به گزارش سرویس وب گردی باشگاه خبرنگاران؛ مسلمانان چین 2 تا 3 درصد از کل جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. براساس آمار رسمی بیش از 30 میلیون مسلمان در این کشور زندگی می کنند، اما آمار غیر رسمی حکایت از 50 میلیون مسلمان چینی دارد.
تاریخ اسلام در چین
اسلام از طریق بازرگانان مسلمان در قرن نخست هجری قمری وارد چین شد. با وجود محدودیتهای نظام کمونیستی،این حضور آنچنان گسترده شده است که امروز چین را با پزشکان مسلمان می شناسند.
آنچه مسلم است جریان اصلی ورود و گسترش اسلام در چین از دو مسیر دریایی و مهاجرت اقوام مغول به ایران و سایر کشورهای اسلامی انجام پذیرفته است. اسلام در قرن اول هجری در عصر سلسله"تانگ" (۶۱۸ م ۹۰۷ م) توسط بازرگانان مسلمان ایرانی و عرب تبار ساکن سواحل خلیج ‌فارس و دریای عمان از راه دریا وارد چین شد و در عصر سلسله "سونگ" (۹۶۰ تا ۱۲۷۹م) در شهرهای مهم شرق و جنوب شرقی این کشور گسترش یافت. حمله مغول به جهان اسلام نیز موجب گسترش مهاجرت مسلمانان به چین گردید. بنابراین فرهنگ و تمدن اسلامی در این کشور نفوذ چشمگیری داشت.. زمان حکومت "کوبیلای‌قاآن" بنیانگذار سلسله "یوانگ" (۱۲۷۱ تا ۱۳۶۸ م) روزگار اقتدار ایرانیان مسلمان و شکوفایی اسلام در سرزمین چین بود.
پس از زوال سلسله مغولی "یوان" در عصر "مینگ" (۱۳۶۸ تا ۱۶۴۴م)، امکان نفوذ اسلام به سرزمینهای نواحی میانی چین فراهم شد و مساجد بسیاری در چین ساخته شد. شماری از آثار اسلامی اسلامی مربوط به این دوره، نشان از رواج اسلام در نواحی داخلی و شرق چین دارد. البته ارتباطات گسترده علمی و فرهنگی میان اندیشمندان مسلمان چین و سرزمینهای اسلامی در این دوره از عوامل اساسی گسترش اسلام در چین بود.
در عصر سلسله"چینگ" (۱۶۴۴ تا ۱۹۱۱م) نیز اسلام شاهد پیشرفتهایی به نواحی درونی و شمال شرقی چین بود.
در سال 1949 با حاکم شدن حزب کمونیست و شکست حزب کومین تانگ، مجدداً عرصه بر پیروان تمام ادیان از جمله مسلمانان و شیعیان تنگ و فعالیت‏هاى دینى متوقف و دارایى‏هاى شخصى مسلمانان و موقوفات متعلق به اماکن و مدارس دینى آنان مصادره شد. مردم به اجبار در مزارع دولتى به بیگارى گرفته شدند و مساجد و مدارس نیز تعطیل شدند.
در سال 1977 پس از مرگ مائو و پایان دوران انقلاب فرهنگى، رهبران جدید آزادى‏هایى را در زمینه برگزارى مراسم‏هاى دینى به مسلمانان دادند . همچنین بیگارى کشیدن از مردم ممنوع شد و زمین‏هاى کشاورزى به صورت اجاره در اختیار آنان قرار گرفت. در سال 1982 بیشتر زمین‏هاى مصادره شده به صاحبان اصلى آن‏ها بازگردانده شد.
مناطق مسلمان نشین
70 درصد مسلمانان چین در مناطق خودمختار "شین جیان اویغور"، "نین شیای هویی"، استان های "گان سو" و "نین شیا" در غرب کشور زندگی می کنند و 30 درصد بقیه در دیگر استان ها و شهرهای این کشور ساکن هستند. تنها در شهر پکن شمار مسلمانان به 250 هزار نفر، رستوران های اسلامی به 2000 و مساجد به 70 باب می رسد.
