به گزارش
خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ برنامههای توسعهٔ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران، به مجموعه برنامههای میان مدتی گفته میشود که به صورت پنجساله توسط دولت وقت تنظیم میشود و به تصویب مجلس شورای اسلامی میرسد.
از ابتدای انقلاب تاکنون با تمام فراز و نشیبهایی که تاریخ این سرزمین به خود دیده و در دولتها با گرایشهای مختلف سیاسی، پنج برنامه توسعه از طرف دولت تنظیم و به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. البته هر برنامه در زمان خاص خود و منطبق با شرایط و گاهی بحرانهای همان زمان نوشته شده است، به طور مثال اولین برنامهای که پس از انقلاب به تصویب رسید بیشتر حول محور بازسازی و تقویت بنیه دفاعی کشور پس از جنگ تحمیلی بود.
برنامه ششم توسعه در دولت یازدهم توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی و ستاد تدوین برنامه ششم در سالی تنظیم و تقدیم مجلس شد که مصادف بود با دو رویداد سیاسی بزرگ،در سال 94 انتخابات مجلس شورای اسلامی و همچنین مجلس خبرگان رهبری برگزار شد.
پس از ارائه این برنامه از سوی دولت به بهارستانیها با انتقادات فراوانی از جانب نمایندگان و کارشناسان حوزههای مختلف مواجه و در نهایت مشخص شد که برنامهای که قوه مجریه به خانه ملت ارائه داده، صرفاً احکامی است که برای اجرای برنامه ششم توسعه مورد نیاز است و در نهایت پس از بررسی در کمیسیونهای تخصصی مجلس نهم و وارد شدن ایرادات اساسی و مبنایی بر این برنامه، تصمیم به عدم تصویب آنها گرفته شد.
به همین دلیل نمایندگان مجلس نهم در جلسه علنی(روز یکشنبه 16 اسفندماه) با دو فوریت اصلاح ماده 235 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه با طرح تمدید برنامه پنجم به مدت یکسال موافقت کردند.
بر همین مبنا "محمدرضا پورابراهیمی" رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تمدید برنامه پنجم به مدت یکسال، گفت: روال انجام برنامه توسعه این بوده که باید این برنامه پیش از پایان برنامه قبلی برای بررسی به مجلس ارائه شود، اما متأسفانه برنامه ششم توسعه با تأخیر و تا حدودی ناقص به مجلس ارائه شد.
وی با بیان اینکه متن برنامه ششم ایرادات جدی دارد گفت: ما اگر فاقد برنامه
ششم باشیم به هیچ وجه نمیتوانیم مطالبات مردم را پیگیری کنیم.
سرانجام تعیین تکلیف برنامه ششم توسعه پس از کش و قوسهای فراوان به نمایندگان مجلس دهم رسید. گرچه در دوره گذشته موافقان و مخالفان تصویب برنامه ششم توسعه هر یک استدلالهای خاص خود را برای تصویب یا عدم تصویب این برنامه داشتند، اما در نهایت کمبود وقت برای بررسی لایحه برنامه ششم این برنامه را راهی مجلس دهم کرد. "بهروز نعمتی" سخنگوی هیات رئیسه مجلس در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، دراین باره گفت: لایحه برنامه ششم توسعه در 35 ماده از سوی دولت به هیأت رئیسه مجلس تقدیم شد که در روز یکشنبه 17 مرداد ماه اعلام وصول میشود.
وی افزود: پس از اعلام وصول لایحه برنامه ششم برای بررسی به کمیسیونهای تخصصی و بعد از آن به کمیسیون تلفیق برنامه ارجاع داده میشود که هر یک به مدت 2 هفته فرصت دارند تا متن لایحه برنامه را مورد بررسی قرار دهند.
اما اخیرا "سیدامیرحسین قاضیزادههاشمی" یکی از اعضای هیأت رئیسه مجلس دهم، با اشاره به ارسال لایحه برنامه ششم توسعه از سوی دولت، اظهار داشت: قوه مجریه هفته گذشته لایحهای را تحت عنوان "اصلاحیه لایحه برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران" آن هم با امضای "محمدباقر نوبخت" رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور تقدیم پارلمان کرد.
