به گزارشگروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، كشور ما، كشوري غني در زمينه گردشگري است. اين را همه مي‌دانيم. جاذبه‌هاي طبيعي مانند كوه‌ها و كوير‌ها، آثار باستاني مانند تخت جمشيد و شوش و چغازنبيل، مناطق تفريحي مانند خط گسترده ساحلي، شگفتي‌ها، نخستين‌ها و بسياري از عوامل ديگر باعث شده كه ايران ظرفيت بالايي براي جذب گردشگر داشته باشد. با اين حال تعداد گردشگراني كه به ايران مراجعه مي‌كنند، زياد نيست. اين معضل به عوامل مختلفي بستگي دارد از تحريم‌ها گرفته تا علل فرهنگي. اما علت هر چه باشد، گويا رفته رفته محو مي‌شود چراكه ورود گردشگران به كشور رو به افزايش است.

 گردشگري انواع مختلف دارد. يكي از آنها كه به تازگي مطرح شده و هر روز بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد، گردشگري سلامت است. اما آيا اين گردشگري نيز مانند ساير شاخه‌ها در ايران با مشكل روبه‌روست؟ و با توجه به رشد صنعت گردشگري، چه آينده‌يي براي گردشگري سلامت پيش‌بيني مي‌شود؟ براي اينكه جواب اين سوال‌ها را پيدا كنم، سراغ كسي مي‌روم كه متولي گردشگري سلامت در ايران است. 

محمد پناهي كه رياست دبيرخانه گردشگري سلامت را بر عهده دارد به راحتي نمي‌توان پيدا كرد. با مشقت فراوان از او وقت مي‌گيرم تا سوالاتم را مطرح كنم. دفترش در معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري واقع شده و نسبتا بزرگ است. رنگ چوب در كل ساختمان و در اين دفتر به چشم مي‌آيد. شايد ديگر نتوان مسوولي با اين همه دلمشغولي را پيدا كرد بنابراين با سرعت به سراغ سوالات مي‌روم تا از وقت به خوبي استفاده كنم. 

درحال حاضر، چه نهادي متولي گردشگري سلامت در كشور است؟

سابق بر اين، گردشگري سلامت متولي واحدي نداشت و نهاد‌هاي مختلفي در اين زمينه مدعي بودند. معاون گردشگري، وزارت بهداشت، سازمان نظام‌پزشكي و وزارت امور خارجه هركدام به نحوي با اين موضوع مرتبط بودند. پنجم فروردين سال 1393 شورايي تحت عنوان شوراي راهبري گردشگري سلامت شكل گرفت كه متشكل از معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري؛ معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي؛ معاون كنسولي امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه و رييس سازمان نظام پزشكي است. پس از تشكيل شورا، نهاد‌هاي مختلف با يك هم‌افزايي توانسته‌اند اقدامات موثري براي بهبود وضعيت گردشگري سلامت در ايران انجام دهند. 

اقداماتي كه تاكنون از سوي نهاد‌هاي مختلف عضو شورا براي بهبود وضعيت گردشگري سلامت انجام شده، چيست؟

وظيفه شورا سياست‌گذاري، برنامه‌ريزي و نظارت است. اما هر دستگاه نيز وظايف مشخص و مختص خود را دارد. بحث تعرفه‌هاي درماني بر عهده نظام پزشكي است. وزارت بهداشت جهت تجهيز بيمارستان‌ها و فراهم آوردن امكانات و تاسيسات درماني استاندارد و مناسب تلاش مي‌كند. معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگي به تناسب شرح وظايف نسبت به آموزش، نظارت و تدوين قوانين مراكز گردشگري با ساير دستگاه‌ها همكاري دارد و نهايتا وزارت امور خارجه سعي دارد هر چه سريع‌تر ويزاي سلامت را فعال كرده و ورود به كشور را براي گردشگران سلامت تسهيل كند. در مورد عملكرد كلي شورا مي‌توان گفت كه اقدامات آن تماما در راستاي تسهيل فعاليت در حوزه گردشگري سلامت بوده است. 

