به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛اینترنت،شبکه‌های اجتماعی،مجازی امروزه جزو جدایی ناپذیر زندگی بشری است و مشخص ترین نماد عصر حاضر است.

رشد و گسترش استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی مثل تلفن همراه و شبکه‌های مختلف اجتماعی توسط کاربران موجب تغییر در سبک زندگی و حتی رفتار اجتماعی آن ها شده است. استفاده از وسایل ارتباطی نوین توسط کاربران توانسته‌ سهم قابل توجهی از ساعات روزانه و اوقات فراغت آنها را نیز دربرگیرد.

 اختراع و ایجاد فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی توسط کشورهای توسعه یافته و پیشرفته‌ای چون کشورهای آمریکایی و اروپایی با هدف قراردادن ذهن کاربران در سایر نقاط دنیا بوده است چرا که اغلب این فناوری‌های نوظهور فرهنگ جدیدی را که مغایر با فرهنگ دیگر جوامع است با خود به همراه می آورد.

حال با توجه به  اینکه این شبکه ها و فناوری های نوین رشد قابل ملاحظه‌ای را بین کاربران خود داشته‌اند و روز به روز بر تعداد طرفداران آنها افزوده می‌شود جوامع را در معرض تغییرات سریع و ناگهانی در عرصه‌ها و جنبه‌های  مختلف اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و مهم تر از همه فرهنگی قرار دهد.

دربین تمام تکنولوژی‌های نوین،اینترنت به دلیل ساختار و تاثیرات سریعی که به کاربران دارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است چرا که استفاده از اینترنت و فضاهای مجازی سبب شده تا ساختار جدیدی در بین کاربران آنها و نیز خانواده‌ها در جوامع مختلف و به ویژه کشورهای جهان سوم و درحال توسعه حاکم شود.

فضاهای مجازی و اجتماعی باعث ایجاد روابط جدیدی بین کاربران و تغییر الگوی رفتاری آن ها شده است تا حدی که این فضاها و تکنولوژی‌ها ساختار روابط خانوادگی را نیز دستخوش تغییرات جدی قرار داده است.استفاده از فضای مجازی و اینترنت به دلیل اینکه هیچگونه محدودیت زمانی و مکانی را برای مخاطب درپی ندارد و کاربر در هر زمان دسترسی به این قبیل فضاها را می‌یابد در تعاملات آنها اثرگذار بوده است.

استفاده از فضای مجازی و اینترنت به دلیل اینکه نوعی فعالیت زمان بر است و کاربر در حالتی و در هر زمانی مشغول چت کردن و گفت وگو با دوستان در صفحات اجتماعی بدون هر گونه مزاحمتی است، موجب کاهش تعاملات خانوادگی کاربران و نیز تغییر در الگوی رفتاری و ارتباطات اجتماعی آنها در دنیای واقعی‌ زندگی‌شان شده است.

از آنجایی  که سهم قابل توجهی از کاربران اینترنتی را نوجوانان و جوانان تشکیل می‌دهند ،نسبت به بزرگسالان در معرض خطر جدی تهدیدات این قبیل تکنولوژی های نوین قرار دارند.

نوجوانان و جوانان به دلیل اینکه زمان بیشتری را به بودن  در فضای مجازی اختصاص می‌دهند به راحتی تحت تاثیر الگوهای فرهنگی غربی که سازندگان این قبیل تکنولوژی ها هستند قرار می گیرند.

اغلب  صفحات مجازی و اینترنتی با مضمون های مختلف و محتواهای غیراخلاقی و ضد فرهنگ جامعه به راحتی به روی اکثر نوجوانان و جوانان باز می‌شود و آنها با  بسیاری از مسائل غیراخلاقی دراین فضاها آشنا می‌شوند.

فضاهای مجازی امروزه حتی موجب شده تا کاربران به راحتی به اطلاعات خصوصی یکدیگر دست یابند.

گرایش کاربران اینترنتی به فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و جذابیت برخی فعالیت‌ ها و صفحات برای برخی نوجوانان و جوانان باعث شده تا پیوندهای عاطفی و روابط آنها با خانواده هایشان گسسته شود و به نوعی اوقات تنهایی خود را دراین قبیل صفحات بگذرانند .

