به گزارش گروه استان های باشکاه خبرنگاران جوان از زنجان، افراد مبتلا به اختلال وسواس از ترس آلوده و یا نجس شدن، به کارهای اجباری مثلا شستن بیش از حد دست‌ها رو می‌آورند، تاحدی که پوست دست‌هایشان خشک شده و ترک بردارد. این افراد برغم اینکه تلاش می‌کنند تا فکرهای وسواسی را از خود دور کنند، اما این افکار دائما در مغز تکرار می‌شود، و این مشکل آنها را داخل چرخه ناراحت کننده، افکار وسواسی و کارهای اجباری برای راحت شدن از آن افکار می‌اندازد.

چرخه وسواس چیست؟

هرچند که ابتلا به اختلال وسواس جبری نشانه ها و عوامل متفاوتی در افراد دارد اما بیشتر افراد دچار چرخه زیر می‌شوند:

دروسواسذهن شما غرق در یک فکر، ترس و یا نگرانی وسواسی می‌شود، مانند اینکه دستتان نجس شده است.

نگرانی ناشی ازوسواس مرحله قبل باعث برانگیختن احساس اضطراب و پریشانی می‌شود.

در اجبار نیز شما از الگویی اجباری برای کاهش اضطراب و پریشانی خود استفاده می‌کنید، مانند شستن و آب کشیدن چندباره دستها.

همچنین آسودگی موقتی رفتار اجباری ،باعث تسکین و فراقتی موقت از اضطراب شده، اما وسواس و اضطراب دوباره برمی‌گردند و باعث شروع چرخه می‌شوند.

نشانه‌های اختلال وسواس:

نشانه های اختلال وسواس جبری از هردو وسواس و اجبار تشکیل می‌شود

شایع‌ترین وسواس در جوامع غربی و همچنین ایران، وسواس شست‌وشوست. مشکل اساسی وسواس این است که معمولاً مانند بیماری‌های دیگر به چشم نمی‌آید تا با مراجه به مراکز درمانی معالجه شود. افراد وسواسی در برابر درمان، به سادگی تسلیم نمی‌شوند و این سرسختی آنان معمولاً انفعال اطرافیان را برای کج‌دار و مریز رفتار کردن با فرد وسواسی به دنبال دارد.

اگرچه به واسطه مغفول ماندن این مشکل از دید مسئولان و متولیان وزارت بهداشت، آمار دقیقی از مبتلایان به این بیماری در دست نیست، ولی بنا بر آمار مراجعات بیماران به مراکز روان‌پزشکی و روان‌شناسی، حدود 44 درصد مردم ایران از مشکل وسواس رنج می‌برند؛ یعنی چیزی نزدیک به نیمی ‌از جمعیت کشور؛ موضوعی که توجه بیشتر متولیان امر را می‌طلبد.

این نشانه‌ها، افکار و تصوراتی مکرر، مداوم و ناخواسته هستند. فکرها و تجسماتی که ناخواسته و بصورت غیر ارادی در شما بوجود می‌آید و بنظر بی‌معنی می‌رسد. این افکار وسواسی زمانی رخ می‌دهد که شما سعی به فکرکردن و یا انجام سایر کارها دارید.

این نوع افکار وسواسی معمولا زمینه‌هایی از قبیل: مرتب کردن وسایل از روی ترتیب خاص و منطقی ،برانگیختگی های خشونت آمیز یا وحشتناک ،افکار و تصورات جنسی، ترس از آلوده شدن یا نجس شدن بوسیله دست دادن با دیگران و یا دست زدن به چیزهایی که دیگران لمس کرده‌اند،شک داشتن به اینکه در را قفل کرده و یا گاز را خاموش کرده است،استرس شدید زمانیکه وسایل مرتب نیستند و یا درجاری مناسب خود نمی‌باشند تصور اینکه به کودکتان آسیب رسانده‌ای، انگیزه ناگهانی به فحاشی‌کردن در جاهای غیر مناسب. دوری کردن از موقعیت هایی که می‌تواند باعث ابتلاء آنها به وسواس شود، مانند دست دادن، بیماری های پوستی بدلیل شستن زیاد و نیزازدست دادن موها و یا خالی شدن نقاطی از سر بدلیل کشیدن موها توسط فرد.

درمان اختلال وسواس فکری :(OCD)

درمان اختلال وسواس فکری می‌تواند، سخت باشد و درمان آن ممکن است باعث بهبودی کامل نشده و یا اینکه برای همیشه مجبور به ادامه درمان باشید، با اینحال درمان آن می‌تواند بشما در کنترل بیماری و برگشتن به زندگی عادی کمک کند.