هميشه گفته شده كه ايران ظرفيت‌هاي بالايي در حوزه گردشگري دارد. آيا اين مساله درباره گردشگري سلامت نيز صادق است؟

ايران از نظر پزشكي، يكي از 5كشور برتر دنياست. اين مساله در كنار ساير مسائلي كه گردشگري در ايران را جذاب مي‌كند، باعث شده كه بخش سلامت ايران نيز بسيار مورد توجه گردشگران خارجي باشد. كشور ما، كشوري 4 فصل است و جاذبه‌هاي تاريخي و طبيعي فراوان دارد همچنين زيرساخت‌هاي مرتبط با گردشگري و ارايه خدمات سفر در كشور مطلوب است. فهم مشترك بين كشورهاي اسلامي، پيشينه فرهنگي مشترك با كشورهاي عضو اكو همچنين قدمت علم طب در ايران را مي‌توان به عنوان ساير عوامل جذب گردشگر خارجي برشمرد. اما شايد يكي از مهم‌ترين دلايلي كه باعث مي‌شود بيماران درمان در ايران را ترجيح دهند، اين است كه درمان در ايران براي بيماران كشورهاي همسايه بسيار ارزان‌تر از درمان در كشورهاي خودشان تمام مي‌شود. 

همانطور كه مي‌دانيد، دولت ايران برنامه‌هاي زيادي براي ارزان نگه‌داشتن درمان دارد. آيا اين برنامه‌ها موجب ارزان شدن درمان خارجي‌ها هم در مراكز درماني كشور شده است؟

خير، طبيعتا تعرفه‌هاي درمان براي افراد تبعه ايران و اتباع غيرايراني متفاوت است و ايراني‌ها براي درمان در مراكز درماني ايران، هزينه بسيار پايين‌تري نسبت به غيرايراني‌ها مي‌پردازند. تعرفه درمان در بيمارستان‌هاي ايران براي افراد غيرايراني 2برابر تعرفه‌هاي عادي است. آنچه باعث شده درمان در ايران براي غيرايراني‌ها هم ارزان باشد، نرخ بالاي ارز است. 

گردشگري كه هزينه‌هاي خود را به دلار پرداخت مي‌كند، مي‌تواند در ازاي پرداخت مبلغ ارزي پايين، خدمات زيادي دريافت كند. مسلما تلاش تمام نهادها حمايت از نظام سلامت داخلي است و تلاش مي‌شود هموطنان با هزينه كم از خدمات درماني مطلوب و مناسب بهره‌مند شوند. گردشگري سلامت مي‌تواند منابع لازم براي توسعه و بهبود نظام سلامت كشور را فراهم كند. 

بيشترين مراجعات گردشگران سلامت به كشور به چه منظوري انجام مي‌شود؟

بيشترين مراجعه افراد خارجي به كشور براي انجام جراحي‌هاي مختلف است. جراحي‌هاي تخصصي و فوق تخصصي مانند دستگاه گوارش، فك، زيبايي و امثالهم همچنين بسياري از گردشگران براي درمان بيماري‌هاي خاص به ايران مراجعه مي‌كنند چراكه ايران از امكانات مناسبي براي درمان اين قبيل بيماري‌ها برخوردار است. 

آيا ميزان مراجعه گردشگران خارجي متناسب با ظرفيت‌هاي كشور است؟

تقاضا براي خدمات درماني كشور ما مناسب است اما ظرفيت كشور در اين زمينه بيشتر از ميزان تقاضاست. بايد با استفاده از تبليغات، بازاريابي مناسب و اقداماتي از اين دست در جهت افزايش ميزان تقاضا تلاش كرد. 

گفتيد كه تقاضا براي خدمات درماني كشور زياد است به عنوان مثال اين تقاضا در سال 93 چقدر بوده است؟

آمار تقريبي نشان مي‌دهد كه ايران در سال 93 نزديك به يك ميليون نفر گردشگر سلامت جذب كرده است. اگر زيرساخت‌هاي كشور استاندارد شود، مي‌توان اين عدد را طي 5 سال آينده دو برابر و طي 10سال آينده 3برابر كرد. بيشترين مراجعات به ايران از كشورهاي عراق، حاشيه خليج فارس، آذربايجان، كردستان عراق، افغانستان، آسياي ميانه، قفقاز و لبنان بوده است. 

