روزی، روزگاری زورخانه

«پوریای ولی» ها و جهان‌پهلوان «تختی» ها و ... نه به خاطر زور بازو و پیروزی در رقابت‌ها، بلکه به‌واسطه اخلاق و رفتار پهلوانی‌شان در تاریخ ورزش این مرزوبوم برترین جایگاه‌ها را پیداکرده و درست در نقطه مقابل موفق‌ترین برخی قهرمان‌های ورزشی به‌واسطه بسیاری از دلایل و ازجمله رفتارهایشان به‌سرعت جایگاه و اعتبارشان میان مردم را ازدست‌داده‌اند.

شاید مهم‌ترین منابع مربوط به ورزش ایرانی را مثل بسیاری از دیگر حوزه‌های تاریخی بتوان در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی مورد جستجو قرارداد. پهلوانی، جوانمردی و دادگستری از مهم‌ترین رویکردهای موضوعی هستند که پهلوانان و زورمندان شاهنامه با توجه به آن‌ها تعریف می‌شوند.

درواقع تاریخ ورزش و زورمندی در ایران همواره بااخلاق، فرهنگ و پهلوانی گره‌خورده و جسم قدرتمند همواره زمانی موردتوجه قرار داشته که در خدمت اخلاق و ارزش‌های معنوی بوده است. این منش فرهنگی و پهلوانی هم درواقع پایه‌ و مایه ورزش‌های سنتی ایرانی مانند ورزش زورخانه‌ای بوده چنانکه تا سال‌های سال زورخانه از اصلی‌ترین و باارزش‌ترین مکانه‌ای ورزشی در ایران به شمار آمده و اهمیتش را تا دوران معاصر نیز حفظ کرده است.

تمامی ورزش‌ها به توسعه فرهنگ پهلوانی اقدام کنند

مدیرکل ورزش و جوانان استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به نقش و جایگاه فرهنگ ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای گفت: نیاز است تا با وفاق و همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی ترویج فرهنگ پهلوانی و جوانمردی را در فرهنگ عمومی کشور نهادینه کنیم.

فرزاد فتاحی ضمن تأکید بر این‌که اخلاق و منش پهلوانی باید در آحاد ورزش و نزد ورزشکاران پرورش یابد، افزود: ازآنجاکه توسعه و پیشبرد اعتلای فرهنگی کشور کاری دشوار است این خود نیازمند فراهم کردن زیرساخت‌ها است.

به گفته وی ورزش باستانی در استان سمنان توجه خوبی دریافت کرده ولی کافی نیست چون این رشته ورزشی، ریشه در فرهنگ و تاریخ و تمدن ما دارد و نمایشگر غنی بودن فرهنگ ایران است.

مدیرکل ورزش و جوانان استان سمنان با یادآوری این مطلب که در رشته ورزشی باستانی به اخلاق، منش و معنویت خیلی اهمیت داده می‌شود ابراز امیدواری کرد تا تمامی ورزش‌ها بتوانند بر توسعه فرهنگ پهلوانی در رشته‌های خود اقدام کنند.

وارد شدن یک ورزشکار به زورخانه فقط ورزش نیست

رئیس هیئت ورزش زورخانه‌ای شهرستان گرمسار با اشاره به ارزش و جایگاه ورزش‌های سنتی ایرانی میان خانواده‌های ایرانی خاطرنشان کرد: برای توصیف جایگاه ورزش سنتی زورخانه‌ای و حتی کشتی ایرانی اصلاً لازم نیست که به سال‌های بسیار دور برویم بلکه تا همین یک یا دو دهه اخیر در بسیاری از شهرهای کشورمان، کسی که به زورخانه می‌رفت و میل و کباده برمی‌داشت و با اهل زورخانه رفت‌وآمد داشت، برای جامعه و مردم از عزت و احترام بیشتری برخوردار بود ضمن اینکه حتی امروز هم در برخی از شهرهای ایران دارای منزلت خاصی است.

یوسف قزلو بابیان این مطلب که وارد شدن یک ورزشکار به زورخانه فقط ورزش نیست، تصریح کرد: فرد وقتی بانام علی(ع) وارد گود می‌شود و با یاد و نام ائمه (ع) ورزش می‌کند درواقع روح و جسمش را همراه باهم تمرین داده و اخلاقش پرورش می‌یابد.

وی تغییرات فرهنگی جامعه و سلیقه‌های جدید مردم به‌ویژه نسل جوان را مورداشاره قرارداد و عنوان کرد: متأسفانه عصر جدید، جذابیت‌های ورزش‌های نو و غیر ایرانی را به کمک رسانه‌های تصویری افزایش داده و بعضاً علاقه خیلی‌ها به ورزش‌های ناب ایرانی را کمرنگ کرده و بین ورزش‌های ایرانی و فرزندان ایران‌زمین فاصله ایجاد کرده است.

