آیا گوشی‌های همراه سرطان زا هستند؟

اولین بیماری که بسیاری از مردم پس از بیان زیان گوشی های همراه به یاد می‌آورند، سرطان است، هرچند بسیاری با اشاره به تست‌ها و آزمایش‌های صورت گرفته که امواج تلفن‌های همراه را به عنوان عامل اصلی سرطان عنوان نمی‌کنند، از این موضوع به سادگی عبور می‌کنند. تاکنون نمونه‌های متعددی از سرطان در افرادی مشاهده شده که نزدیک دکل‌های مخابراتی همچون مواردی که در سطح شهرها می‌بینیم، زندگی می‌کنند. با این حال هنوز این موضوع بصورت علمی و صد در صد تایید نشده است.

با این حال برای درک بهتر این موضوع باید بدانیم که این دکل‌ها فرکانس‌های رادیویی را بصورت شبانه روزی در تمام ساعات و روزهای سال از خود ساطع می‌کنند. برخی از متخصصان گونه‌های مختلفی از سرطان را به دلیل قرارگرفتن در معرض همین دکل‌های مخابراتی می‌دانند که بصورت شبانه روزی به انتشار امواج مشغول هستند. اشاعه‌ی دکل‌های مخابرانی از دهه‌ی نود میلادی آغاز شده و در صورت دقت می‌توان دید که تعداد افراد مبتلا به سرطان نیز از همین سال‌ها رو به افزایش بوده است. برای اینکه عوارض ناشی از در معرض امواج گرفتن خود را نشان دهند، بازه‌ای ۱۰ ساله لازم است.

علائم قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی

از جمله‌ی عوارضی که قرار گرفتن در کنار دکل‌های مخابراتی در انسان‌ها بروز می‌دهد می‌توان به بی‌خوابی، سرگیجه، تهوع، افزایش ضربان قلب، استرس، سردرد، اختلالات بینایی و حالات غیرمتعارف در بدن اشاره کرد. همچنین در موراد شدید‌تر امواج رادیویی قادرند اثراتی نظیر تاثیرگذاشتن روی سیستم غدد را نیز ناشی شوند که از جمله‌ی آن می‌توان به غده‌ی تیروئید و خونریزی داخلی اشاره کرد. اغلب پزشکان نیز با نادیده گرفتن امواج رادیویی، بسیاری از امراض حاصل از علائم مورد نظر را مرتبط با موارد دیگری نظیر ویروس‌ها یا استرس عنوان می‌کنند، چراکه علائم اشاره شده می‌تواند عامل بیماری‌هایی باشد که به آن‌ها اشاره کردیم.

آیا آزمایش‌های صورت گرفته به اندازه‌ی کافی معتبر هستند؟

اغلب منابع مربوط به آزمایش‌های اینچنینی در کشورمان وابسته به منابع و ماخذ غیرایرانی است. براساس اطلاعات منتشر شده، اغلب تست‌های صورت گرفته که تاثیر امواج رادیویی ساطع شده از دکل‌های مخابراتی را نشان می‌دهند، تحت تاثیر کمپانی‌های ارتباطی است و از این‌رو به ندرت می‌توان واقعیت‌های موجود را به روشنی دید. مشکل اینجا است که بودجه‌ی بسیاری از تست‌های انجام شده توسط کمپانی‌های ارتباطی تامین می‌شود و همین جا است که شائبه در خصوص بیان همه‌ی واقعیت‌ها پررنگ می‌گردد.

پس برای درک واقعیت‌ها باید به سراغ آزمایش‌هایی برویم که بصورت مستقل انجام شده‌اند. بسیاری از کمپانی‌های ارتباطی راهنماهای کلی را به کاربرانش پیشنهاد می‌هند؛ برای مثال پیشنهاد می‌شود کاربران گوشی‌های خود را حداقل در فاصله‌ی ۲۵ میلی متری قرار دهند.