اين ميزان مراجعه، چه درآمدي براي كشور داشته است؟ 

درآمد كنوني كشور از محل گردشگري سلامت نزديك به يك ميليارد دلار در سال بوده است. اين رقم را مي‌توان تا 5 سال آينده به راحتي به 3برابر افزايش داد. 

آيا با رفع تحريم‌ها مي‌توان به افزايش تقاضا براي گردشگري سلامت در ايران اميدوار بود؟

مبحث گردشگري سلامت در ايران، ارتباط چنداني با مساله تحريم‌ ندارد. در واقع ما درحال حاضر و با وجود تحريم‌ها، تقاضاي زيادي داريم كه به راحتي مي‌توانيم آن را افزايش دهيم. با وجود ظرفيت گسترده و تقاضاي بالا حتي در شرايط تحريم مي‌توان با رويكرد اقتصاد مقاومتي، اين صنعت را به يك از صنايع درآمدزا براي كشور تبديل كرد. البته رفع تحريم‌ها مي‌تواند به صورت غيرمستقيم بر گردشگري سلامت كشور اثرات مثبت بگذارد. بدون تحريم امكان خريد آسان تجهيزات پزشكي پيشرفته وجود دارد و اين امر مي‌تواند به تجهيز بيمارستان‌ها و ارايه خدمات در حد استاندارد بين‌المللي كمك كند. 

يعني ارايه خدمات بيمارستاني درحال حاضر در سطح استاندارد‌هاي بين‌المللي نيست؟

خير. هنوز آمادگي ارايه خدمات در حد استاندارد بين‌المللي فراهم نشده است. اين از مواردي است كه بايد براي بيمارستان‌ها تسهيل شود. هنوز هيچ بخشي در بيمارستان‌هاي كشور مسوول پذيرش بيماران خارجي نيست. 

اين تنها معضلي است كه پيش پاي گردشگري سلامت است؟

يكي از مشكلات عمده اين صنعت اين است كه دستور‌العمل‌ها، آيين‌نامه‌ها و شيوه‌نامه‌ها هنوز تدوين يا ابلاغ نشده است. از آنجا كه اين صنعت بين بخشي است براي رفع اين معضل به همگرايي بيشتري ميان دستگاه‌ها نياز است. به عنوان مثال مي‌توان به ضعف اطلاع‌رساني و شيوه‌نامه‌هاي آن اشاره كرد. در صورت فعال شدن درگاه اطلاع‌رساني مي‌توان اسامي مراكز فعال در اين زمينه را مشخص و اعلام كرد. 

براي توسعه گردشگري سلامت در كشور چه اقداماتي بايد انجام شود؟

يكي از ضرورت‌ها، استانداردسازي مراكز اقامتي است. مساله ديگري كه ضروري به نظر مي‌رسد، توسعه حمل و نقل كشور است كه بايد متناسب با گردشگري سلامت باشد. بحث زبان و مترجم از معضلاتي است كه درحال حاضر گريبانگير صنعت است. براي توسعه لازم است مترجماني كه در حوزه سلامت تخصص داشته باشند، تربيت شوند. مساله آخر دپارتمان پذيرش بيماران بين‌الملل است كه درحال حاضر در هيچ بيمارستاني وجود ندارد اما وزارت بهداشت به فكر تشكيل و فعال‌سازي آن است. 

آيا از ديد نظام اداري كشور، گردشگر حوزه سلامت تفاوتي با ساير گردشگران دارد؟

پيش از پاسخ به اين پرسش لازم است به يك واقعيت اشاره كنم؛ ارزآوري گردشگر سلامت 3 برابر گردشگر عادي است چراكه نه تنها هزينه اقامت و امكانات رفاهي و گردشگري را پرداخت مي‌كند كه براي درمان نيز هزينه مي‌پردازد. از طرف ديگر گرچه گردشگري عادي در اين سال‌ها تحت تاثير ساير عوامل قرار گرفته اما گردشگري سلامت بنا به ماهيت خود توانسته است تقاضا را حفظ كند بنابراين تلاش نظام اداري كشور جذب بيشتر گردشگران حوزه سلامت است. 

در اين راستا اقداماتي نيز انجام شده يا در دست اقدام است كه از آن جمله مي‌توان به صدور رواديد سلامت و حتي لغو يك‌ طرفه رواديد با بسياري از كشورها اشاره كرد. 

منبع:سلامت نیوز

انتهای پیام/