ورزشکار پیشکسوت زورخانه با یادآوری این مطلب که جذابیت‌هایی در ورزش‌های جدید وجود دارد که احتمالاً در برخی رشته‌های دیگر نیست، تأکید کرد: با همه این‌ها باید ارزش، اعتبار و اهمیت ورزش‌هایی که متعلق به این سرزمین هستند و نقش بسیاری زیادی هم در فرهنگ‌سازی اخلاقیات ورزشی داشته‌اند حمایت و پشتیبانی شود.

اختصاص بودجه و عدم‌حمایت لازم دو مشکل اساسی ورزش باستانی

مرشد رشته باستانی گرمسار نیز در خصوص وضعیت این رشته ورزشی در شهرستان گرمسار بیان داشت: ورزش ایرانی باستانی به سبب ماهیت خاص خود در طول قرن‌های متمادی گرایشی کاملاً مردمی داشته و ورزشکاران این رشته اغلب از میان مردمان کوچه و بازار و به‌صورت خودجوش بوده‌اند.

مقداد صابری ابراز داشت: از سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، اگرچه تلاش‌هایی در راستای احیای ورزش بومی، ملی و آئینی پهلوانی و توسعه آن صورت گرفته اما به نظر می‌رسد هنوز تا نقطه مطلوب راه درازی در پیش است.

وی با تأکید بر اینکه طی این سال‌ها فعالیت‌هایی درزمینهٔ ورزش باستانی در سطح کشور به وقوع پیوسته و تحولات چشمگیری اتفاق افتاده است، اظهار داشت: آن چیزی که نباید مورد غفلت قرار گیرد کاستی‌ها و مشکلات سر راه این ورزش ملی و آئینی است.

مرشد رشته باستانی گرمسار با اشاره به این‌که در نگاه نخست یکی از مشکلات این ورزش اختصاص بودجه و حمایت لازم از ورزش باستانی در سطح شهرستان گرمسار است که تاکنون در حد پاسخ به نیاز ورزشکاران این رشته نبوده، گفت: موضوعات دیگری که ورزشکاران رشته باستانی در شهرستان گرمسار از آن شکایت دارند، نبود امکانات کافی شامل مکان‌های مناسب و عدم همکاری‌های لازم از طرف مسئولان، مهاجرت ورزشکاران این رشته به ورزش‌های دیگر و... است.

ورزش امروز ما بر اصل ورزش ایرانی بنا نشده

یک جامعه‌شناس گرمساری هم به‌گونه‌ای دیگر به ارزش و اهمیت ورزش‌های اصیل ایرانی در حوزه اجتماعی اشاره و خاطرنشان کرد: بی‌گمان همه ورزش‌های خاص و اصیلی که طی دوره‌های تاریخی در ایران شکل‌گرفته و تکمیل‌شده‌اند، ریشه در ویژگی‌های مشترک فردی و اجتماعی تک‌تک آدم‌های جامعه دارند، به همین دلیل حتی سال‌ها بعد از ورود برخی ورزش‌های وارداتی هنوز نتوانسته‌ایم آن‌ها را بومی‌سازی کرده و از آن خود کنیم و با بسیاری از تأثیرات و نتایج بازخورد اجتماعی این ورزش‌ها مشکل‌داریم.

امین ریاحی ضمن اشاره به فوتبال و عمق ورودش به کشور، مقابله با تأثیرات و نتایج منفی حضور آن در جامعه که باعث ایجاد منشورهای اخلاقی و شلوغ شدن کمیته‌های انضباطی شده، تصریح کرد: متأسفانه ما ورزش امروزمان را بر پایه‌ها و ساختار اصلی ورزش ایرانی بنا نکرده‌ایم و کمرنگ شدن اخلاق و آداب اجتماعی و فرهنگی و... پیامدهای همین بی‌توجهی است.

به گفته وی، طی سال‌های اخیر با تبلیغات و هیاهوی رسانه‌ای از گود اخلاق و فرهنگ خارج‌شده و اصلاً فرهنگ و ورزش فدای جو ورزشی مسموم این‌گونه ورزش‌ها شده و باید دید تکلیف ورزش‌های سنتی ایرانی چه می‌شود آیا می‌توان به رواج دوباره این ورزش‌ها در ایران امیدوار بود یا اینکه باید منتظر ماند و به حاشیه رانده شدن این سنت‌های فرهنگ ورزشی را دید و دم برنیاورد.

