حوزه موسیقی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسام اینانلو نوازنده‌ی صاحب سبک کمانچه و از فعالان موسیقیِ ایرانی، چندی پیش کار خود را در محیطی جدید و آمیخته با تلفیق به طور جدی شروع کرد؛ وی با انتشار 11 آلبوم موسیقی و اجراهای متعدد در طول چند سال به عنوان نوازنده‌ای پر کار، همواره در محافل هنری حضور داشته است؛ آخرین اجرای زنده‌ی اینانلو بهمن‌ماه امسال، به همراه مهدی یزدانیان (نوازنده پیانو) در فضایی کاملا بداهه و محتوایی تلفیقی در فرهنگسرای نیاورانِ تهران به بهانه‌ی رونمایی از آخرین آلبومش با عنوان «رام» روی صحنه رفت؛ در گفتگوی موسیقیِ امروز در مورد این آلبوم و محتوای موسیقایی آثار وی بیشتر می‌خوانید.
ایده اولیه دونوازی و ترکیب پیانو و کمانچه از کجا آغاز شد؟
سه سال پیش به طور اتفاقی با مهدی یزدانیان آشنا شدم و از همان وقت تمرین‌های دو نفری را شروع کردیم، ابتدا ایده‌ی خاصی برای اجرای رسمی و کنسرت نداشتیم، طی یک پیشنهاد از سوی جشنواره موسیقی فجر در سال 93 با جمع‌آوری تمرین‌ها اولین کنسرتِ مشترک را با عنوان «دیالوگ» به اتفاق اجرا کردیم و بعد از آن در کنسرتِ شیراز، که با استقبال مخاطبان همراه شد این کار را به صورت جدی‌تری ادامه دادیم و در نهایت با اجرا در تالار وحدت شکل تکامل یافته‌ی این دونوازی را به روی صحنه بردیم.
با توجه به ساز تخصصی شما (کمانچه) که سازی کاملا ایرانی است و ردیف‌های موسیقی ایرانی در آن، نقش بسیار مهم و اساسی دارد، دلیل این ترکیب با پیانو چه بود؟ چه نیازی به حضور ساز غیر ایرانی در کنار کمانچه احساس می‌کردید؟
من در طول سال‌ها فعالیت در حوزه‌ی موسیقی بدون در نظر گرفتن اصالتی خاص و میراث داری از سنت، همواره به دنبال تجربه‌ی جدید و تازه بوده‌ام که نتیجه آن 11 آلبوم موسیقیِ منتشر شده است؛ به نظر من در دوران معاصر نمی‌توان صرفا با تکیه به سنت زندگی کرد و از طرفی دیگر پروسه زندگی این امکان را به انسان نمی دهد.
از این رو در عصرِ حاضر، تلفیق در تمام زمینه‌ها به ویژه هنر، امری گریز ناپذیر است؛ و از طرفی دیگر از این‌که موسیقیِ من در کنار پایه‌های اساسی و اصلی خودش خارج از مرز جغرافیایی کشور فهمیده و درک شود احساس رضایت دارم. با این حال نمی‌توان ادا کرد که اثر تولید شده بدون فرهنگ و اصالت خودش سفر می‌کند.
با این تعریف ادعا می‌کنید که موسیقی شما متعلق به دوران پس از مدرن است؟
اگر زمان را در تاریخ عنصری در نظر بگیریم که نمی‌توان جا به‌جا کرد، موسیقیِ من با گذشت زمان خودش را نشان داده و تاریخ موسیقی تولید شده را قضاوت می‌کند؛ الان به وضوح نمی‌توان گفت که متعلق به دوران پس از مدرن است. بلکه در حال حاضر فقط با اتفاقاتی که در دورن من می‌افتد تجربه شده و پیش می‌رود.
استقبال عمومِ مردم از این نوع موسیقی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
چند سالِ پیش، در اوایل کار هیچ امیدی نداشتم؛ اما با بازخوردهایی که از کنسرت شیراز گرفتیم احساس کردم مخاطب از آثار اجرا شده لذت برده است؛ مهمترین عاملِ اجرا این بود، که مخاطب در اجرا شریک شده و همراه با ما پیش می‌رفت. بیش از هر چیز دیگر با گفت، ما صادقانه می‌نوازیم و لذت می‌بریم و مخاطب در این لذتِ ناشی از موسیقی شریک می‌شود.