اصلی ترین روشهای درمان بیماری :

دو نوع درمان اصلی اختلال وسواس جبری شاملدرمان دارویی و روان درمانیمی‌شود، که بسته به موقعیت و نیاز شما پزشکتان درمان مناسب برای آن تجویز می‌کند. البته معمولا بهترین و کاراترین روش درمان ترکیبی از هر دو درمان است.

استفاده از روان درمانی :

نوعی از روان‌درمانی که برای درمان اختلال وسواس جبری استفاده می‌شود، درمان خاصی بنام قرارگرفتن در برابر معضل و عدم پاسخ به آن است. این نوع درمان شامل قرار قرار گرفتن در برابر چیزی که به آن حساسیت دارید و عدم توجه به آن است. این نوع درمان ممکن است به کمک خانواده و دوستان نیاز داشته باشد.

درمان دارویی بیماری :

معمولا برای درمان بیماری اول از داروهای ضدافسردگی استفاده می‌شود. داروهای ضدافسردگی با بالا بردن سطح سروتونین در بدن، به شما در تحمل بیماری کمک می‌کند. داروهای ضدافسردگی که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان اختلال وسواس فکری استفاده می‌شود، شامل:

کلومیپرامین (آنافرانیل)

فلووکسامین (لووکس)

فلوکستین (پروزاک)

پاروکستین (پاکسیل، پکساوا)

سرترالین (زولفت)

البته سایر داروهای ضدافسردگی نیز ممکن است برای درمان این بیماری استفاده شود. در این مورد باید دقت داشته باشید، که پزشکتان بسته به شرایط شما و شرایط بدنیتان، داروی مناسب را تجویز کند. درصورتیکه بعد از چند ماه از مصرف دارو بهبودی در بیماریتان حاصل نشد، می‌توانید با مشورت پزشکتان مصرف آن را قطع و با دارویی دیگر جایگزین کنید. همچنین این داروها همانند سایر داروهای دیگر اثرات جانبی و عوارضی از جمله مشکلات معده، اختلال خواب، عرق ریختن و کاهش میل جنسی داشته باشند.

زنان خانه‌دار در معرض هجوم

از دیدگاه روان‌شناسی، سن 2 تا 3 سالگی، بهترین زمان دریافت ویروس روانی در انسان‌هاست و پدران و مادران سخت‌گیر با ایرادهای بی‌مورد خود می‌توانند فرزندانشان را درگیر افکار وسواس‌گونه کنند؛ ولی ظهور جدی علائم وسواس معمولاً از اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و اغلب در پی رویدادی تنش‌ زا مثل بارداری، زایمان، کشمکش‌های خانوادگی، مرگ یکی از بستگان یا مشکلات شغلی بروز می‌کند.

شیوع این اختلال در میان زنان به‌ویژه زنان خانه‌دار، بیش از مردان است. تنها ماندن در خانه و انجام امور تکراری و به دنبال آن هجوم افکار مزاحم و اضطراب‌ زا، از زمینه‌های بروز این عارضه در زنان خانه‌ دار است. البته شروع زودهنگام آن در پسرها رایج ‌تر بوده و با وسواس‌های عملی مربوط به وارسی قفل بودن در، بسته بودن شیر گاز و موارد مشابه همراه است. شروع دیرهنگام آن در زنان شایع‌تر است و به صورت وسواس در شستشو ظهور می‌کند.

متأسفانه بسیاری از افراد مبتلا به افکار وسواسی خصوصاً از نوع وسواس‌های جنسی و مذهبی، به دلیل شرم و خجالت از بیان افکار خود تا مدت مدیدی آنها را نزد خود پنهان نگاه می‌دارند و در این باره حتی با درمان‌گر خویش با اکراه و تردید گفتگو می‌کنند. این مسئله به نوبه خود وضعیت آنها را بغرنج‌تر کرده و اقدامات درمانی را به تعویق می‌اندازد.


وسواس‌های فکری و عملی با یکدیگردر ارتباط بوده و یکی، دیگری را تقویت می‌کند.

برای درمان "مواجهه" حرف اول را می‌زند

تصور رایج در جامعه، وسواس را یک بیماری درمان‌ناپذیر می‌داند و بسیاری روان‌پزشکان نیز تنها درمان دارویی را به عنوان آخرین راه مداوا پیشنهاد می‌کنند. این داروها تنها اثر کوتاه‌مدت دارند و تا اندازه‌ای از اضطراب بیمار می‌کاهند و پس از قطع آن، دوباره اعمال وسواسی برمی‌گردد. به عقیده بسیاری از بیمارانی که از این داروها استفاده می‌کنند، این داروها با ایجاد حالت رخوت و خواب‌آلودگی تنها قدرت انجام کارهای تکراری را از آنها سلب می‌کند و هیچ تأثیری در کاهش افکار تکرارشونده ندارند.

