به گزارش حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت الله "محسن اراکی" دبیرکل مجمع، عصر روز یکشنبه طی سخنانی در نشست فقه عمران شهری که به همت انجمن شهرسازی و معماری اسلامی ایرانی بسیج مهندسین استان خراسان رضوی در شورای اسلامی شهر مشهد برگزار شد، با بیان اینکه فقه نظام یکی از مقوله‌های جدید مورد نیاز جامعه است، اظهار داشت: یکی از مباحث فقه نظام، بحث فقه عمران شهری است.

وی با اشاره به اینکه ما تا حدودی تفاوت میان فقه نظام و فقه فردی را در مقدمه کتاب فقه سیاسی تبیین کرده‌ایم، اظهار داشت: در این کتاب از فقه فردی به واژه فقه خرد و از فقه نظام به فقه کلان تعبیر کرده‌ایم.

آیت الله اراکی اظهار داشت: ما تاکنون بیشتر به فقه خرد پرداخته‌ایم و همچنان فقه کلان حوزه‌ای است که پرسش‌هایش پاسخ داده نشده و یا کم به آن پرداخته شده است.

دبیرکل مجمع در ادامه به تعریف فقه پرداخت و گفت: فقه علمی است که در رابطه با استنباط احکام افعال مکلفین از ادله آن بحث می‌کند یا به عبارت دیگر علم مربوط به استنباط احکام افعال مکلفین از ادله احکام را فقه می‌گویند.

وی افزود: ما دو نوع مکلف داریم یکی مکلف خرد که همین افراد جامعه بشر هستند و مسائلی نظیر نماز واجب است، شرب خمر حرام است و غیره مربوط به فقه خرد است اما در مقابل مکلفی داریم از جنس و نوع دیگر که این مکلف موجود زنده دارای شخصیت مسئول است که این موجود زنده همان جامعه است.

آیت الله اراکی با بیان اینکه در منابع دینی ما یک مکلف مسئولی فراتر از مکلف خرد وجود دارد که آن جامعه است، اظهار داشت: گاهی افراد جامعه در انجام تکالیف تقصیری از آن‌ها سر نزده است و مکلف خرد مطیع است اما مکلف کلان مطیع نیست و نافرمانی می‌کند. در روایات داریم که گاهی جامعه‌ای معذب می‌شود به دلیل اینکه حاکمیت در این جامعه حاکمیت ظالمی است اگرچه افراد در انجام وظایف فردی کوتاهی نمی‌کنند و نماز می‌خوانند، روزه می‌گیرند و تکالیف فردی خود را انجام می‌دهند اما این نظام نظام الهی نیست یعنی مکلف کلان به مسئولیتش عمل نکرده است.

وی با بیان یکی از تکالیف مکلف کلان، تکلیف اقامه حکومت عدل است، اظهار داشت: اقامه حکومت عدل، مکلف به تکلیف یک فرد نیست بلکه مکلف به این تکلیف روح جمعی جامعه و شخصیت اجتماعی جامعه است.

آیت الله اراکی با اشاره به آیه 25 سوره حدید(لقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَ أَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَ الْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ)، اظهار داشت: آن کس که مکلف به این قسط اجتماعی و حکومتی است ناس است یعنی جامعه مکلف به اقامه قسط است و جامعه نیز ترکیبی از امام و امت است لذا گاهی امام مقصر نیست و امت مقصر است.

در ادامه این نشست آیت الله اراکی با اشاره به اینکه ما فقهی به نام فقه کلان داریم و مکلف فقه کلان، جامعه است، اظهار داشت: یکی از فروع این فقه کلان فقه عمران شهری می‌باشد و مکلف این تکلیف نیز روح جمعی جامعه شهری است البته تکالیف مربوط به مکلف کلان را حاکمان باید حاکمان اجرا کنند.

وی با بیان اینکه همواره تکالیف مربوط به مکلف کلان مجری دارد، اظهار داشت: این بدان معنی است که مکلف کلان عزم و اراده‌اش به دست مدیر و حاکم جامعه است منتها این حاکم وقتی مدیر جامعه می‌شود که مردم همراهش باشند وقتی مردم همراهش شوند یک شخصیت کلان مسئول شکل می‌گیرد.

آیت الله اراکی اظهار داشت: شهر یک موجود زنده است و شخصیت کلانی دارد که مسئولیت خاص خودش را دارد و فضای تنفس و زندگی آن باید متناسب با خودش باشد.

وی با اشاره به ویژگی‌های شهر شرعی اظهار داشت: شهر شرعی یک موجود است که این موجود در یک شهر عرفی درستی جای بگیرد و آن وقت است که می‌توانیم بگوییم که یک شهر اسلامی ایجاد شده است.

دبیر کل مجمع با بیان اینکه فقه نظام عمران شهری هیچ ارتباطی به مسائل علمی معماری ندارد، اظهار داشت: فقه نظام شهری یک پوشش است و باید معیارهای این پوشش کاملاً رعایت شود.

وی افزود: در فقه عمران شهری فاصله ساختمان‌ها، ترکیب ساختمان‌ها، ارتفاع ساختمان‌ها، رابطه ساکنین، جایگاه مسجد، جایگاه خدمات عمومی مطرح شده و همه این‌ها قابل استنباط از منابع فقهی است.

آیت الله اراکی اظهار داشت: در فقه عمران شهری چهارچوب یک نظام عمران شهری تبیین شده و انسانی که در این شهر زندگی می‌کند، با انسانی که در شهرهای که با معیارهای غربی ساخته شده متفاوت است.

وی تأکید کرد: در شهر اسلامی تقوا یک فرهنگ عمومی است و عالَمی که مردم شهر در آن زندگی می‌کنند عالَم تقوا است.

انتهای پیام/