موضوع همسریابی اینترنتی در گفتگو با مرتضی فربهی کارشناس ارشد روانشناسی مورد بررسی قرار گرفت.

در بخش اول مصاحبه ؛ چرایی پیدایش این پدیده وعلت روی آوردن جوانان به این روش همسریابی مورد سؤال و گفتگو قرار گرفت. بخش دوم این مصاحبۀ جذاب را حتماً بخوانید. 

ـ شما فعالیت این سایت ها را مبتنی بر ضرورت و نیاز می دانید یا فرصت طلبی؟

: یا هر دو!. یعنی هم تغییر شکل ضرورت ها و باز تعریف نیاز ها در بین جوان های ما  و  هم , سوء استفادۀ سایت های پرتعداد همسریابی از فضاهای خالی و تعریف نشدۀ موجود. در واقع ؛ از یک طرف تغییر سبک زندگی خانواده ها و تغییر ذائقه جوانها , مدل جستجوی شریک زندگی را دستخوش تغییرات اساسی کرده و به نسبت آن روش سنتی که وظیفۀ خطیر جستجو بردوش خانواده ها بود , در دو- سه دهه اخیر جوانهای ما به تدریج نقش خانواده را کاهش داده و مسئولیت همسان یابی وهمسریابی را خودشان پذیرفتند. ازطرف دیگر؛ افزایش قارچ گونه سایت های همسریابی , که می تواند حاصل قصور و تقصیر تمامی عوامل ـ اعم از خانواده ها و مسئولین ذیربط ـ باشد , ریشه در نگاه منفعت طلبانه و فرصت طلبانۀ گردانندگان بخشی از این گونه سایت ها دارد. 

فراموش نباید کرد ؛ نه آن ضرورت ها و نیازهای بازتعریف شده قابل انکار است و نه می توان اشتیاق وافر عوامل برخی از این سایت ها را در موج سواری و جهت دهی به نیاز جوانان کتمان نمود.

ـ  آیا در روش سنتی همسرگزینی هیچ نقطه مثبتی وجود ندارد؟ 

: اتفاقاً نقاط مثبت قابل توجهی می توان یافت. یکی از این نکات بسیار ارزشمند, سنت زیبای واسطه گری است. در تمام اقوام ایرانی مرسوم بوده و هنوز هم هست که اشخاص قابل اطمینان از فامیل و حتی از بین همسایه ها , شرایط و مشخصات خانواده هایی را که دختر دمِ بخت داشتند به خانواده هایی که پسر در سن ازدواج داشتند معرفی و در این مسیر دشوار به آنان کمک می کردند. واسطه ها از سرِ خیرخواهی و نوع دوستی اجازه نمی دادند دختران عفیف و پاکدامنی که به دلیل حیا و پوشیدگی کمتر به چشم اهل محل می آمدند , شانس ازدواج را از دست دهند.

 بخش جالب توجه این سنت آنجا بروز می یافت که گاه خانواده های دختردار از ترس بالا رفتن سن ازدواج دختر خود دست به دامن واسطه ها شده , از آنان می خواستند دخترشان را به خانواده های حائز شرایط معرفی کنند. نقل می کنند ؛ علامه شیخ جعفر شوشتری که از مراجع و علمای صاحب نام بوده اند در خاتمه یکی از منبرهای خود در ایام محرم , اعلام می کند دختری دارد که به سن ازدواج رسیده و چنانچه پسری مؤمن مایل به ازدواج با او باشد می تواند مانع به گناه افتادن خود و دختراو شود!. سال بعد ؛ این عالم بزرگ باز هم در پایان یکی از منبرهایش, نوزادی را روی دست می گیرد و خطاب به حاضرین می گویند این نوزاد نتیجۀ واسطه گری سال گذشتۀ من است.

این سنت پسندیده طی قرن های متمادی زمینه ساز شکل گیری خانواده ها بوده است. اخیراً در یکی از سایت های اینترنتی مشهور که فعالیتش صبغۀ دینی دارد دیدم که به جای واژۀ همسریابی از همسان گزینی استفاده کرده بود که به نظرم خیلی جامع تر و قابل دفاع تر بود.

 اصلی ترین کاری که در  همسان گزینی انجام می شود همان واسطه گری است که در یک نگاه علمی و منطقی به جمع آوری ویژگی ها , شرایط و مشخصات دخترها و پسرهای در سن ازدواج پرداخته و هر یک را به متقاضی حائز شرایط معرفی می کنند. ( ادامه دارد )         

گزارشی از شنگل زاده