بررسی سازوکارهای حل و فصل معضلات منطقه‌ای از نگاه تهران-مسکو
سفر وزیر خارجه کشورمان به روسیه را می‌توان حائز اهمیت بسیاری ارزیابی کرد، در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این سفر پرداخته‌ایم.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ همکاری و تعامل با روسیه لااقل در رابطه با مذاکرات هسته‌ای، برای جمهوری اسلامی ایران با تجربیات مختلفی همراه بود؛ در طول مذاکرات هسته‌ای، روسیه تلاش زیادی برای به نتیجه مطلوب رسیدن این مذاکرات داشت.
رویکرد روس‌ها به موضوع هسته‌ای در قیاس با رفتار دیگر طرف‌های مذاکره، را می‌توان به دور از کارشکنی و حاشیه‌سازی ارزیابی کرد. مقامات کرملین بارها بر این نکته که موضوع هسته‌ای باید حل و فصل شود و پیش از این دچار تأخیر و تعلل نشود تأکید کرده‌اند. چنین نگرشی را لااقل در اظهارات برخی دیگر از مسئولین مذاکره کننده طرف مقابل از جمله فرانسه شاهد نبودیم.
روسیه اما در مذاکرات هسته‌ای، مواضع بسیار نزدیکی به ایران داشت و از جمله بر رفع تحریم‌ها علیه ایران تأکید و مستمراً بر این نکته تصریح می‌کرد که حربه ظالمانه تحریم هرگز نتوانسته خللی در اراده ایرانی‌ها ایجاد کند و لذا باید واضعان تحریم در عملکرد خود تجدیدنظر کنند.
پس از جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای در وین، جایگاه و اعتبار بین‌المللی ایران اسلامی دچار تغییراتی شده است به نحوی که با گذشت یک ماه از پایان مذاکرات در اتریش، چند هیئت بلندمرتبه سیاسی و اقتصادی به تهران آمدند و از جمله اهداف راهبردی آن‌ها از این سفر، استفاده از شرایط حاصل از توافق هسته‌ای و برنامه‌ریزی برای دوران پساتحریم اعلام شد.
در منطقه‌ای حساس از جهان که شاهد تنش‌ها و اصطکاک‌های فراوان است و وضعیت ناگوار حاکم بر آن، قربانیان انسانی و هزینه‌های مادی و امنیتی بسیار برای کشورهای درگیر پدیده شوم تروریسم و افراطی‌گری برجای گذاشته است، تنها راه چاره حل و فصل رخدادهایی که هر روزه شاهد آن‌ها هستیم، اتحاد و انسجام و همگرایی اراده‌های سیاسی برای تثبیت و تقویت صلح و امنیت است.
روابط ایران و روسیه را می‌توان ترجمان واضح و آشکار این همکاریهای سیاسی دانست. مذاکرات هسته‌ای محملی بود برای تقریب هرچه بیشتر مواضع تهران و مسکو در مورد تحولات منطقه و بستری شد، برای اینکه درک مشترک ایران و روسیه از سازوکارهای حل و فصل معضلات منطقه‌ای بیش از پیش تقویت گردد.
مذاکره بر سر موضوع مقابله با تروریسم و افراطی‌گری و جنایت، افزایش همگرایی‌های سیاسی و اقتصادی و تقویت زمینه‌های اجرای موفق برجام هسته‌ای، از اصلی‌ترین اهداف محمدجواد ظریف از سفر به مسکو و دیدار با مقامات کرملین ذکر شده‌اند. این سفر در برهه حساس کنونی می‌تواند واجد آثار مهمی باشد.
وزیرخارجه کشورمان در تبیین اهداف خود از این سفر اظهار داشته است که روسیه خود را به حمایت از ایران در شرایط دشوار پایبند کرده و این سبب تقویت همکاریهای دو کشور خواهد شد. ظریف همچنین از دیگر مقاصد مورد نظر خود را پیگیری بحث توسعه نیروگاه بوشهر به عنوان یکی از اصلی‌ترین مظاهر تأکید ایران بر موضوع تحقیق و توسعه صنعت هسته‌ای اعلام کرده است.
چنانچه اظهارات همتای روسی ظریف را نیز مورد توجه قرار دهیم، دیگر جای تردیدی باقی نخواهد ماند که توافق هسته‌ای دریچه‌ای جدید و کاملا رو به آینده را برای دو کشور گشوده است، به نحوی که هر دو کشور به آثار مثبت و سازنده توافق هسته‌ای در آینده بسیار امیدوارند.
لاوروف همچنین این نکته را تصریح کرده که همکاری میان ایران و روسیه تمامی زمینه‌ها را شامل می‌شود و به زودی همکاری برای ساخت رآکتور هسته‌ای جدید برای ایران صورت خواهد گرفت.
علاوه بر بحث مذاکرات هسته‌ای، زمینه بسیار قوی دیگری که میان ایران و روسیه مشترک است را می‌توان بحران سوریه دانست. هر دو کشور تأکید دارند که راه‌حل این بحران غیر ضروری، نه جنگ و لشکرکشی و جنایت و ترور، بلکه به کار انداختن اراده‌ها و گفتگوهای سیاسی است. به نظر می‌رسد این سفر می‌تواند در تعمیق موضع مشترک ایران و روسیه در مورد سوریه بیش از پیش موثر خواهد بود.
گزارش از حمیدرضا حیدرپور
انتهای پیام/
