مسعود بن سعد بن سلمان شاعر بزرگ پارسی گوی نیمه دوقرن پنجم و آغاز قرن ششم از ارکان استوار شعر فارسی است.

شاعر حبسیه سرای پارسی گوی با خاندانی از تبار همدان

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از همدان؛ صل خاندان او از همدان است اما تولد مسعود در لاهور هندوستان در سال های ٤٥٢ تا ٤٢٧ - ٤٣٨ تا ٤٤٠ هجری اتفاق افتاه است .


پدر سعد سلمان از عمال صاحب منصب و از مستوفیان دوره اول غزنوی بوده چنانکه چون امیر مجدودین مسعود در سال ٤١٤ - ٤٢٧ هجری - از جانب پدر به امیری هندوستان رفت سعد سلمان سمت استیفا دستگاه او یافت و گویا از همین زمان به بعد سعد سلمان با خانوداه خود در لاهور ماندگار شد و مسعود در این شهر به دنیا آمد.
سعد سلمان تا دوره سلطان مسعود بن ابراهیم زنده بود .

مسعود از ابتدای دوران جوانی به دربار سلاطین غزنوی را یافت ابتدا به خدمت سلطان ابراهیم غزنوی پیوست . سپس از ملازمان و مقربان سیف الدوله محمود پسر سلطان ابراهیم که از طرف پدر به حکومت هندوستان منصوب شده بود، گردید.

بعد از آنکه سیف الدوله مورد سوظن پدر قرار گرفت ، سیف الدوله و همراه چندی تن از مقربانش از جمله مسعور سعد ، دسگتیر و زندانی شدند . مسعود سعد ٧ سال در قلعه های دهک و سو و ٣ سال در قلعه نای محبوس و در غل و زنجیر بود . مسعود سعد در ده سالی که در زندان و غل و زنجیر بود قصاید غرا نزد سلطان ابراهیم و بزرگان دستگاه او فرستاد از سلطان عفو و از دیگر بزرگان یاری جست و عاقبت یکی از مقربان سلطان به نام عمید الملک عمادالدوله ابوالقاسم خاص نزد سلطان شفاعت کرد و او از حبس بیرون آمد . وی پس از آزادی از زندان به هندوستان بر سر ضیاع و عقار پدر رفت .

در زمان سلطنت مسعود پسر ابراهیم ، ابونصر پارسی که از دوستان مسعود سعد و پیشکار امیر عضد الدوله پسر مسعود و حاکم هند بود کوشید تا شاعر را به حکومت چالندر از نوای لاهور هندوستان رساند.

طولی نکشید که ابونصر مغضوب و گرفتار گردید و در نتیجه شاعر هم مجددا گرفتار و زندانی شد و در قلعه مرنج محبوس گردید و حدود ٨ سال در آنجا محبوس ماند تا به شفاعت ثقة الملک طاهرابن علی از رجال دربار مسعود آزاد و به کتابداری کتابخانه سلطنتی گماشته شد و تا پایان عمر در این کار بود.

مسعود سعد ١٨ سال از بهترین سالهای عمر خویش را در زندان و غل و زنجیر گذراند و بعد از حبس دوم فرسوده و شکسته شد .

سبک شعری

مسعود سعد یکی از بزرگترین قصیده سرایان ایران میباشد اشعارش بیشتر به سبک شاعران خراسانی است . هنر خاص او در قصاید شکوائی است . در این قصاید از شداید زندان ، محنت غربت ، آلام و مصائب شب های تیره زندان دوری از فرزندان خود ، و بی گناهی خود سخن ها گفته و چون در بیان این حالات و احساسات آنچه را می دیده و بر او میگذشته به نظم درآورده سخنش فوق العاده تاثیر گذار و نافذ است و از این حیث قصایدش در ادبیات فارسی بی نظیر میباشد .

آثار

مسعود سعد یکی از قصیده‌سرایان بود و سبک شعر او خراسانی است. دیوان او بهترین گواه مهارت وی در سرایش هرگونه شعر فارسی است. بیشتر اشعارش حبسیه است. حبسیه اشعاری است که معمولاً در حبس و زندان و در گلایه از رنج و آلام آتها سروده می‌شود. علاوه بر قصاید در دیوانش غزل، رباعی، مثنوی، قطعه و چیستان نیز یافت می‌شود. زبان او آسان و سلیس می‌باشد. وصفِ طبیعت، غزل‌های عاشقانه و بزمی در شعر او کمتر است. بیشتر قصیده‌های شِکوه‌ای مسعود، از راهِ دادخواهی، خطاب به شاهانِ غزنوی یعنی سلطان ابراهیم بن مسعود و پسرش علاءالدّوله بن ابراهیم، شهرزاد بن ابراهیم، مَلِک ارسلان بن مسعود و بهرام شاه بن مسعود، سروده شده‌است. در این قصاید ابتدا ستایشی از سلطان به عمل آمده و سپس به شکوه پرداخته شده‌است. چندین قصیده در ستایش امرا و دوستانی دارد که به او یاری نموده‌اند.

بیشتر اشعارِ او کلامِ جامعه است، خصوصاً آن‌که در زندان گفته شده‌است.

انتهای پیام/ د


اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.