فرهنگ دموکراتيک مربوط به رفتارها، اعمال، هنجارها و قواعد و ارزش های حاکم بر جامعه است، که به مناسبات انسانی شکل می دهد. فرهنگ مدنی دموکراتیک در طول یک پروسه زمانی و از طرق مختلف خصوصاً آموزش و پرورش استقرار می یابد. در چنین فرهنگی افراد از کودکی یاد می گیرند که چگونه در چارچوب دموکراسی زندگی کنند و عمل نمایند، به حقوق یک دیگر احترام بگذارند، رقابت سازنده را بر هر امری ترجیح دهند نه این که به فکر حذف هم دیگر باشند، بپذیرند که فقط شایستگی و توانمندی ملاک هر پیشرفت کاری و حرفه ای باشد، به قواعد بازی تن در دهند و میز را واژگون نسازند، به خود سخت بگیرند نه به دیگران، منافع عمومی را بر منافع شخصی ارجح بدانند، منطق و عقلانیت را در انتخاب های شان ملاک اصلی قرار دهند، مخالفت خود را از طریق انتقاد ابراز کنند و نه توهین و رفتارهای خشن، انتقاد پذیر باشند و بدانند که منتقد کسی است که با دیدگاه هایش کمک می کند تا بهتر از قبل عمل کنیم، اسیر تعصبات کور و جاهلانه و خرافه پرستانه نباشند، هر امری را چشم بسته و ناآگاهانه نپذیرند، به نهادها و ساختار پایبند باشند و نه این که دنبال شخصیت پرستی و بت کردن افراد بروند، نظم را در تمام صحنه های زندگی شان به نمایش بگذارند، به حقوق شهروندی خود کاملا آگاه باشند و از آن دفاع کنند، کار جمعی و گروهی را به خوبی بلد باشند، از سرک کشیدن در زندگی شخصی یک دیگر خودداری کنند، برای رسیدن به اهداف و خواسته های شان تلاش کنند ولی هرگز برای رسیدن به آن ها از طرق غیرقانونی عمل نکنند، به قوانین و مقررات احترام بگذارند و برای منافع شخصی قانون را زیر پا نگذارند، گفت و گو و مذاکره را در هر حالت برای حل اختلافات در اولویت قرار دهند، بپذیرند که همه آدم ها از آزادی بیان و حق ابراز عقیده برخوردارند و حتی اگر عقیده ای مخالف دیدگاه شان بود آن را تحمل کنند، تلاش نکنند که سبک و الگوی زندگی مورد علاقه خود را به دیگران تحمیل کنند، و نهایتا رفتار دموکراتیک را در حرف و عمل به نمایش بگذارند. 

در فرهنگ دموکراتيک رقابت سرلوحه رفتارهای شهروندان است. از پایین ترین سطوح روابط اجتماعی تا بالاترین سطوح، همه افراد از طریق رقابت تلاش می کنند به موفقیت دست یابند. نحوه مشارکت درست در امور را از کودکی یاد می گیرند، و در سنین بالاتر از این طریق تلاش می کنند در تعیین سرنوشت جامعه خود موثر باشند. بنابراین در فرهنگ مدنی دموکراتیک، شهروندان منفعل نیستند بلکه کاملا به طور فعال و پویا در امور مشارکت می کنند. در فرهنگ مدنی دموکراتیک، با شهروندان آگاهی روبه رو هستیم که انتخاب شان کاملا آگاهانه است و به صورت پوپولیستی تحت تاثیر شعارهای توخالی تهییج نمی شوند. اعمال خشونت برای رسیدن به اهداف و یا تحمیل عقایدشان را به هیچ وجه جایز نمی دانند و در قالب جامعه مدنی به پی گیری خواسته های شان می پردازند. 

فرهنگ مدنی دموکراتيک پشتوانه یک دموکراسی سالم و مطمئن است، وضعیتی که در آن نهادها تعیین کننده اند و نه افراد، پس در مقابل فراز و نشیب های مختلف از جمله به قدرت رسیدن یک فرد اقتدارگرا، حیات دموکراسی کماکان تضمین شده است، چون چک و بالانس های لازم در جامعه وجود دارد و فرهنگ مدنی دموکراتیک از طریق افکار عمومی آگاه جلوی سست شدن بنیان های دموکراسی را خواهند گرفت.

دموکراسی راستین، سالم و مستحکم بر یک فرهنگ مدنی دموکراتیک تکیه دارد، پس در مقابل طوفان های سهمگین هم سربلند خواهد بود. نتیجه آن که بایستی برای ترویج و نهادینه شدن رفتارها، اعمال، قواعد و ارزش های دموکراتیک تلاش نمود، تا نهال دموکراسی تنومند و مستحکم گردد.

انتهای پیام/