به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ مجله آمریکایی تایم در مطلبی با اشاره به فاصله گرفتن مواضع آمریکا و عربستان نوشت: وقتی باراک اوباما – رئیس جمهور آمریکا – هفته گذشته برای دیدار با رهبران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به عربستان سعودی سفر کرد، پرسش بزرگی که در ذهن بسیاری از مردم شکل گرفت این بود که آیا او می‌تواند روابط متزلزل خود با متحدانی که آنها را "خودسر" خوانده است، ترمیم کند؟

البته این پرسش اشتباه بود. بازدید اوباما از ریاض فرصت خوبی را برای طرح این پرسش فراهم کرد که آیا ما باید در پی ترمیم روابط خود با عربستان باشیم و آیا تداوم حمایت ما از عربستانی که روز به روز جسورتر از گذشته می‌شود، همسو با منافع خارجی آمریکا است؟ 

نمی‌توان انکار کرد که روابط آمریکا و عربستان در سالهای اخیر به شیرینی گذشته نبوده است و هم‌اکنون مقاماتی در هر دو کشور به صراحت تَرَک برداشتن این اتحاد استراتژیک را تایید می‌کنند. به اعتقاد برخی، روابط رو به افول واشینگتن – ریاض بیش از هر چیز ناشی از فاصله گرفتن اوباما از ریاض است. 

بدون تردید، موضع‌گیری‌های اخیر اوباما در قبال سیاست‌های داخلی عربستان که در جدیدترین آنها گفته است "کشوری که نیمی از جمعیت خود را سرکوب می‌کند، جایی در دنیای مدرن ندارد" نقش مهمی در افول این رابطه داشته است. اما وخیم شدن روابط آمریکا - عربستان عقبه بسیار قدیمی‌تری دارد و بسیاری از منافع مشترکی که این دو کشور را در کنار یکدیگر نگه می‌داشت، اکنون یا تغییر کرده‌اند و یا به صورت کلی از میان رفته‌اند. افزایش تولید نفت شیل از سوی آمریکا و ارزان بودن بهای نفت خام، نیاز آمریکا به نفوذ عربستان در بازار جهانی نفت را کاهش داده است. ضمن اینکه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه 90 میلادی نیز نیاز به یک متحد خاورمیانه‌ای برای مقابله با کمونیسم را به‌کل از میان برد.

حتی در حوزه مقابله با تروریسم نیز به رغم همکاری‌های موثر عربستان با آمریکا از سال 2001 میلادی، تداوم اشاعه افراطی‌گری دینی (وهابیت) از سوی این کشور و ناتوانی یا شاید بی‌تمایلی آن برای جلوگیری موثر از حمایت‌های مالی داخلی از تروریسم عملا این همکاری‌ها را تضعیف کرده است.

در ادامه این مطلب آمده‌است: "در حقیقت، دلیل مهمی که در طول سالهای اخیر باعث کناره‌گیری تدریجی آمریکا از اتحاد با عربستان شده است، پیگیری منطقی منافع استراتژیک از سوی واشینگتن است. برخلاف دوران جنگ سرد، امروز بخش اعظمی از منافع ما (آمریکا) متفاوت از منافع سعودی‌هاست. به عنوان مثال، توافق هسته‌ای با ایران شاید برای عربستان سعودی یک معامله ایده‌آل نباشد، اما یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ برای آمریکا بود که مانع از گسترش تسلیحات هسته‌ای در منطقه شد."

در مقابل، عربستان سعودی نیز منافع زیادی را در سرنگون شدن بشار اسد – رئیس جمهور سوریه – به دلیل نزدیکی آن با ایران برای خود متصور بود. اما یک محاسبه استراتژیک ساده از سوی اوباما مانع از مداخله نظامی آمریکا در سوریه شد؛ چراکه اوباما به این جمع‌بندی رسید که چنین اقدامی منافع آمریکا در منطقه را تامین نخواهد کرد.

با این حال، حتی با وجود شکاف رو به گسترشی که میان دو کشور ایجاد شده است، آمریکا هنوز از بسیاری از اهداف و اقدامات منطقه‌ای عربستان حمایت می‌کند. به عنوان مثال، آمریکا همچنان به فروش تسلیحات به عربستان ادامه می‌دهد و با وجود اینکه جنگ یمن به زیان تلاش یک دهه‌ای آمریکا برای مقابله با القاعده است، همچنان از جنگ عربستان در یمن حمایت لجستیک و اطلاعاتی به عمل می‌آورد.

متاسفانه یمن تنها موردی نیست که همکاری نزدیک آمریکا با عربستان در آن به منافع ما در منطقه آسیب زده است. عربستان همواره تمایل دارد هر مشکلی که در سیاست خارجی آن ایجاد می‌شود را به نوعی به رقابت منطقه‌ای خود با ایران مرتبط کند و همین مسئله در سالهای اخیر به بی‌ثباتی‌های زیادی در منطقه دامن زده است.

ارسال مقادیر زیاد سلاح برای معارضان سوریه در سالهای نخست جنگ داخلی این کشور، دخالت آن در بحران‌هایی که پس از بهار عربی در یمن، بحرین و مصر ایجاد شد همه مصادیقی از اقدامات بی‌ثبات‌کننده عربستان در رقابت با ایران به شمار می‌روند. عربستان به تازگی از حمایت مالی وعده داده شده خود به دولت لبنان نیز به دلیل نگرانی از حزب‌الله صرف‌نظر کرد؛ در حالیکه آمریکا تاکنون بارها نسبت به بروز بی‌ثباتی در منطقه در صورت سقوط دولت لبنان ابراز نگرانی کرده است.

نگارنده این مطلب در پایان اینطور نتیجه می‌گیرد: بنابراین، تداوم حمایت ما از عربستان سعودی می‌تواند بیش از پیش باعث تقویت این رفتار بد عربستان شود. در واقع، سیاست‌گذاران آمریکایی با ادامه حمایت‌های خود از دربار سعودی از بسیاری جهات باعث تقویت سیاست خارجی جسورانه اخیر عربستان یا همان "دکترین سلمان" می‌شوند که برای ثبات منطقه‌ و در نتیجه برای منافع آمریکا مشکل‌آفرین است. با این تفاسیر، با توجه به رویکرد فعلی عربستان در منطقه و اقداماتی که در جهت متزلزل ساختن ثبات در خاورمیانه انجام می‌دهد، رهبران آمریکا بجای اینکه با انجام سفرهای دوره‌ای به فکر ترمیم روابط با عربستان باشند، بهتر است به این نکته فکر کنند که آیا باید اصلا چنین رابطه‌ای را ترمیم کرد یا خیر؟!

انتهای پیام /