بسیاری از متخصصان، رفتاردرمانی را درمان انتخابی و مؤثر بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی می‌دانند. رفتار درمانی در 60 الی 75 درصد بیماران مؤثر است. حساسیت‌زدایی، بازداری فکر، غرقه‌سازی تجسمی‌ و شرطی‌سازی آزارنده نیز در درمان بیماران به کار رفته است.

برای درمان این گروه از بیماران پرهیز از ترحم بی‌جا و در عین حال اعتدال در رفتارهای درمانی و پرهیز از خشونت و انتقادهای تند و تهاجمی ‌به بیمار قدرت مى?دهد. در این گروه، روان‌درمانی حمایتی جای ویژه خود را دارد؛ به خصوص برای بیمارانی که برخلاف علایم خفیف یا شدید خود، قادر به کار و تطابق اجتماعی هستند. در مواردی که آداب وسواسی و اضطراب به سطح غیرقابل تحمل می‌رسد، باید بیمار را بستری کرد تا محیط بیمارستان و دوری از استرس، علایم بیماری را به سطح قابل تحمل کاهش دهد. نمونه‌ای از این روش‌های درمانی عبارتند از:

مواجهه یا غرقه‌ سازی

این نوع درمان، مانع از آن می‌شود که بیمار از واقعیت‌ها و مشکلات فرار کند و در واقع او را وادار می‌کند که با خود روبه‌ رو شود. این کار اضطراب فرد مبتلا را از بین می‌برد و فکر مزاحم را ضعیف می‌کند. مثلاً اگر وسواس شستشو داریم، لباسی را به‌عمد نجس ‌کنیم و بپوشیم تا حالمان بد شود، آن‌گاه به خود بگوییم: دیدی طوری نشد؟ پس از آن، به خود بگوئیم که من توانستم

.

تکنیک حساسیت‌ زدایی و تأخیر

هر بار که برای نمونه نیاز به شستن، آب‌کشیدن و یا حتی شمردن داشتیم، چند ثانیه صبر می‌کنیم و بعد آن کار را انجام می‌دهیم و به خود می‌گوییم: «سه ثانیه توانستم آن را به تعویق بیندازم.» و در روزهای بعدی، سعی ‌می‌کنیم این زمان را طولانی‌تر کنیم. بدین‌ شکل پس از مدتی، کنترل امور را به‌دست خواهیم گرفت.

استفاده از شیوه‌ تداعی و تخلیه
در این شیوه، سعی می‌شود آن‌چه را که در ذهن داریم، عرضه کرده و احساسات و افکار خود را از دوران کودکی تاکنون نسبت به خانواده، محیط، والدین به‌خاطر آورده و بیان کنیم. بدین شکل، خاطرات تلخ بیماری که سبب پیدایش وسواس شده‌اند، بیرون ریخته و آشکار می‌گردند و سرانجام، از شر آنها خلاص می‌شویم.

ورزش و پیادهروی
روزی نیم‌ ساعت پیاده‌ روی تند با افزایش ترشح هورمون‌های سروتونین و آندورفین خون که شادی‌آور، انرژی‌زا، رضایت‌آور، ترمیم‌کننده‌ و تسکین‌دهنده‌ دردها، آرامش‌بخش، کاهنده‌ اضطراب هستند، سهم عمده‌ای در رفع اضطراب و افسردگی دارد.

تلقین موفقیت‌ها
چون احساس یأس و افسردگی ناشی از آن زمینه ‌ساز وسواس است، تلقین موفقیت‌ها نقش مهمی ‌در درمان و پیشگیری دارد. با به‌یادآوری موفقیت‌ها، نعمت‌ها و خوشبختی‌های خود، باید بدانیم که هیچکس، حقیر نیست،اگرچه ممکن است محرومیت‌های فراوانی را تجربه کرده باشیم، ولی تا می‌توانیم به داشته‌هایمان بیندیشیم.

تغییر محیط وشرایط زندگی
باید محیطی دور از اغتشاش، بگومگو و فشار برای فرد بیمار فراهم شود. دوری از تنهایی و بودن با جمع مانند حضور در مسافرت‌های جمعی، مهمانی‌ها، کلاس‌ها، گردهمایی‌ها والگوبرداری و مشاهده مستقیم این که دیگران چگونه زندگی می‌کنند، بسیار مؤثر است.

انتهای پیام/ ا