ورزش‌های گروهی اصیل، شناسنامه ورزشی قوی ملت ایران

پژوهشگر ورزشی که پژوهش‌های زیادی درباره ورزش‌های مناطق ایران انجام داده است به‌گونه‌ای دیگر به ارزش فرهنگی ورزش‌های اصیل ایرانی اشاره و عنوان کرد: هنوز هم ورزش‌های گروهی زیادی که بخشی از سنت‌های فرهنگی اقوام ایرانی هستند در مناطق مختلف کشور انجام می‌شوند و شناسنامه قوی ملت ایران به شمار می‌روند.

 دکتر داوود حسینی با اشاره به این‌که ورزش‌ها مثل خیلی از دیگر مناسبات اجتماعی و فرهنگی اقوام ریشه در عادت‌ها، عقاید، رسم و رسوم و حتی جغرافیای منطقه دارند، ابراز داشت: به‌سادگی نمی‌توان این ورزش‌ها را حذف و با مؤلفه‌های دیگر جایگزین کرد.

وی با یادآوری این‌که شاید امروز شکل‌ها و انواع دیگر ورزش‌ها با تبلیغات و جذابیت‌های فراگیر به مردم ما تحمیل‌شده و حتی در ظاهر پذیرفته‌شده باشند، تأکید کرد: مطمئن باشید این ورزش‌ها به‌سادگی نمی‌توانند جایگزین فرهنگ ورزشی مردم ما بشوند.

پژوهشگر ورزشی کشور ابراز داشت: مسئولان ورزشی کشور باید با جدیت و توجه بیشتر در حمایت از ورزش‌های سنتی و اصیل ایرانی بکوشند و به‌جای تسلیم شدن در مقابل ورزش‌های وارداتی حتی به فکر صادر کردن ورزش‌های سنتی ایرانی به دیگر کشورها و عرضه فرهنگ ایرانی از طریق ابزارهای ورزشی در حوزه بین‌الملل باشند تا ورزش‌های سنتی ایرانی هیچ‌گاه محبوبیت و جایگاهشان را از دست ندهند.

آشنایی با ورزش پهلوانی، کاهش رویکرد غربی جوانان را به همراه دارد

ورزش‌های باستانی و پهلوانی در کشور ما عمر طولانی و دیرپایی دارند و ارزش و اعتبار آن‌ها به علایق، خواسته‌ها و سلیقه‌های ما ایرانیان وابسته است اما مهم‌ترین مسئله‌ای که امروز این ورزش‌های کهن را با چالش روبه‌رو کرده، هجوم ورزش‌های وارداتی به ایران است. البته به‌هیچ‌وجه نمی‌توان جلوی ورود ورزش‌ها و علاقه‌مندان به آن‌ها را گرفت و چنین رویکردی به‌هیچ‌وجه منطقی به نظر نمی‌رسد و نتیجه نخواهد داد، ولی نباید اجازه بدهیم ورزش‌های وارداتی، رشته‌های سنتی، اصیل و باستانی ورزش ایران را به حاشیه ببرد و به فراموشی نزدیک کند.

باآنکه گرایش و استقبال از ورزش‌های باستانی و اساطیری و پهلوانی ایرانی امروزه به نسبت سال‌های دورتر کمتر شده است و تعداد علاقه‌مندان به این ورزش‌ها ازجمله ورزش باستانی (زورخانه) در مقایسه با سایر ورزش‌ها زیاد نیست، اما هنوز هم خیلی از جوانان جذب ورزش‌های سنتی ایرانی می‌شوند و باید توجه کرد چه میزان حمایت و پشتیبانی برای حضور و مهم‌تر از آن حفظ جوانان در ورزش‌های ایرانی باید انجام شود.

در پایان به نظر می‌رسد با توجه به اینکه ورزش باستانی ریشه در فرهنگ و حتی آئین‌های مذهبی ما دارد لازم است بیشتر به آن اهمیت داده شود. جوانان بسیاری به این رشته ورزشی علاقه‌مند هستند و با شوق‌وذوق فراوانی به فراگیری این رشته بپردازند. آن‌ها برای همکاری به ما روی می‌آورند اما به دلیل کمبود بودجه و امکانات هیئت شهرستان نمی‌تواند پاسخگوی علاقه و استعدادشان باشد. بنابراین باید برای این ورزش فرهنگ‌سازی انجام شود و نگاه ویژه‌ای وجود داشته باشد.

سخن دیگر آنکه اگر فرزندان ما با ورزش‌های ملی و سنتی آشنایی بیشتری پیدا کنند رویکرد آن‌ها به فرهنگ غربی کم می‌شود.

منبع: مهر

انتهای پیام/