به گزارش حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛  محمود حبیبی‌كسبی با بیان اینكه در شعر عاشورایی هم سوژه و هم اتفاقی كه برای سوژه رخ داده مشخص است، اظهار كرد: می‌توان گفت سوژه در شعر عاشورایی محدود است و زمانی كه بخواهیم از وقایع عاشورا بسراییم، سوژه مشخصی را دنبال می‌كنیم.

وی ادامه داد: در ادبیات عاشورایی، دو نوع نگاه به داریم؛ یكی توصیفی، تاریخی و ثبت وقایع است كه در این نوع نگاه، شاعر مقاتل عاشورا را می‌خواند و با نگاه به مقاتل شعر می‌گوید. نگاه دیگر به واقعه عاشورا، نگاه تبیینی است و شاعر معارف عاشورا را تببین می كند.

این شاعر كشور همچنین گفت: نوع برداشت از عاشورا نیز متفاوت است و می‌توان برداشت از عاشورا را به سه نوع عمده تقسیم كرد. یك نوع برداشت عمده از واقعه عاشورا، برداشت ماتمی و عاطفی از واقعه عاشورا است كه به مرثیه سرایی می انجامد. اوج این مرثیه سرایی را در طول تاریخ ادبیات فارسی می‌توان در تركیب‌بند محتشم كاشانی دید.

وی تصریح كرد: برداشت دوم، دریافت حماسی است و در بسیاری از اشعار عاشورایی نگاه به واقعه عاشورا، نگاه احساسی صرف و نگاه ماتمی نیست، بلكه حماسی و با تكیه بر جنگاوری ها و رجزهایی است كه شهدای عاشورا داشته اند.

حبیبی‌كسبی افزود: نگاه سوم هم نگاه معرفتی و عرفانی به واقعه عاشورا است كه به نوعی می‌توان گفت اوج این نوع نگاه در «گنجینه الاسرار» عمان سامانی جلوه می‌كند.

این شاعر آیینی با اشاره به اینكه شاعری كه می‌خواهد از عاشورا بسراید می‌تواند از یكی از این زوایا و برداشت ها استفاده كند، عنوان كرد: همچنین شاعران می‌توانند نگاهی چند بعدی به واقعه عاشورا داشته باشند و هم تاریخ را بنگرند و هم وقایع موجود را تبیین كنند و یا هم از مراثی و سوگی كه بر خاندان اهل بیت (ع) رفته بگویند و هم حماسه ها و معارف را نقل كنند.

وی خاطرنشان كرد: امروزه و بعد از چند صده شعر عاشورایی عرب و فارسی، شعر عاشورایی موفق و باورمند این است كه شاعر به تمام جوانب عاشورا بنگرد و رسالت شاعر آئینی امروز این است كه مراثی خاندان نبوت را در كنار معارف خاندان عصمت و طهارت بگنجاند و جلوه دهد.

شاعر كتاب «عدم» همچنین با تاكید بر این كه در نگاه تبیینی شاعر می‌تواند در زندگانی امروز هم واقعه عاشورا را تبیین و به روزگار خود عرضه كند، اظهار داشت: اوج این نوع نگاه به واقعه عاشورا در ادبیات دفاع مقدس به وقوع پیوست. در هم آمیختن ادبیات دفاع مقدس با واقعه عاشورا در شعر بسیاری از شاعران متعهد معاصر قابل رویت است . بسیاری از اشعار دفاع مقدس را می بینیم كه در نگاه عرفانی، حماسی و مرثیه ، گریزی به عاشورا زده می‌شود. در ادبیات انقلاب اسلامی و نهضت امام خمینی (ره) هم چنین رویكردی دیده می‌شود و این اتفاق، اتفاق جدیدی نیست.

وی گفت: در روزگار ما، از تبیین واقعه عاشورا و مثال زدن قیام‌ها، فراتر رفته و جلوه های امروزی تری هم مورد توجه شاعران قرار گرفته است كه نمی‌توان در تقسیم‌بندی عاشورایی، آن را وارد دانست. برخی از این اشعار كه نگاهی انتقادی به جوانب عزاداری و هیات‌ها و محافل مذهبی می‌پردازند، برداشتی اجتماعی از اتفاقی اجتماعی از عزاداری امام حسین است.

انتهای پیام/