به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان "محمدمهدی‌ ملکی"  کارشناس مسایل خاورمیانه طی یادداشتی به چرایی بی کفایتی سعودی ها در برگزاری مناسک حج پرداخت.

متن این یادداشت به شرح زیر است

حادثه منا که در روز عید قربان رخ داد جهان اسلام را در شوک از دست دادن بیش از هزار نفر از مسلمین در مناسک حج فرو برد و روز مبارک عید را به عزا و تلخی مبدل کرد. آمار اعلام شده از جان باختگان، مجروحان و مفقودان این واقعه بسیار سنگین است، هجده کشور درگیر این ماجرا هستند و قربانیانی را در این حادثه داده اند و البته این در حالی است که کمتر از 20 روز گذشته واقعه تلخ دیگری در بیت الله الحرام رخ داده بود که در آن واقعه نیز تعدادی از حجاج جان خود را از دست دادند.

پس از وقوع حادثه و یا به تعبیر صحیح تر فاجعه منا اکثر تحلیل ها و نظرات مبنی بر بی کفایتی سعودی ها بوده و اینکه مقصر اصلی وقوع چنین حوادث تلخی بی شک مسئولان برگزاری هستند که همان حکومت عربستان است. در این خصوص دلایل  و شواهد بسیاری نیز وجود دارد که من نیز به استناد آنها می توانم با اطمینان خاطر بیان کنم که فارغ از چرایی و ریشه یابی علل وقوع چنین فجایعی در بزرگترین گردهمایی مسلمین جهان، طبعاً کوتاهی و اهمال کاری های آنها سب رخ دادن آن وقایع بوده و مسئولان عربستانی بایستی پاسخ گو باشند.
 
شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی گفته مگر می شود هم فرودگاه عربستان امنیت نداشته باشد، هم بیت الله الحرام، رمی جمرات، هتل و چادر های حجاج فاقد امنیت باشند، حتماً بایستی پیگیر موضوع بود تا وضعیت مشخص شود.

 سعودی ها با تغییر اولویت های خود مسبب چنین وقایعی هستند، دولت سعودی به جای تمرکز روی موضوع رسیدگی جدی به مسائل ایمنی حجاج، با پرداختن به مسائل یمن، تغییر مدیران و به کارگیری عناصر آماتور ناشی از اختلاف در حاکمیت سعودی، هزینه های سنگینی را به جهان اسلام تحمیل کرد.

 هنوز تلکیف صد ها نفر پس از فاجعه منا مشخص نشده و کسی از وضعیت آنها اطلاعی ندارد، کمترین سطح از همکاری و تعامل با مسئولان کاروان های اعزامی از سایر کشورها در آنجا برای پیگیری وضعیت زائران اشان صورت می گیرد، اجازه هیچ گونه تصویر برداری از بیمارستان های سعودی که مجروحان در آن مداوا می شوند داده نمی شود، انتقال مجروحان و اجساد به چه نحو بوده است مشخص نیست و ده ها مورد دیگر که همگی حاکی از رفتارهای غیر مسئولانه سعودی ها در مواجهه با این حادثه دارد.

با مقایسه ای ساده میان نحوه شایسته برگزاری اربعین حسینی سال گذشته در عراق و مناسک حج امسال توسط سعودی ها می توان به راحتی به بی کفایتی و عدم توانایی آنها در اداره و برگزاری این مراسم پی برد. 

عراق سالهاست که درگیر جنگ، کشتار و مبارزه با تروریسم است و از ثبات امنیتی پایدار برخوردار نیست اما در برگزاری مراسم اربعین توانست میزبانی شایسته برای بیست میلیون زائری باشد که با وجود تهدیدات نیروهای تروریستی داعش به خاک آن کشور وارد شدند. این مراسم در کمال آرامش و امنیت برگزار شد. 

حال عربستانی که خود را بزرگ کشورهای عربی منطقه می داند و از ثبات سیاسی و امنیتی هم برخوردار است نتوانسته از پس اداره مناسب و شایسته مناسک حج بر آید و امنیت دو میلیون زائر را تامین کند که این خود گواهی است بر بی کفایتی و ناشی گری مسئولان سعودی.

علاوه بر استدلال فوق می توان از اظهارات  شاهدان عینی ماجرای منا نیز به این مهم دست یافت، اکثر قریب به اتفاق آنها به چند مورد مشترک اشاره داشتند از جمله: تعلل نیروهای امدادی عربستان که پس از 3 ساعت از وقوع حادثه در محل حاضر شدند، بی تفاوتی محض آن تعداد از مامورانی که در صحنه فاجعه منا حضور داشتند و به گفته شاهدان عینی آن ماموران با وجود آنکه می دیدند افراد از آنها تقاضای کمک دارند و یا طلب آب می کنند ولی گویا تعمدی در کار بود و هیچ کدامشان کوچکترین کمکی را نمی کردند، شاهدان گفتند که ماموران حاضر در صحنه همگی بیسیم داشتند و در ارتباط دایم با مراکز فرماندهی خود بودند اما گویی هیچ فرمانی دال بر بازگشایی سایر معابر صادر نشد و آنها نیز تنها شاهد ماجرا بودند که چگونه ساعت ها حجاج در گرمای طاقت فرسای آن روز به روی یکدیگر افتاده و در حال تلف شدن بودند.

در این جا وام می گیرم از صحبت های علوی وزیر اطلاعات که گفته چنین حوادثی نمی تواند غیر تعمدی باشد آن هم در این ابعاد و در بازه زمانی کمتر از 20 روز، حتماً بایستی موضوع در ابعاد سیاسی و امنیتی مورد بررسی قرار گیرد تا زوایای آن مشخص گردد.  
بنابراین می توان به استناد شواهد، مدارک و موضع گیری های رسمی مقامات و تحلیل گران داخلی و خارجی فرض مطرح شده مبنی بر عدم کفایت سعودی ها را تایید کرد.   
 
در آخر کلام با توجه به این نکته که بایستی تدابیری اتخاذ شود تا بلکه در سال های آتی دیگر شاهد چنین حوادث تلخی نباشیم می گویم که بایستی از ظرفیت دیگر کشورهای مسلمان در برگزاری هر چه بهتر و باشکوه تر مناسک عظیم حج بهره برد، سعودی ها هرگز نمی توانند به تنهایی از پس انجام چنین کاری برآیند و این را به کرات اثبات کردند. 

حال می توان موضوع اداره جمعی مناسک حج از طریق سازمان همکاری های اسلامی و ظرفیت های موجود در این نهاد بزرگ که 57 کشور در عضویت آن هستند پیگیری شود و در نهایت با استفاده از تجارب سایر کشورهای مسلمان در این خصوص به برگزاری شایسته، امن، و در شان حجاج در سال های آتی امیدوار بود.

انتهای پیام/