به  گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، میزان و عدد دقیقی از دارایی‌های ایران در خارج از کشور که بلوکه شده است، بیان نشده و صحبت‌های مختلفی تاکنون از سوی افراد مختلف مطرح شده است.


سوال اول

پول و دارایی‌های بلوکه شده ایران چه میزان است؟


 دکتر سیف این عدد را در حدود 30 میلیارد دلار می‌داند و وزیر امور خارجه آمریکا چیزی در حدود 100 میلیارد دلار می‌داند.
 
اوباما    150 میلیارد دلار    مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز.

ولی الله سیف"    23 میلیارد دلار ؛ این منابع در ژاپن، کره جنوبی و امارات متحده عربی بلوکه شده است و علاوه بر این، حدود 6 میلیارد دلار از منابع ایران هم در کشور هند وجود دارد که متعلق به دولت است و به مالکیت بانک مرکزی درنیامده است.    

علی لاریجانی:    22 میلیارد یورو در چین: وزیر خزانه داری آمریکا    کل دارایی‌ها 100 میلیارد دلار است و طبق توافق به 50 میلیارد آن دست خواهد یافت.    

ولی الله سیف:    رقم 29 میلیارد دلار منابع ارزی بانک مرکزی است که پس از رفع تحریم‌های بانکی قابل استفاده است و این رقم همه منابع ارزی خارجی بانک مرکزی نیست و دلیلی هم وجود ندارد که حجم منابع ارزی بانک مرکزی اعلام شود.  
 
 دارایی های بلوکه شده ایران در خارج از مرزهای این کشور 100 میلیارد دلار است که این کشور تحت توافق فعلی به 50 میلیارد دلار از آن دسترسی خواهد داشت.    

جان کری:  برآورد ما 55 میلیارد دلار است که تنها ایران به 3 میلیارد آن دسترسی پیدا کرده است. حدس بزنید؛ می‌دانید آنها تا الان که من اینجا ایستاده‌ام چقدر دریافت کرده‌اند؟ حدود 3 میلیارد دلار بنابراین آنچه ما می‌گفتیم درست بود.
 
برای اطلاع از عدد دقیق دارایی‌های بلوکه شده باید به بانک مرکزی رجوع کرد، چرا که آمار این دارایی‌ها نزد این نهاد است، هرچند تاکنون گزارش دقیقی در این باره منتشر نشده است.

سوال دوم

علت بلوکه شدن دارایی‌های ایران (به تفکیک)؟

در یک دسته بندی ساده می‌توان گفت دارایی‌های ایران که در زمان تحریم‌ها در خارج از کشور بلوکه شده است به دو دسته دارایی‌های خارجی بانک مرکزی و درآمدهای ناشی از فروش نفت تقسیم می‌شود.

دارایی‌های خارجی بانک مرکزی که بخشی از پایه پولی کشور محسوب می‌شود، به صورت سنتی در حساب‌های بانک مرکزی در بانک‌های خارجی نگهداری می‌شد و یا به صورت خرید اوراق قرضه و یا سایر سرمایه‌گذاری‌های مطمئن در بانک‌های خارجی نگهداری می‌شد. پس از تحریم بانک مرکزی ایران از سوی آمریکا در قانون NDAA_2012 که هرگونه تراکنش مالی با بانک مرکزی ایران ممنوع شد، عملا دسترسی به این دارایی‌ها قطع شد و به عبارت دیگر این دارایی‌ها بلوکه شد. همچنین براساس همین قانون تمام دارایی‌های بانک‌های ایرانی در خاک آمریکا بلوکه شد.

در اینجا باید اشاره کرد که بخشی از این دارایی‌ها در خاک آمریکا و بخش بیشتری در بانک‌های اروپایی است. براساس برجام دسترسی به دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در بانک‌های اروپایی باید آزاد شود (در حال حاضر بنابر اظهارنظر مسئولین این اتفاق افتاده است، اما شواهد و برخی اخبار حکایت از عدم دسترسی دارد) اما دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در خاک آمریکا همچنان بلوکه است.

درآمدهای ناشی از فروش نفت نیز پس از اجرای قانون کاهش تهدید ایران و سوریه (TRA_2012) توسط دولت آمریکا و نیز قانون IFCA_2013  "قفل" (LOCK) شد و ایران تنها می‌توانست از این پول‌ها برای خریدهای دوجانبه و کالاهای مصرفی استفاده کند و نمی‌توانست آن را به حساب دیگری منتقل کند. در نتیجه بخشی از این درآمدها در حساب‌های بانک مرکزی در کشورهای واردکننده نفت ایران باقی می‌ماند.

برای مثال در هند چیزی معادل 6 میلیارد دلار، در چین معادل 22 میلیارد یورو و همچنین در کره و ژاپن و ... پول‌های نفتی ایران باقی مانده است.

این پول‌ها نیز براساس برجام باید آزاد شود و ایران به آنها دسترسی داشته باشد. براساس اظهارات آقای عراقچی در برنامه تیتر امشب مورخ 5 اردیبهشت این پول‌ها آزاد شده است، اما به دلیل مشکلات بانکی و عدم ایجاد روابط کارگزاری‌ بانک‌ها هنوز قابل انتقال نیست.

در همین رابطه وزیر نفت و گاز هند که در ماه گذشته به ایران سفر کرده بود، گفت: "به محض باز شدن کانال‌های بانکی بدهی ایران را پرداخت خواهیم کرد" معنای این حرف می‌شود اینکه هنوز کانال‌های بانکی برای پرداخت پول نفت باز نشده است.

سوال سوم

در توافق هسته‌ای چه مبلغی قرار شد آزاد شود؟

تنها در توافق ژنو بود که بحث آزاد شدن مبلغ مشخصی وجود داشت و قرار شد ماهیانه 700 میلیون دلار از درآمدهای نفت ایران آزاد شود که البته سرانجام آن شفاف نبود.

اما در برجام صحبت از عدد مشخصی نشده است، بلکه گفته شده تمام محدودیت‌ها برداشته خواهد شد. به عبارت دیگر غیر از پول‌های بلوکه شده ایران در خاک آمریکا نباید محدودیتی برای دسترسی به پول‌های ایران اعم از داراییهای خارجی بانک مرکزی و درآمدهای نفتی وجود داشته باشد.

سوال چهارم

سوابق برداشت آمریکا از پول‌های ایران؟

سوابق زیادی برای پاسخ به این سوال وجود ندارد. تنها مورد مرتبط به این سوال توقیف اموال "بنیاد علوی" و به طور خاص برج 650 در شهر منهتن می‌باشد. این مصادره در سال 1393 صورت گرفت. این حکم توسط دادگاه فدرال با 19 شاکی و خواهان صادر شده است. در لینک زیر گزارش تفصیلی درباره مصادره اموال بنیاد علوی آمده است.

انتهای پیام/