به گزارش خبرنگار دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در تاریخ 22تیرماه بود که خبری از سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی اعلام شد که 19 شرکت موافقت اصولی راه اندازی اپراتور مجازی تلفن همراه را کسب کرده‌اند. از آن زمان بود که این سؤال به اذهان خطور کرد که اصلاً اپراتور مجازی چیست؟  چه کارایی دارد؟

اپراتور مجازی تلفن همراه با نام "MVNO(Mobile Virtual Network Operator)”  هم معروف هستند. اگر بخواهیم در یک جمله بگوییم این اپراتورها خرده فروش اپراتورهای اصلی هستند. یا به عبارت دیگر این اپراتورها برای ارائه خدمات هیچ گونه تجهیزات و زیرساخت‌های فیزیکی ندارد و از زیر ساخت‌های اپراتورهای اصلی استفاده می‌کنند.

اپراتورهای  مجازی می‌توانند هم به صورت زیر مجموعه اپراتورهای اصلی کار کنند و هم به صورت مجزا اقدام به فعالیت کنند و سیم‌کارت و خدمات کاملاً مستقل داشته باشند و تنها از نظر تجهیزات زیرساختی وابسته به اپراتورهای اصلی باشند.

 اما سؤال دیگری که به وجود می‌آید این است که با توجه به وجود اپراتورهای اصلی برای مثال در ایران: همراه اول، ایرانسل و رایتل دیگر چه نیازی به اپراتورهای مجازی هست؟

برای چرایی نیاز به وجود اپراتورهای مجازی و کاربرد آنها دلایل متعددی وجود دارد که به صورت مختصر و مفید  به تعدادی از مهم‌ترین‌ها اشاره خواهیم کرد.

در حال حاضر در سراسر جهان حدود 260 اپراتور اصلی وجود دارد که آنها دارای زیرساخت‌های فیزیکی مانند آنتن‌های BTS  و امثال آن هستند که سه اپراتور کشورمان هم جزو آن ها بوده ، اما لازم است بدانید در حال حاضر بیش از هزار اپراتور مجازی در جهان فعالیت می کنند. اولین اپراتور مجازی در سال 1999 در انگلستان راه اندازی شد.

برخلاف آنچه تصور می‌شود اپراتورهای اصلی از حضور اپراتورهای مجازی نه تنها ناراحت نمی‌شوند بلکه خوشحال هم هستند چون آن‌ها را به عرضه کنندگان عمده خدمات تبدیل خواهد کرد و به نوعی موجب ایجاد بازار تضمین شده برای ظرفیت‌های بلا استفاده آنها خواهد شد.

به طور مختصر دلیل نیاز به اپراتورهای مجازی به شرح زیر است:

 محدودیت امکان ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی برای تعداد زیاد اپراتورهای اصلی، یعنی امکان ایجاد زیرساخت فیزیکی مانند  آنتن‌های BTS  برای تعداد زیاد اپراتور وجود ندارد، به طوری که اپراتور سوم یعنی رایتل برای نصب دکل‌های خود در فضاهای شهری دچار مشکل شده است و برای حل مشکل رو به رومینگ ملی آورد.

دلیل دیگر اینکه اپراتورهای بزرگ امکان استفاده از ظرفیت‌های بلا استفاده زیرساخت‌های فیزیکی اپراتورهای اصلی است. برای مثال می‌توان به فرکانس‌های بدون استفاده مانده این زیرساخت‌ها اشاره کرد مانند استفاده از فرکانس‌های رادیویی مختلف و استفاده نشده و همین‌طور پهنای باندی که به دلایل مختلف فنی و قانونی و ... امکان استفاده از آنها برای اپراتورهای اصلی نیست و می‌توانند آن را در اختیار اپراتورهای مجازی برای ارائه خدمات خود قرار دهند.

اپراتور اصلی به دلیل خدمات رسانی گسترده، در همه زمینه‌های ارتباطی نمی‌توانند به ارائه خدمت بپردازند چون نیاز به یک سیستم اداری عریض و طویل خواهند داشت، و مسلماً امکان بازار یابی تخصصی در خدمت‌های مختلف ارتباطی را از دست خواهند اما با عمده فروشی ظرفیت خود به اپراتورهای مجازی هم اپراتور اصلی به سود می‌رسد و هم خدمات مختلف به کاربران  توسط اپراتورهای مجازی ارائه خواهد شد که تاکنون ارائه نشده بود.

اپراتورهای اصلی به دلیل تعداد محدود عملاً از حوزه رقابت خارج می‌شوند اما این اپراتورهای مجازی موجب بهبود بازار رقابت  و در نتیجه بهبود کیفیت خدمات خواهند شد.


خدماتی که اپراتورهای مجازی ارائه می‌دهد بسیار گسترده است که البته معمولاً بر بستر data  یا همان نسل سوم و چهارم ارتباطات است به دلیل آنکه پهنای باند گسترده‌تری نسبت به نسل دوم ارتباطات که بر پایه صوت بود دارند.

برای مثال در یکی از کشورهای همسایه یک اپراتور مجازی به این صورت عمل می‌کند که سیم کارت را به همراه گوشی به صورت نقد یا اقساط به مشترک می‌فروشد و به ازای ماهانه 10 دلار، مشترک می‌تواند تماس نامحدود درون شبکه برقرار کند و البته برای تماس برون شبکه نیاز به شارژ  جدید خواهد داشت . این اپراتور برای ارزان تر بودن  تماس‌ها نسبت به اپراتور های اصلی  از بستر اینترنت  استفاده میکرد .

البته خدمات اپراتورهای مجازی می‌تواند مربوط به منطقه جغرافیای محدود مثلاً در چند استان کشور یا حتی خدمتی خاص مانند تماس تصویری و تلویزیون موبایلی و صرفاً اینترنت و امثالهم باشد.

یکی از نکات مهمی که می‌تواند تأثیر به سزایی برای 19 اپراتور مجازی ایرانی داشته باشد موضوع رومینگ ملی است. که اگر برای خدمات آنها هم صدق کند نکته بسیار مثبتی خواهد بود.

در هر صورت باید دید این 19 اپراتور مجازی که اسامی شناخته شده‌ای هم در بین آنهاست چه خدماتی را برای ارائه در نظر دارند، شرکت‌هایی مانند شاتل، تجارت الکترونیک پارسیان، تجارت الکترونیک سامان، بیستاک (پشتیبان نرم افزار پیام‌رسان بیسفون) و شرکت فناپ که قرار است با همکاری یک شرکت انگلیسی خدمات خود را ارائه کند، از جمله شرکت‌هایی هستند که موافقت اصولی خود را از سازمان تنظیم مقررات رادیویی دریافت کرده‌اند.

بر اساس اعلام سازمان تنظیم مقررات مبنی بر حذف محدودیت زمانی شش ماهه این شرکت‌ها  برای عقد قرار داد با اپراتورهای اصلی اکنون با آسودگی خاطر می‌توانند اقدام به انتخاب اپراتور اصلی مورد نظر خود کنند.

در کل باید گفت حضور اپراتورهای مجازی و ارائه خدمات متنوعی که در حال حاضر در کشورمان ارائه نمی‌شود، نه تنها موجب سود اپراتورها و بهبود فضای کسب و کار می‌شود بلکه رضایت مردم  را هم در پی خواهد داشت.

البته امیدواریم با تدبیر و هماهنگی مسئولین این طرح به نحو احسن اجرا شود.


گزارش از: محمد حسین حاجی

انتهای پیام/