در نتیجه مغایرت محتوای غیرفرهنگی و ضد اخلاقی فناوری‌های نوین با فرهنگ و ارزش‌های اخلاقی جوامع در حال توسعه‌ای مثل ایران موجب شده تا بسیاری از هنجارهای اجتماعی و ارزش های اخلاقی حاکم بر جامعه دستخوش تغییرات جدی قرار گیرد و در نهایت منجر به گسست فرهنگی جوامع و نابودی بنیان‌های خانوادگی و ارزش های سنتی و حاکم شدن ارزش ها و شیوه های رفتاری غیرمتعارف و الگوهای جدید برقراری ارتباط در جامعه شوند.

ورود تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی مثل اینترنت و تلفن همراه به جوامع و تاثیرات جبران ناپذیر آنها بر فرهنگ و تمدن سایر کشورها به عنوان چالش‌ بزرگ کشورهای درحال توسعه محسوب می‌شود.

ورود وسایل ارتباطی نوینی مثل اینترنت و تلفن‌های همراه با قابلیت‌های دستیابی و دسترسی کاربران به شبکه‌های اجتماعی نوظهور مثل تلگرام،وایبر ،چت روم‌ها و .. باعث ایجاد فضاهای جدید دوست یابی برای کاربران شده است. 

امروزه تغییرات تکنولوژیکی و فناوری‌های نوین به جوامع چالش های جدیدی را در کشورها برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی ناشی از رواج این قبیل وسایل ارتباطی به وجود آورده است. اینترنت با خود یک سری ارزش‌های غربی را آورده است که عناصر موجود در آن مغایر با فرهنگ ایرانی-اسلامی و خودی جامعه ما می‌باشد و در نتیجه باعث بروز معضلات و آسیب‌های اجتماعی برای کاربران است.

از جمله تاثیرات مهمی که ورود اینترنت به زندگی جوامع داشته است تغییر در نقش های اجتماعی کاربران است، کاربران در این فضاها به دلیل ناشناخته ماندن و پنهان ماندن هویت‌های گوناگون درآمده و ایفای نقش می‌کنند.

از دیگر آسیب‌هایی که استفاده از این فضاها برای کاربران به همراه دارد تغییر در اوقات فراغت کاربرها و نحوه گذران آن است.

اعتیاد اینترنتی نیز یکی دیگر از اثرات زیان‌بار فضاهای مجازی است چرا که اینترنت به علت سرعت و قابلیت‌هایی که دارد طرفداران و کاربران زیادی را جذب می‌کند.

تضعیف نهاد خانواده،بی هویتی و بحران هویت،ازبین رفتن روابط صحیح اجتماعی،شکل گیری خرده فرهنگ‌های جدید و مغایر با فرهنگ بومی کشور و سودجویی برخی خلافکاران از دیگر آسیب‌های استفاده از این فناوری‌های نوین است.در نتیجه قبل از اینکه تکنولوژی و وسیله‌ای وارد یک کشور شود باید به محتوای آن توجه ویژه شود تا جامعه را دچار تعارضات جدی فرهنگی و ارزشی نکند.چرا که ورود اینترنت به عنوان یک وسیله ارتباطی نوین غربی به کشورهای درحال توسعه‌ای مثل ایران که با خود خرده فرهنگ‌ها و الگوهای رفتاری را که خاص جوامع غربی است به همراه دارد موجب بروز آسیب‌های جدی و صدمات جبران ناپذیر جامعه افراد آن می‌شود.

بنابراین باید نهادها و ارگان‌های مسئول با برنامه‌ریزی ها و سیاست‌گذاری های مناسب خود به محتوای فناوری ‌های ارتباطی که از سایر کشورها  وارد می‌کنند توجه لازم را داشته باشند تا محتوای آن‌ها متناسب با فرهنگ و ارزش های اخلاقی و اجتماعی ملی باشد.

همچنین باید آموزش های لازم برای آگاهی کاربران از نحوه صحیح استفاده از وسایل ارتباطی نوین نیز توسط نهادهای مربوطه اعمال شود تا بتوان با استفاده از این فناوری ها بهره‌های مثبتی را برای جامعه به ودیعه گرفت.

انتهای پیام/