ایشان افزودند: خداوند در آیات اولیه این سوره به تشریح این هفت خصلت می پردازد و بیان می کند که آنها با این هفت خصلت وارث فردوس برین خواهند شد؛ سوالی که در اینجا واقع می شود، آن است که چرا خداوند از واژه پاداش و جزا استفاده نکردند  و فرمودند که آنها وارث بهشت هستند؟ نکته اصلی اینجا است که خداوند به جای کلمه جزا و پاداش از کلمه ارث استفاده می کند زیرا انسان برای ارث زحمتی نمی کشد و مال رایگان است.

حضرت آیت الله سبحانی بیان کردند: این سوال مجددا پیش می آید که مگر انسان در عمر خود با این اعمال برای رسیدن به رضایت الهی تلاش نمی کند، پس چرا خداوند بیان می کند که او بهشت را به رایگان برده است؟ پاسخ این است که انسان در عمر متوسط هفتاد ساله، نهایتا شصت سال عبادت می کند ولی در مقابل بهشتی با این همه عظمت و زمانی که محدودیتی بر آن نیست را به عنوان جایزه دریافت می کند ولی عمل با این پاداش هیچ سنخیتی از نوع کار متقابل ندارند؛ در واقع این بهشت به رایگان و بدون زحمت به انسان مومن می رسد.

ایشان تصریح کردند: خداوند در این آیات به هفت عمل نماز با خشوع، پرهیز و دوری از کارهای لغو، برقراری رابطه مناسب با مردم و کمک به آنها، رعایت حدود الهی در به کار بردن قوه شهوانی و حفظ شهوت و قوای جنسی، وفای به عهد و امانت داری و به جای آوردن نماز در وقت مقرر، به عنوان اعمال اصلی مومنان اشاره می کند که این اعمال در لفظ آسان ولی در عمل سخت است.

معظم له گفتند: خداوند متعال راه حق و حقیقت را این گونه به انسان ها نشان می دهد و از او فقط همین موارد را می خواهد، ولی عده ای به دنبال صوفی گری و نحله های آنها می روند؛ در حالی که راه حق و حقیقت راهی است که قرآن و اهل بیت(ع) به ما نشان می دهند.

این مرجع تقلید بیان کردند: خداوند در آیات بعد، مراحل خلقت را به انسان متذکر می شود و ریشه آفرینش او را بازگو می کند؛ در واقع خداوند به ما می فهماند انسان تا چه حد فقیر است و در مقابل عظمت و قدرت الهی از خود چیزی ندارد؛ در اینجا خداوند در ابتدا به مراحل خلقت حضرت آدم می پردازد و سپس به انسان های بعدی اشاره می کند.

ایشان گفتند: در آین آیات بیان شده انسان ابتدا از گل خلق شد و سپس این گل چکیده یا سلاله گرفته شده و شکل او ایجاد می شود و سپس روح در او دمیده می شود؛ در واقع این مراحل، مراحل خلقت حضرت آدم است و انسان های بعدی از نطفه خلق میشوند که به آن اشاره می شود.

حضرت آیت الله  سبحانی بیان کردند: انسان از نطفه زن و مرد خلق می شود و منظور از نطفه، همان ترکیبی است که از جسم زن و مرد است؛ سپس این نطفه در "قرار مکین جای" می گیرد که این قرار مکین همان رحم و محل قرار است؛ این قرار به معنی جایگاه نطفه است؛ مکین به این معنی است که در آن به نطفه صدمه ای وارد نمی شود؛ در واقع در جلوی رحم سه پرده محافظ و پشت رحم ستون فقرات قرار دارد که او را از گزند حفظ می کند.

ایشان گفتند: خداوند در ادامه به فاصله نطفه و علقه با «ثم» اشاره می کند؛ علقه را به خون بسته معنی می کنند که البته لغات دانان عرب بیان می کنند علقه به معنی زالو است، یعنی خون بسته خصلت زالو را دارد و خون را از مادر می مکد و از آن تزریق می کند تا به رشد خود ادامه دهد تا به مرحله گوشت کوبیده شده برسد که در واقع همان خونی است که بسته شده است و بعد به خلقت استخوان اشاره می کند که در لایه های گوشت قرار می گیرند.

معظم له افزودند: این سخنان امروز برای اهل فن و کسانی که با علم به این مراحل رسیده اند قابل فهم است، ولی سوال اینجاست که این مطالب علمی چگونه می تواند از یک فرد معمولی در قلب بیابان های جزیره العرب صادر شود؛ این مساله نشان می دهد مطالب مذکور محصول تربیت آن جامعه نبود، بلکه معلم ایشان وحی و کلام خدا بوده است.

ایشان گفتند: پس از اینکه این مراحل ذکر شد خداوند به انسان تذکر می دهد تا اینجا مراحل جسم حیوانی او شکل گرفته و از این حیث هیچ برتری به مخلوقات دیگر ندارد؛ اما برتری انسان زمانی فرامی رسد که روح در او دمیده می شود و پس از آن است که خداوند خود را احسن الخالقین می خواند و فتبارک الله می گوید.

این مرجع تقلید بیان کردند: برخی حضرت عیسی را نیز خالق می دانند و بیان می کنند که خداوند در اینجا از برتری خود بر حضرت عیسی(ع) سخن می گوید در حالی که خلقت حضرت عیسی(ع) در حدی نبود که بتوان ایشان را به خدا مقایسه کرد، زیرا ایشان مواد را جمع می کردند و خلقتی می دانند، ولی این که خداوند این همه انسان ها و حیوانات و جهان را از عدم خلق کرده، معنی اصلی خلقت است.

ایشان گفتند: شبیه این آیات در سوره حج نیز وجود دارد که خداوند به ذکر مراحل خلقت انسان می پردازد، ولی در پس تمامی این آیات و بیان ها منظور و هدف بسیار عمیقی است که یکی از آنها بیان قدرت الهی و بیان فقر انسان و دوم معجزه بودن قرآن است و این که این سخنان هیچ گاه از یک انسان امّی معلم ندیده بر نمی آید، بلکه حتما باید این انسان به مبدا وحی متصل باشد.