وی افزود: طبق قانون لوایح ارسالی دولت به مجلس باید به امضای رئیسجمهور یا معاون اولش برسد، اما این لایحه به امضای محمد باقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی رسیده است.
این عضو هیأت رئیسه مجلس در ادامه تصریح کرد: لایحه ارسالی دولت در واقع همان لایحه قبلی است که به مجلس نهم ارسال کرده بودند، با کمی تغییرات، اما نکتهای که در این میان باید به آن توجه داشت این است که لوایح ارسالی دولت به مجلس شورای اسلامی برای داشتن جنبه قانونی باید با امضای رئیسجمهور یا معاون اول وی باشد.
وی با بیان اینکه این لایحه اصلاحیه برنامه ششم توسعه را میشود به عنوان نظر مشورتی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در نظر گرفت اما نه به عنوان یک لایحه رسمی، تصریح کرد: لایحه برنامه ششم توسعه قبلاً در مجلس اعلام وصول شده و در دستور کار پارلمان هم هست، اما اگر دولت اصرار داشته باشد که لایحه اصلاحیه برنامه ششم که اخیراً تقدیم مجلس شده را جایگزین لایحه قبلی کند، باید با امضای رئیسجمهور یا معاون اول وی باشد، اما اگر لایحه ارسالی را به عنوان نظر مشورتی سازمان مدیریت و برنامهریزی تقدیم مجلس کرده باشد، دیگر نیازی به ارسال لایحه جدید نیست.
در واکنش به سخنان قاضی زاده هاشمی، "محمدمهدی مفتح" سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: آنچه در 4 مردادماه از سوی نوبخت تقدیم مجلس شد، به امضای رییس جمهور و همچنین اعلام وصول از سوی هیات رییسه مجلس نیاز ندارد، چرا که صرفاً گزارشی است درباره لایحهای که پیش از این در آخرین روزهای کاری مجلس نهم از سوی هیات رییسه اعلام وصول شده بود.
نماینده مردم تویسرکان با اشاره به محتوای ماده 141 آییننامه داخلی، گفت: مواردی که تا پایان یک دوره مجلس، نیمهکار باقی میماند، دولت یا تعدادی از نمایندگان در مجلس بعد میتوانند از هیات رییسه برای ادامه بررسی آن طرح یا لایحه درخواست کنند.
مفتح تصریح کرد: این اتفاق درمورد لایحه مذکور افتاده و از سوی هیات رییسه مجلس اعلام وصول شده است، در تاریخ 30 تیرماه 95 نیز چاپ شده و در اختیار نمایندگان در کمیسیونها قرار گرفته است. علاوه بر این، گزارش دیگری درباره این لایحه ازسوی نوبخت تقدیم مجلس شده که این گزارش نیز در4 مردادماه سال جاری شماره خورده و در اختیار مجلس قرار گرفته است.
در این راستا"محمد باقر نوبخت" در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی از نمایندگان مجلس میگویند لایحه برنامه ششم که به مجلس شورای اسلامی ارائه شده بر خلاف معمول با امضای شما بوده نه شخص رئیس جمهور، علت این مهم چیست، گفت: کلیات برنامه ششم به مجلس نهم تقدیم و با بحث و بررسی در کمیسیون تلفیق تصویب شد.
سخنگوی دولت با بیان اینکه چون فرصت تصویب این لایحه در جلسات علنی مجلس نهم فراهم نشد و به مجلس دهم رسید، اظهار داشت: دولت باید قانونا مجموعهای از لوایحی که از مجلس گذشته وجود داشته را به مجلس جدید هم ارائه میداد که یکی از این لوایح برنامه ششم بود.
نوبخت با بیان اینکه شکل این برنامه برای سالهای 1395 تا 1399 برای تمام حوزههای بخشی و فرابخشی است، گفت: ابتدا گفتیم که ما در چه موقعیتی هستیم، چه چالشهایی داریم، قرار است طی سالهای 95 تا 99 چه اتفاقاتی بیفتد و در سال 99 آن جامعه مطلوب ما کجا است.
