سبک عزاداری یا نوحه خوانی واحد و نشسته با اشعار آهنگین و حزن انگیز با فرهنگ و زندگی مردم هرمزگان عجین شده است.
به جرأت می توان گفت هرمزگانی ها با پیروی از این سبک ها بیشترین آمار برگزاری مراسم ها و تجمع های عزاداری را برای اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در طول سال دارند.
آقای کریمی متخلص به پروین یکی از شاعران اهل بیت(ع) در شهرستان رودان است که کتابی با عنوان " اندیش در اندیشه حسینی" در دست چاپ دارد.
او می گوید: نوحه سرایی و طبع شعر در خانواده ما موروثی است.
این شاعر ۵۸ ساله که فعالیت حرفه ای خود را در زمینه نوحه سرایی از ۱۶ سالگی آغاز کرده است گفت: برگزاری عزاداری ابا عبدالله الحسین(ع) در بین شیعیان به ۳ شکل شاه حسینی تنها تعزیه خوانی و نوحه خوانی است که در هرمزگان رواج دارد.
کریمی می گوید: در نوحه سرایی از ۳ سبک مثنوی، رباعی و غزل استفاده می شود.
این شاعر و نوحه سرا که مسوول انجمن ادبی و فرهنگ و ارشاد شهرستان رودان هم است با اشاره به قدمت ۶۰۰ ساله نوحه در هرمزگان سنتی بودن ، ایجاد حزن و اندوه با ظریفترین شیوه های آوایی را از ویژگی های نوحه های سنتی این استان برشمرد.
وی از مرحوم ملا یی قضایی مینابی، برادران منصفی، مرحوم آقا محمد کریم رودانی، فانی، نیری و ملا قنبر ملا نظر از رودان بعنوان برجسته ترین شاعران، مرثیه سرایان و مداحان معاصر در هرمزگان یاد کرد.
مسئول انجمن ادبی و فرهنگ و ارشاد شهرستان رودان با اشاره به آداب و رسوم سنتی خاص در برگزاری عزاداری ها در هرشهرستان هرمزگان افزود: در میناب، رودان و بندرعباس مرثیه ای به نام ذکر پیش از شروع مراسم اصلی عزاداری قرائت می شود.
کریمی با اشاره به ضرورت حفظ سنت ها می گوید: نوحه خوانی و سینه زنی سنتی با ریتم خاص و آهنگین، منظره و حس بسیار خوبی را در وجود عزاداران ایجاد می کند.
هادی عرب که بنیانگذار انجمن تعزیه خوانی در هرمزگان است در رابطه با نوحه سرایی های محلی در هرمزگان می گوید: نوای نوحه های سنتی استان بر گرفته از عمق وجود و ارادت شیعیان به اهل بیت (ع) بوده و در کشور منحصر به فرد است.
وی با اشاره به سنت خاص مردم این خطه در برگزاری مراسم عزاداری افزود: این نوحه ها حزن و اندوه را در عزاداران به اوج خود می رساند.
هادی عرب با اشاره به وجود ۶۵ منبر نوحه خوان و ۸۰ منبر زنانه در بندرعباس می گوید: نوحه خوانی در هرمزگان به دو صورت ایستاده و نشسته برگزار می شود.
بنیانگذار انجمن تعزیه خوانی در هرمزگان گفت: نوحه خوانی ایستاده که به آن واحد هم گفته می شود مختص ایام عزاداری در محرم، صفر و رمضان و فاطمیه است.
هادی عرب زمان برگزاری نوحه ها به صورت نشسته را در بندرعباس و روستاهای تابعه آن و همچنین میناب را روزهای دوشنبه و جمعه هر هفته عنوان کرد.
وی می گوید: نوحه ها از هفت بند و بیشتر تشکیل می شوند که به نوحه ها تا ۳۵ بند نوحه بحر الطویل گفته می شود.
این بنیانگذار انجمن تعزیه خوانی با اشاره به ریتم های متنوع نوحه خوانی در هرمزگان، زهیری، حسینی، حسینی کهنه و دشتی را از پرطرفدارترین ریتم ها در بندرعباس برشمرد.
هادی عرب گفت: بند اول نوحه در هرمزگان را سربند ، تکرار نوحه توسط ذاکران را چوکی می نامند و نوحه ها به ۲ زبان عربی، فارسی و گویش بندری خوانده می شود که در بندرعباس با توجه به زبان بومی و همشهریان عرب زبان به صورت ترکیبی از گویش بندری و عربی خوانده می شود.
وی افزود: در نوحه نشسته عزاداران در دو ردیف قرار می گیرند که ردیف سمت راست مجلس را حسنی و سمت چپ مجلس را حسینی می گویند.
هادی عرب می گوید: بخشهای تکراری نوحه را ابتدا ردیف حسنی سپس ردیف حسینی باز خوانی می کنند که با تند شدن ریتم نوحه ریتم سینه زنی هم شدت می یابد.
دبیر سوگواره نوحه های نشسته محلی هرمزگان هم می گوید: سبک و سیاق عزاداری محلی در هرمزگان بیشتر مشابه سبک توابین ( نشسته) است.
شهریار عبداللهی افزود: سبک نشسته عزاداری توسط شیعیانی که به دلیل ظلم و ستم حکام زمان خود از مدینه به بحرین هجرت کرده بودند و بعدها با مهاجرت بحرینی ها به هرمزگان انتقال یافت و امروزه به یکی از پرطرفدارترین مراسم های مذهبی این مرز و بوم تبدیل شده است.