در مورد آخرین اجرای مشترک در فرهنگسرای نیاوران بیشتر توضیح دهید.
به دلیل شناخت دو جانبه‌ای که در طول چند سال، میان ما شکل گرفت است، اجرای اخیر (فرهنگسرای نیاوران) بیش از هر چیز دیگر دارای حس مشترک و درک مقابل بود که این امر برای مخاطب ایجاد لذت و جذابیت می‌کرد، طبق روال همیشه، اجرای ما کاملا به صورت بداهه روی صحنه رفت و از قبل نوشته نشده بود و تمام قطعاتِ کنسرت در حین اجرا و در لحظه اتفاق می‌افتد؛ برای مثال شب دوم اجرای نیاوران به واسطه‌ی همزمانی با روز تولدِ پدر مهدی یزدانیان که اکنون در قید حیات نیست، بسیار احساسی‌تر و گاهی غمگین‌تر به بار نشست.
در نظر شما بداهه‌نوازی یعنی چه؟
به نظر من بداهه‌نوازی در حال حاضر واژه‌ای‌ست که رنگ و معنای واقعیِ خودش را باخته است. به عبارت دیگر، بداهه‌نوازی این نیست که هنرمند بدون هیچ ایده و پشتوانه‌ای روی صحنه برود. بداهه‌نوازی‌های ما، در واقع بداهه‌هایی تمرین شده بود که در طول چند سال در نهایتِ شناخت از یکدیگر شکل گرفته است؛ ما هم‌دیگر را بلد بودیم و روی صحنه با زبانی مشترک دیالوگی جدید ارائه دادیم.
ضبط آلبوم «رام» از کجا شروع شد؟
آلبوم «رام»، اجرای شبِ دوم کنسرت تالار وحدت است که در سال 93 اجرا و ضبط شده بود، به دلیل کیفیت خوب در اجرا و ضبط تصمیم به انتشار آن گرفته شد، و در نهایت 4 بهمن‌ماه امسال در فرهنگسرای نیاوران در کنار اجرای کنسرتِ دونوازی کمانچه و پیانو از این آلبوم رونمایی شد.
تعبیر شما از واژه «رام» چیست؟
برداشت ذهنی ما از این واژه، از نظر لغوی همان «آرام کردن» و ایجاد سکون بود، و به لحاظ عمقِ معنای کلمه و از نظر فلسفه‌ی موسیقایی با استفداه از واژه‌ی «رام» قصد کنترل کردنِ سرکشی‌های دورنیِ اشخاص را داشتیم.
در حال حاضر آلبوم جدیدی دست دارید؟
مدتی پیش به وسیله یک فستیوال موسیقی با هنرمندی هلندی آشنا شدم، با توجه به ریشه‌ها و نمادهای مشترکی که در اندیشه‌ی ما وجود داشت تصمیم به ضبط آلبومِ دو نوازی کمانچه و کنترباس گرفتیم. که نیمه‌های سال آینده منتشر خواهد شد.
نظر شما در خصوص هنرجویان امروزی و شیوه‌های آموزشی چیست؟
هنرجویان امروز به چند بخش متمایز تقسیم می‌شوند. عده‌ای که فراگیری موسیقی را تفریح می‌دانند، کسانی که با علاقه‌ی راسخ به موسیقی، هدف اصلی و شغل خود را موسیقی تعریف می‌کنند و در نهایت افرادی که به عنوان حرفه‌ی دوم و جانبی به این رشته روی آورده‌اند.
در حالت کلی می‌توان گفت با اکثر متدهای رایجِ آموزشی، امروزه بیش از این‌که موزسین و موسیقی‌دان داشته باشیم فقط نوازنده خوب تولید می‌کنیم. متاسفانه بی‌توجهی به پرورشِ خلاقیتِ هنرجو در پروسه آموزشی عنصر خلاق و احساسی هنرجو را بسیار کم رنگ کرده و تا حدی از میان برده است؛ به طوری که اغلب علاقه‌مندان به فراگیری موسیقی، فقط در بُعد استفاده از تکنولوژی و تکنیک پیشرفت می‌کنند.
گفتگو از: سپهر نصیحت‌گر
انتهای پیام/