سخنگوی دولت با تاکید بر اینکه این برنامه یک نقشه راه از وضع موجود برای رسیدن به راه مطلوب است، اظهار داشت: در این برنامه مشخص کردیم که در هر یک از این حوزههای بخشی و فرابخشی که 30 حوزه هستند، سال به سال باید چه اهداف و راهبردهایی داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه این مجموعه رادر قالب یک مجلد مفصل به عنوان سند به مجلس ارائه دادیم، تصریح کرد: برنامهای که تهیه میکنیم ملهم از برنامه سیاست های کلی برنامه ششم که مقام معظم رهبری ابلاغ فرمودند و همچنین سیاستهای اقتصاد مقاومتی است. در این راستا دو کتاب قطور تهیه کردیم و نشان دادیم که این 24 بند سیاست اقتصاد مقاومتی، هر بندش را در کجای این برنامه میتوانیم جستجو کنیم.
نوبخت با اشاره به اینکه نوآوری برنامه ششم نسبت به برنامههای قبلی در این بود که احکام تکراری را کنار گذاشتیم، گفت: در برنامههای پنجم توسعه مرتبا احکامی تکرار میشد، اما در برنامه ششم آن موارد را یک جا جمع کردیم و به مجلس تحت عنوان "احکام دائم" دادیم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور با بیان اینکه ما الان دو نوع حکم داریم، اظهار داشت: یک حکم دائمی است که به مجلس ارائه دادیم و یک حکم نیز فقط مختص این پنج سال است که آن را هم به مجلس ارائه دادهایم.
سخنگوی دولت با اشاره به اینکه علاوه بر این احکام اسنادی را نیز ارائه دادیم که مشخص میکند از سال 95 تا 99 هر سال چه برنامه و سیاستهایی را دنبال خواهیم کرد، گفت: اما مجلس اعلام کرد این احکام مورد نیازی که دولت ارائه داده برای آنکه مشابه با برنامههای قبلی باشد، باید اهداف و منابع آن کاملا مشخص شود.
وی ادامه داد: بر این اساس به احترام مجلس ویرایش جدیدی از آن برنامه با همان الگویتم سنتی که اهداف و منابع نیز کاملا مشخص باشد، در اختیار مجلس قرار دادیم، مجلس میخواست همان روش سنتی و قبلی را داشته باشد، بر این اساس این ویرایش جدید طی توافقی با رئیس مجلس داشتیم، ارائه کردیم.
سخنگوی دولت افزود: بنابراین آنچه که ما تقدیم مجلس کردیم لایحه برنامه نیست چرا که آن را قبلا ارائه داده بودیم، بلکه این ویرایشی با همان سیاق و ساختاری که برنامههای سنتی ما دارند، است چرا که مجلس عادت دارد که همان رویهای را که گذشتگان و پدرمانمان انجام میدادند، دنبال کند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر مردم مترصد هستند که برنامه ششم باید از ابتدای امسال و شروع کار مجلس جدید اجرا میشد اما به تاخیر افتاد، متذکر شد: در هر صورت ما به مجلس احترام گذاشتیم و بنده به عنوان مسئول سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور آن را امضا کردم، باید گفت که چنین سخنانی راهی برای رشد کشور نخواهد بود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، دور از انتظار نیست که دولت با توجه به پیشبینی وضعیت اقتصادی کشور در سالهای آتی و با در نظر گرفتن محدودیت منابع مالی، برنامه ششم توسعه را به یک چارچوب کلی مبدل کرده باشد تا در آینده درگیر چانهزنیهای تخصیص منابع نشود اما باید دید آیا این لایحه میتواند نظر مجلس دهم را جلب کند یا دولت به ناچار بازهم باید جزییات بیشتری به لایحه برنامه ششم توسعه بیفزاید.
باتوجه به اهمیت برنامه ششم توسعه ضروری است که از حواشی پیش آمده که بررسی این برنامه را به تعویق انداخته، چشم پوشی کرد تا این مهم در کشور به مرحله اجرا و عمل رسد.
لازم به ذکر است که در تاریخ 12 مردادماه و در ادامه برنامههای دولت برای اصلاح نظام مدیریت و ساختار اداری و استخدامی کشور محمدباقر نوبخت به عنوان " معاون رییس جمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور" منصوب شد اما در مصاحبه ها و نقل قول های این گزارش با تعهد به جملات مصاحبه شوندگان ار عنوان "سازمان مدیریت و برنامهریزی" استفاده شده است.
گزارش از مریم السادات قوامی
انتهای پیام/