انجمن اسلامی چین در سال 1952 تاسیس شده است و از حقوق قانونی مسلمانان با ملیت های مختلف دفاع و باورهای دینی را تبلیغ می کند. به علاوه، این انجمن با برگزاری کارگاه هایی، به آموزش مسلمانان مستعد همت می گمارد. "چن گوان یوان"، رئیس انجمن اسلامی چین در این باره می گوید: این انجمن فعالیت های بسیاری دارد . برای نمونه، ما در حوزه های انتشار قرآن، ساخت مسجد، برگزاری مسافرت های زیارتی و غیره فعالت می کنیم. اکنون شمار زائران رو به افزایش است و در سال گذشته 13 هزار مسلمان به زیارت حج مشرف شدند. آنها در مکه و مدینه با مسلمانان کشورهای دیگر تبادل نظر کردند و دوستی بین آنها بیش از پیش تقویت یافته است.
شیعیان چینی
با وجود حضور پررنگ فرهنگ شیعى در بیشتر مناطق مسلمان‏نشین چین و نقش مؤثر شیعیان و ایرانیان در گسترش اسلام ، متأسفانه تعداد شیعیان ساکن در این کشور خیلى کم و محدود به چند هزار نفر ساکن در منطقه "یارکند" از استان "سین‏کیانگ" است که از نظر اقتصادى، فرهنگى و آموزشى در محرومیت کامل به سر مى‏برند. براساس شواهد تاریخى مهاجرت شیعیان از منطقه کشمیر هندوستان به "یارکند" در قرن شانزدهم و در دوران حاکمیت عبدالرشیدخان حاکم مسلمان منطقه صورت گرفت.در سال 1920 با حاکمیت "کومین تانگ" بر این کشور، پس از سقوط سلسله امپراتورى چین مجدداً آزادى ادیان برقرار و افرادى که مجبور به ترک منطقه شده بودند از جمله تعدادى از شیعیان منطقه "بلتسان "و "کشمیر" به منطقه "یارکند" بازگشتند و به فعالیت‏هاى بازرگانى و دینى پرداختند. شیعیان مهاجر در شهر "یارکند و اطراف آن ساکن و با تأسیس مدارس دینى به تبلیغات اسلامى پرداختند. همزمان تعدادى از علما و تجار ایرانى نیز که در گذشته با این منطقه در ارتباط بودند با شیعیان یارکند ارتباط برقرار کردند و برخى از متون درسى و کتاب‏هاى تفسیرى را از زبان فارسى به ترکى اویغورى ترجمه و تبلیغات اسلامى (و تا حدودى شیعى) دوباره رونق گرفت.
در میان ده ملیت مسلمان چینی که به اسلام اعتقاد دارند، قوم تاجیک به مکتب شیعه اسماعیلیه معتقد است. آنان بیشتر در ناحیه شرق فلات پامیر سین کیانگ و شهرهای شاچه، یه چنگ، زپو، پی شان در جنوب سین کیانگ زندگی می کنند و جمعیت آنان بیش از 41 هزار نفر و زبان آنها شاخه ای از زبان پامیری و از خانواده زبانهای ایرانی است. قوم تاجیک در قرن دهم میلادی به دین اسلام گروید و از سالهای پایانی قرن شانزدهم تا ابتدای قرن هفدهم به مکتب شیعه اسماعیلیه گرایش پیدا کرد.
مسلمانان چین در عصر حاضر
به دنبال توسعۀ اجتماعی و اقتصادی چین، به ویژه اجرای راهبرد توسعۀ مناطق غرب چین، مسلمانان چین مخصوصاً مسلمانان مناطق غرب با فرصت و چالش های بیشتر رو به رو شده اند.
در گزارش کار دولت چین در نشست سالانۀ مجلس ملی نمایندگان خلق این کشور بر لزوم ایفای نقش مثبت شخصیت های مذهبی و پیروان مذاهب در کمک به توسعۀ اقتصادی و هماهنگی اجتماعی تأکید شده است. امروزه مسلمانان چین بیشتر درحوزه بهداشت و علوم پزشکی فعالیت می کنند به طوری که بیشتر پزشکان مشهور چینی در میان مسلمانان است.
مشکلات مسلمانان چینی
بیشتر مشکلات مسلمانان در تبلیغ اسلام است. قوانین ضد الهی نظام کمونیستی اجازه نمی دهد که مراکز آموزشی و تبلیغی اسلامی فعالیت نمایند. البته ساخت مساجد زیبا با فعالیتهای محدود وتنها برای اقامه نمازهای یومیه و مراسمهای مذهبی مانعی ندارد. مسلمانان نمی توانند در مدارس اسلامی درس بخوانند و یا اینکه به طور علنی اسلام را تبلیغ نمایند و این موضوع باعث تنش میان مسلمانان و برخی ملیتهای غیر مسلمان هوادار دولت ازجمله بودائیان و پیروان کنفوسیوس شده است. /د

منبع؛ islaminchina.info