اما به واقع چه میزان از کاربران به این پیشنهاد جامه‌ی عمل می پوشانیم؟

متخصصان آزمایشی را انجام داده‌اند که طی آن یک تلفن همراه را در مجاورت یک نمونه‌ی پیشرفته‌ی آزمایشگاهی از سر انسان قرار داده‌اند. در این آزمایش میزان گرمای جذب شده توسط سر از تلفن همراه اندازی‌گیری شده است. این معیار با عنوانSARکه اختصارSpecific Absorption Rateاست نام گذاری شده. براساس اطلاعات ارائه شده، اندازه‌ی سر مورد آزمایش میانگین اندازه‌ی سر بیش از ۱۰٫۰۰۰ سرباز آمریکایی است. با توجه به اینکه اندازه‌ی سر نمونه‌ی مورد آزمایش بزرگ‌تر از اندازه‌ی سر متوسط کودکان است، از این‌رو می‌توان شدت تاثیرگذاری را بیش از پیش درک کرد.

بصورت متوسط در کشورهای توسعه یافته کودکان اولین تلفن همراه خود را در سن ۸ سالگی مورد استفاده قرار می‌دهند. با توجه به ابعاد کوچک‌تر سر، ضخامت کم استخوان جمجمه می‌توان تاثیر امواج رادیویی را بیش از پیش در کودکان متوجه شد. با توجه به اینکه امواج رادیویی برای نمایش تاثیر خود نیاز به یک زمان ده ساله دارند، از این‌رو جوانانی که ۱۹ تا ۲۰ ساله هستند، بیشتر در ریسک ابتلا به تومورهای مغزی قرار دارند، چراکه این افراد در طول ده سال قبل بصورت کامل در جریان امواج رادیویی قرار داشته‌اند.

اطلاعات ارائه شده حکایت از این دارد که ۶۸ درصد از دارندگان تلفن‌های همراه، در زمان خواب گوشی خود را در فاصله‌ی کمی از سر خود قرار می‌دهند که همین موضوع شانس تاثیرپذیری را بیش از پیش افزایش می‌دهد.

ما در دورانی زندگی می‌کنیم که علاوه بر امواج ساطع شده از میلیون‌ها دستگاه گوشی هوشمند، با امواج رادیویی مورد استفاده توسط سایر ابزار‌های الکترونیک در دامنه‌های فرکانسی متفاوت روبرو هستیم. موضوعی که در این بین توسط اغلب مردم نادیده گرفته می شود، خطرناک بودن این امواج است که کمپانی‌ها تلاش می‌کنند با کم رنگ نشان دادن آن، همچنان مردم را به استفاده از این گجت‌ها ترغیب کنند.

یافته‌های دانشمندان نشان از این دارد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض امواج رادیویی اثر زیان آوری را در میزان ملاتونین ترشح شده توسط غده‌ی صنوبری دارد. غده صنوبری که از آن با عنوان غده‌ی رو مغزی نیز یاد می‌کنند، توده‌ی بافتی مخروطی شکل کوچکی است که به وسیله‌ی یک ساقه به بطن سوم مغز متصل شده است. ماده‌ی شیمیایی ملاتونین و سروتونین توسط این غده ترشح می‌شود که با چرخه‌ی خواب و بیداری مرتبط است. کارکرد دیگر ماده‌ی ملاتونین شبیه به یک ماده‌ی تمیز کننده است، بطوریکه این هورمون، رادیکال‌های آزادی را که در بدن حضور داشته و سلول‌های سالم را هدف قرار می‌دهند، از بدن می‌زداید. رادیکال‌های آزاد اشاره شده دلیل اصلی بروز سرطان هستند و ملاتونین نیز تنها عامل بازدارنده از اثر گذاری این مواد است. کاهش سطح ملاتونین در بدن به معنای کاهش مقاومت دستگاه ایمنی است که همین موضوع مدخلی برای بروز انواع بیماری‌ها در انسان ها است.

