به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از خبرگزاری فرانسه؛ موافقت‌نامه سایکس-پیکو توافقی سری میان بریتانیای کبیر و فرانسه بود که در 16 مه 1916 در خلال جنگ جهانی اول و با رضایت روسیه برای تقسیم امپراتوری عثمانی منعقد شد. دو روز دیگر این موافقت‌نامه وارد یک صدسالگی می‌شود اما این توافق پس از 100 سال به عامل اصلی در پیشبرد سیاست‌های رجب طیب اردوغان – رئیس‌جمهور ترکیه—شده است.

بر اساس توافق سایکس-پیکو که بین دو دیپلمات انگلیسی و فرانسوی مارک سایکس و فرانسوا ژرژ پیکوی و با سوءاستفاده از تضعیف امپراتوری عثمانی منعقد شد، کشورهای سوریه، عراق، لبنان و فلسطین میان فرانسه و بریتانیا تقسیم شدند و مرزهای مدرن امروزی به وجود آمدند. در مرز کشی این مناطق توجهی به مردم بومی هر منطقه نشد و پیامد آن در بحران، خشونت و جنگ‌های منطقه‌ای‌ای مشهود است.

در سال 1923، جمهوری ترکیه به ریاست "مصطفی کمال آتاتورک" پایه‌گذاری شد. این دولت با پا پس کشیدن از امپریالیسم عثمانی به دنبال تشکیل یک حکومت قوی در داخل مرزهای خود بود. ولی با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه اردوغان در سال 2002، سیاست‌های بلند پروازانه وی رنگ و بوی تازه‌ای گرفت به‌گونه‌ای که افزایش نفوذ ترکیه در مناطق تحت کنترل عثمانی سابق در رأس سیاست‌های خارجی اردوغان قرار گرفت. در این زمان دولت ترکیه از سوی منتقدان به نوعثمانی‌گری متهم شد. منتقدان دولت، اردوغان را عامل ایجاد تنش و گسترش ناآرامی در منطقه معرفی کردند و ترویج خشونت در منطقه را نتیجه سیاست‌های بلند پروازانه اردوغان برای بازپس‌گیری مناطق تحت سلطه عثمانی سابق قلمداد کردند. سیاست‌های نوعثمانی‌گری دولت اردوغان امری مسلم است. احمد داوود غلو -- نخست‌وزیر ترکیه—در اجلاس ماه مارس با اعلام مخالفت خود با توافقنامه سایکس-پیکو اظهار داشت: این توافقنامه سرزمین ما را تقسیم و مردم ما را با یکدیگر بیگانه کرد. وی همچنین بیداری اسلامی در کشورهای عربی و ایجاد منطقه آزاد اقتصادی با سوریه، لبنان و اردن را از برنامه‌های قدرت‌های بزرگ برای معکوس کردن تلاش ترکیه جهت دستیابی به قلمرو عثمانی سابق عنوان کرد. به عقیده داوود اغلو، دشمنان ترکیه درصدد ایجاد یک سایکس-پیکوی جدید در عراق و سوریه هستند تا ترکیه را از اهداف خود دور نگه‌دارند.

بر اساس این گزارش، اردوغان بارها سایکس-پیکو را عامل اصلی بحران و تنش در خاورمیانه عنوان کرده است. توافقی که جنگ را از یک قرن قبل در منطقه پایه‌گذاری کرد. او همچنین افسر انگلیسی را که در کنار اعراب علیه حکومت عثمانی قیام کرد و به لورنس عربستان شهرت یافت را یک جاسوس انگلیسی در لباس یک عرب معرفی می‌کند. این سخنان نه‌تنها مهر تأییدی بر جاه‌طلبی مقامات ترکیه برای بازپس‌گیری مناطق تحت سلطه امپراتوری عثمانی است بلکه حاکی از سیاست‌های این دولت برای سرنگونی بشار اسد در سوریه است. ترکیه خود یکی از عوامل ایجاد بحران در منطقه خاورمیانه است. حمله نظامی به عراق و همراهی داعش، اسکان دادن 2 میلیون 700 هزار پناهنده سوری و مقابله با نیروهای بسیج مردمی در سوریه حاکی از آن است که ترکیه در اهداف خود برای تشکیل عثمانی سابق مصمم است.

انتهای پیام/