به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، این روزها مدل جدید قراردادهای نفتی روی میز بسیاری از کارشناسان و منتقدان بازاست تا با زیر ذره بین بردن ایرادات آن گامی در راستای منافع ملی کشور بردارند این امر درحالی است که وزارت نفتی ها در عین نرمش در مقابل برخی ایرادات و رفع آن، معتقدند که این نظرات غیرفنی است.

در این بین منتقدین معتقدند که باید لیست میادین در صف واگذاری منتشر و شفاف سازی شود ؛امری که وزارت نفت آن را در تضاد با سیاست های نفتی معرفی می کند.

در بخش اول بررسی قراردادهای نفتی موضوعاتی نظیر سهم حاکمیتی کشور، مرجع ثالث رسیدگی به اختلاف نظرها در کمیته مدیریت مشترک و... از سوی کارشناسان موافق و مخالف مطرح شد.

باشگاه خبرنگاران در بخش دوم واکاوی ایرادات اساسی قرارداد های نفتی به بحث میادین مشترک و میزان برداشت از مخازن نفتی پرداخته است.

آنطور که گفته می شود تمرکز وزارت نفت بر میادین مشترک و توسعه هرچه سریع تر آن ها برای برداشت حداکثری است، اما منتقدین عنوان می کنند که این وزراتخانه بهترین میادینی که پیمانکاران داخلی می توانند روی آن فعالیت کنند را در یک دوره بلند مدت در اختیار کشور های خارجی قرار می دهد.

آیا میادین مشترک در صف اول هستند؟

موافق: امیریان مدیر نظارت طرح های عمرانی مناطق نفت خیزدر خصوص میادین نفتی که در اولویت امضای قراردادهای جدید قراردارند، گفت: ریسک سرمایه گذاری در میادین مستقل بسیار زیاد است و برای کشور مقرون به صرفه نیست و تا 20 سال آینده نیز اولویت اکتشاف و استخراج وزارت نفت بر روی این میادین نخواهد بود.

وی ادامه داد: در طول سالهای گذشته چندین مناقصه برای این میادین برگزار شد و کسی حاضر به سرمایه گذاری در این میادین نشد ضمن اینکه تا ما اطمینان بین المللی را جذب نکنیم سرمایه گذاری صورت نمی پذیرد.

منتقد: فرحناکیان کارشناس ارشد نفت و گاز  در این خصوص اظهار داشت: یکی از میادین مشترک مطرح شده میدان نفتی آزادگان است؛ این میدان از نظر وسعت سومین میدان نفتی بزرگ جهان است اما مسئله حائز اهمیت در این میدان وجود نفت سنگین است چرا که در صورت برداشت نفت از سمت عراق سهم نفت ما به سمت میدان مشترک مهاجرت نخواهد کرد.

وی افزود: امر مهاجرت منابع در این میدان هنوز اثبات نشده است پس برهمین اساس این میدان نه نیازی به تکنولوژی خاص و نه نیازی به همکاری پیمانکار خارجی دارد، بلکه تنها باید سرمایه گذاری بر روی این میدان صورت گیرد.

این کارشناس ارشد نفت و گاز تاکید کرد: وزارت نفت باید لیست میادینی که قرار است طبق مدل جدید قراردادی توسعه یابد را در مصوبه مشخص کند.

راه حل بازسازی صنعت نفت فرسوده کشور چیست؟

موافق: امیریان با اشاره به ضریب بازدهی مخازن که در حدود 20 درصد در نظر گرفته شده، اظهار داشت:در حال حاضر ضریب بازدهی مخازن ما اندکی بیشتر از میزان ذکر شده است، اما هنوز با شرایط مطلوب فاصله بسیار دارد، چراکه بعد از گذشت40 سال هیچ گونه تجهیزات جدیدی به این صنعت اضافه نشده است.

وی یادآور شد در جریان تولید دو میلیون بشکه نفت مشکلاتی نظیر ناتوانی خطوط انتقال و فرسودگی تجهیزات پیش روی صنعت بود و همین امر سرمایه ای عظیم برای تحول و نوسازی را می طلبد.

منتقد: فرحناکیان در خصوص تامین مالی به منظور باز سازی تجهیزات نفتی نظر دیگری دارد، وی معتقد است نوسازی صنعت نفت با استفاده از فاینانس(تامین منابع مالی از طریق سرمایه گذاری خارجی) امکان پذیر است و این امر بهIPC  محدود نیست.

این کارشناس ارشد نفت و گاز تصریح کرد: زمانی که ما برجام را امضا کرده و میگوییم مشکلی در نقل و انتقال پول نداریم، نباید بهترین میادین خود را که نیاز کمی به تکنولوژی یا حتی پیمانکار خارجی دارد به واسطه این قرار داد واگذار کنیم بلکه فقط باید سرمایه جذب کرده تا این فعالیت ها در داخل کشور صورت بپذیرد.

سقف تولید یک میلیون بشکه از مخازنی که پیر شده اند

موافق:امیریان در خصوص سقف برداشت یک میلیون بشکه و انتقادات وارد شده به آن گفت: این میزان تولید رقم بسیار بالایی است که یک کشور می تواند به موجب آن به یکی از سران اوپک تبدیل شود.

وی در خصوص این که کارشناسان معتقدند که مخازن موجود پیر بوده و امکان برداشت این میزان نفت وجود ندارد، افزود: در کنار این مخازن پیر مخازن جدید نیز به آن اضافه شده است به طوریکه در غرب کارون 165 هزار بشکه نفت در روز از این میادین جدید تولید می شود؛ نکته حائز اهمیت این است که تکنولوژی در این مواقع به تحقق اهداف ما کمک شایانی می کند.

مدیر نظارت طرح های عمرانی مناطق نفت خیز ادامه داد: باید هرکدام از این مخازن به طور جداگانه مورد بحث قرار گیرد و برای آن راهکار تعیین شود.

منتقد: اما فرحناکیان در رابطه با این میزان برداشت نفت از میادین اینطور اظهار نظر کرد: کل برنامه توسعه نفتی ایران در برنامه 5 و6 یک میلیون بشکه بوده، ضمن اینکه تا پایان این برنامه ها نیز از 5 میلیون بشکه فراتر نخواهد رفت؛ بنابراین رقم مذکور بسیار بالا در نظر گرفته شده و رسیدن به آن مشکل است.

وی همچنین بیان کرد: برای افزایش ضریب بازیافت، تکنولوژی لازم است اما نه برای این میادین که نفت به راحتی از آن استحصال می شود.

کلام آخر

موافق:امیریان در پایان تاکید کرد: اکثر کشور های خارجی با افشای جزئیات قرارداد مخالف هستند ضمن اینکه باز کردن این مسائل در مجامع عمومی رقبای ما را از وضعیت با خبر می سازد.

منتقد:فرحناکیان نیز در پایان با اشاره به حدیث:"خیرٌ الامورِ اوسَطُها" گفت: همانطور که گفته شده بهترین کارها میانه روی است، تقاضای ما از وزارت نفت نیز همین است که این قرارداد ها را کنترل شده تنظیم و منعقد کند.

وی تاکید کرد: اینکه همه می گویند قرارداد های جدید از جذابیت بسیار زیادی برخوردار است بخاطر این است که هیچ گونه ریسکی برای طرف خارجی ندارد و برای آن ها تنها یک سرمایه گذاری پر سود است؛ اما در اینجا پای آینده کشور تا 25 سال به میان آمده است.