سازمان بهداشت جهانی

در سال ۲۰۱۱ میلادی سازمان بهداشت جهانی درجه‌ی خطر تلفن‌های همراه را به عنوان عاملی که ابتلا به سرطان را تسهیل می‌کند، ارتقا داده و به درجه‌ی امکان‌پذیر بالا برد، در حالی که بسیاری معتقدند این درجه از خطر برای تلفن‌های همراه کافی نبوده و باید این گجت‌ها را در رده‌ی بالاتری قرار داده و برچسب هشدار نیز روی بسته‌بندی گوشی‌ها برای جلب نظر عموم نصب شود.

در حال حاضر بیش از چهار میلیارد نفر در سراسر جهان از گوشی‌های همراه استفاده می‌کنند. در این بین بیش از ۴۵ درصد از کودکان نیز دارای گوشی همراه هستند که این موضوع خطر ابتلا به بیماری‌هایی نظیر سرطان را در سال‌های آینده بیش از پیش افزایش می‌دهد، چراکه به دلیل ساختار ضعیف بدن در کودکان، این افراد بیشتر در معرض ابتلا هستند.

چه باید کرد؟

یقینا عادت به استفاده از گجت‌های هوشمندی که امروزه می‌توان در همه‌ی خانواده‌ها دید، دور کردن کودکان از این ابزار‌ها را بسیار سخت کرده است. در مورد افراد بالغ نیز وابستگی به این گجت‌ها بیشتر از نظر کاری است و از این‌رو تقریبا کنار گذاشتن استفاده از گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و وسایل ارتباطی امری محال است. پس چاره چیست؟

برای کاهش تاثیرگذاری امواج رادیویی ساطع شده از گجت‌های هوشمند، باید روند استفاده را تغییر داد و بصورت مدیریت شده‌ای از گوشی‌های همراه استفاده کرد. بدین منظور باید گوشی‌های همراه حداکثر دور از سر نگه داشت که در این راستا استفاده از هدفون‌های سیم‌دار که به گوشی متصل می ‌شوند، بسیار بهتر است. در زمان عدم استفاده از گوشی نیز بهتر است آن را روی میز در دورترین فاصله‌ی ممکن قرار داد. استفاده از انواع هدفون‌ها و هدست‌های بلوتوث و بی‌سیم نیز تاثیری کمتر اما مشابه گوشی ها دارند، چراکه این ابزارها نیز از امواج رادیویی استفاده می‌کنند.

همچنین باید از نزدیک کردن گجت‌های دیجیتال به مراکز حساس در بدن که امکان ابتلا به سرطان در آن‌ها بیشتر است، خودداری کرد. ابتلا به سرطان هایی نظیر سرطان سینه در بانوان به علت کمبود ملاتونین در بدن است. همچنین افراد مذکر نیز باید در صورت امکان گجت‌های دیجیتال را تا حد امکان از اندام‌های تحتانی خود دور نگه دارند. در مردان خطر ناباروی و ابتلا به سرطان پروستات به دلیل قرار گرفتن در جریان امواج رادیوی وجود دارد.

براساس اطلاعات ارائه شده بیش از نیمی از افرادی که به سرطان پروستات مبتلا هستند، به دلیل کاهش هورمون ملاتونین در بدن به میزان نصف، دچار سرطان پروستات شده‌اند. کودکانی که از بیماری اوتیسم رنج می‌برند نیز بیش از سایر کودکان در معرض خطر قرار دارند.

در پایان باید به این نکته اشاره کرد که موضوع مضر بودن امواج رادیوی در کشورمان باید بیش از پیش جدی گرفته شود. متاسفانه به دلیل برخی مسائل، این روزها شاهدیم که کودکان حتی در سنین بسیار پایین، از گجت‌های دیجیتال نظیر تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند بیش از حد استفاده می‌کنند و با توجه به ناآگاهی والدین از خطرات موجود، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های یاد شده هستند.