به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری؛ ازگیل وحشی (medlar ) یا همان میوه ای که در روستای فارسیان به آن کُندُس گفته می شود ، درختچه ای است خاردار و بومی ایران که در همهٔ جنگل‌های شمال ایران و در همهٔ بلندی‌های دامنه جنوبی البرز و مناطق استپی میروید. این گیاه را در زبان گیلکی مناطق استان گیلان کونوس ( کنوس ) می نامند.

کندس را هم بصورت شور و هم بصورت ترشی مصرف می کنند.برگ و میوه و دانه کندس برای مبتلایان به ترشی معده بسیار مفید است.همچنین درد دهان و گلو را می توان با جوشانده برگ آن درمان کرد.برگ کندس بند آورنده خون هم هست و برای آبسه مناسب است،دانه آن هم حاوی اسید هیدرو سیاتیک است.

کندس

در گیلان نیز ازگیل میوه ای کم ارزش تلقی می شده و ضرب المثل هایی مانند" به هوای عراق انگور از گیلانه تورش کونوسم دکت" یا "تورش کونوس خور داخیل میوه بوگود" نشانگر این نکته است

میوه کندوس بسیار سخت و اسیدی است و به همین خاطر تا خوب رسیده نشود قابل خوردن نیست. (در زبان محلی فارسیان باید خوب "پُتو" شده باشد ، یعنی نرم شده باشد . ) برای جلوگیری از پوسیده شدن گندس بر روی درخت، معمولا میوه ها را زودتر برداشت می كنند و در محل مناسبی انبار می سازند تا برسد. گوشت ازگیل پس از رسیدن از سفید به قهوه ای تغییر می یابد و كاملا نرم و شیرین می شود.

آب کندس:

در استان گیلان میوه های ازگیل را موقعی كه هنوز سفت و نارس اند می چینند و مانند خیارشور درون ظرف های بزرگ یا کوچک می ریزند و سپس ظرف را از آب و اندكی نمك پر می كنند و آن را در جایی خنك نگه می دارند. این فرآورده كه «آب كندس » نامیده می شود به همراه نمک و گلپر با لذت فراوان در زمستان خورده می شود.

از آب ترش "آب کندس" نیز برای تهیه ی کاهو سکنجبین استفاده می کنند

کندس

سایر فراورده ها ی کندس (ازگیل وحشی) :

در روستای فارسیان و اطراف از گذشته های دور از میوه کندس برای پختن مربا استفاده می کردند و که البته امروزه دیگر رایج نیست اما در برخی نقاط دیگر دنیا همچنان از ازگیل مربا و ژله فراهم می سازند

گونه شناسی:

بلندی درختچه های ازگیل به ۸ متر هم می رسد. برگ های پهنی به رنگ سبز تیره، بیضی شكل به طول ۶ تا ۱۵ سانتی متر و به پهنای ۳ تا ۴ سانتی متر دارد. برگ ها پیش از خزان شدن به رنگ قرمز درمی آیند. گل های سفید پنج گلبرگی آن در بهار شكوفه می دهند. گل های ازگیل هرمافرودیت هستند یعنی هم دارای اندام های نر و هم اندام های تولید مثلی ماده اند و توسط زنبورها گرده افشانی می شوند. گیاه کندس خودبارور است.

کندس در مكانی سایه روشن در جنگل های آفتابگیر رشد می كند و خاك مرطوب، سبك و شنی با خاك برگ یا خاك سنگین رسی و به خوبی زهكشی شده را می پسندد.

بذرهای کندس بسیار سفت و محكم و نفوذ ناپذیرند به همین خاطر بعید است در همان سال اول تا پیش از گذراندن دو زمستان جوانه بزنند.

مصارف دارویی کندس (ازگیل وحشی ) :

میوه کندس علاوه بر مصارف خوراكی دارای كاربردهای دارویی نیز هست. خواص دارویی کندس از روزگاران بسیار دور مورد توجه بوده بقراط کندس را برای مبتلایان به ترشی معده و مدفوع سوزان و عوارض تب نافع می‌پنداشت .

گوشت آن مسهل و برگ هایش بندآورنده خون اند. آبسه دهان و گلو و آنژین را نیز میتوان با جوشانده ی برگ ازگیل درمان کرد.

از گذشته های دور در گیلان از آب "آب کندس" برای درمان دهان درد استفاده می شده است .

دانه های کندس حاوی اسید هیدروسیانیك سمی اند. از پوست تنه آن نیز به جای گنه گنه در درمان مالاریا استفاده می شود اما چندان تایید شده نیست.

انتهای پیام /ش