ایستگاه پمپاژ از جمله راهکارهای کاهش برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی کهگیلویه و بویراحمد است.

براساس آمار سازمان‌ها جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد مهار 1.5 میلیارد مترمکعب روان آب از هفت میلیارد مترمکعب روان آب این استان می تواند با ایجاد یک تحول در توسعه کشت آبی این استان برای 150 هزار نفر فرصت شغلی ایجاد کند.


انتهای پیام/ش