مراسم علم‌بندان یا عقد علم یکی از مراسم‌های سنتی عزاداری شهرستان بیرجند در ماه محرم است که مردم بیرجند به ویژه سادات،ماه عزاداری سالار شهیدان را آغاز می‌کنند.

با توجه به اینکه این شیوه عزاداری همه ساله با شکوه بسیار و حضور گسترده مردم برگزار می‎شود، با گذشت زمان‎های بسیار همچنان شکل سنتی خود را حفظ کرده است و این کار به طور موروثی از پدر به پسر بزرگ‎تر خانواده می‎رسد.

روز علم‌بندان مردم را به وسیله چاووشی‌خوانی یا اعلام از بلندگو خبردار می‎کنند و پس از جمع شدن مردم، بزرگان و سادات محل لباس‎ها، دستمال، پارچه‎‌ها و طوق علم را می‎بندند و در حین کار اسپند دود می‎کنند و یک نفر چاووشی می‎خواند.

پس از بستن علم، یکی از سادات آن را برداشته و دور حسینیه می‌‌چرخاند و سپس در اطراف علم سینه می‌‌زنند که به آن حسن - حسینی گفته می‌‎شود و در پایان علم‌ها را در جای ویژه نصب می‌‎کنند.

این مراسم معنوی که نشان‎دهنده اوج عشق و ارادت مردم این دیار به مولای مظلومان حضرت ابا‌عبدالله‌الحسین(ع) است از سال‌های بسیار دور در سطح استان برگزار می‌شود، چنانچه در برخی روستاها این مراسم در روزهای پنجم، ششم و هفتم محرم آغاز می‌شود و علت آن را ورود اهل بیت(ع) به کربلا ذکر می‌کنند.